De eedaflegging van Trump: wat er gebeurt, hoeveel het kost, en wie er niet komt

Het Capitool is klaar © REUTERS
Rudi Rotthier

Vanavond beginnen de ceremonies rond de machtswissel in de VS. Morgen rond 18 uur Belgische tijd legt Donald Trump de eed af, maar er staat veel meer op het programma. Onder meer een grote tegenbetoging.

Evenementen donderdag: feest in mineur

21 uur (telkens Belgische tijd): Donald Trump legt een krans neer in Arlington, de grote militaire begraafplaats van Washington

22 uur: Trump blaast het feestconcert in Washington op gang.

Dit concert is een vooral in de belangstelling gekomen door het groot aantal afzeggingen. Onder meer Kiss, Elton John, Garth Brooks, Céline Dion, Andrea Bocelli, Kanye West, Rebecca Ferguson, Moby en Charlotte Church zijn aangezocht en zullen om uiteenlopende redenen niet spelen. Rebecca Ferguson wou komen als ze Strange Fruit mocht zingen – het (anti)lynchpartijlied van Billie Holiday. Sommigen (zoals Kiss en Garth Brooks) stelden dat ze verplichtingen hadden waar ze niet onderuit konden komen. Bocelli haakte af na kritiek van fans en collega’s. Anderen hadden gewoon geen zin om voor Trump op te treden. Moby zei dat hij zou optreden als Trump zijn belastinginformatie zou vrijgeven. Charlotte Church tweette dat een simpele internetzoektocht de Trumpmensen zou geleerd hebben dat “ik denk dat je een tiran bent”.

Militairen Gregory Lowery en Sara Corry speelden de rollen van Donald Trump en Melania tijdens de voorbereidingen voor de eedaflegging
Militairen Gregory Lowery en Sara Corry speelden de rollen van Donald Trump en Melania tijdens de voorbereidingen voor de eedaflegging© REUTERS

Nadat de Trumpcampagne de deelnemers die wel hadden toegezegd bekendmaakte, viel er nog een af: Broadwayster Jennifer Holliday, die zich naar eigen zeggen niet terdege bewust was geweest van de opzet van het concert, en die inzat met de negatieve reacties bij de transgenders en holebi’s onder haar aanhang.

Komen wel: Toby Keith, een country-rocker die ten tijde van George W. Bush succes hadden met pro-oorlogsliederen.

De inhoud op deze pagina wordt momenteel geblokkeerd om jouw cookie-keuzes te respecteren. Klik hier om jouw cookie-voorkeuren aan te passen en de inhoud te bekijken.
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."

Naast Keith bevat het programma The Piano Guys, DJ Ravidrums, 3 Doors Down, Lee Greenwood, The Frontmen of Country en acteur Jon Voight.

Komen misschien: The Beach Boys

Het is niet onmogelijk dat op het allerlaatste nippertje andere namen worden toegevoegd. Maar Trump heeft, na al de mislukte pogingen om grote namen binnen te halen, laten weten dat hij blij is met een concert zonder ‘A-listers…’

01u30: Trump en zijn vicepresident Mike Pence maken hun opwachting tijdens een diner voor sponsoren van de eedafleggingsceremonies, dat gehouden wordt in Union Station, het luxueuze treinstation van Washington.

Ongeveer tegelijk organiseren tegenstanders van Trump een vredesbal.

Evenementen vrijdag: Lincolns bijbel

14u30: de president-elect en zijn familie wonen een gebedsdienst bij

15u30: Trump gaat op de koffie bij zijn voorganger in het Witte Huis. Samen rijden ze naar het Capitool.

17u30: de eedafleggingsceremonie begint. Vooraleer Trump de eed aflegt, krijgen religieuze figuren het woord voor diverse gebeden, en legt vicepresident Pence de eed af.

18 uur of daaromtrent: Trump legt de eed af tegenover John Roberts, de voorzitter (Chief Justice) van het Hooggerechtshof. Hij zal daarbij gebruik maken van twee bijbels, de bijbel die zijn moeder hem op zijn negende cadeau deed en de bijbel die Abraham Lincoln in 1861 bij zijn eedaflegging gebruikte. Door de bijbel van Lincoln te gebruiken, zet Trump de traditie voort die Barack Obama is begonnen. Obama maakte in 2009 en 2013 bij zijn eed gebruik van deze bijbel. Lincoln, die niet bijzonder christelijk was, en volgens sommigen ongelovig, staat symbool voor de eenheid van het land, bevochten in een burgeroorlog, en voor de afschaffing van de slavernij.

De formule van de eed ligt grotendeels vast: Ik zweer (of verklaar) plechtig dat ik plichtsgebouw de taak van president van de VS zal vervullen en dat ik naar best vermogen de Grondwet van de VS zal bewaren, beschermen en verdedigen.

De keuze tussen zweren en verklaren is toegevoegd om mensen met gewetensbezwaren tegen een eed een alternatief te geven. Er is voor zover bekend maar een keer gebruik van gemaakt. Na ‘ik’ is het toegestaan en gebruikelijk om de eigen naam toe te voegen. Doorgaans eindigt de president-elect met “zo helpe mij God”, maar dat is geen verplichting.

Vervolgens houdt Trump een toespraak die volgens een medewerker 20 minuten zal duren, en waarin zijn voorganger volgens diezelfde medewerker bedankt zal worden.

De weersvoorspelling is relatief gunstig met temperaturen tot 10 graden en 30 procent kans op regen. Het is al vaker vriesweer geweest bij eedafleggingen. In 1841 hield president William Harrison een longontsteking over aan zijn eedaflegging (of aan de toespraak, die nogal lang duurde). Hij overleefde 31 dagen als president. Volgens historici maakte men op dat moment, voor er luidsprekers waren, gebruik van ‘doorzeggers’, mensen die in de menigte doorvertelden wat de president zei.

Tijdens de eedafleggingsceremonie wordt het volkslied gezongen door de 16-jarige Jackie Evancho, zes jaar geleden finalist van de realityshow America’s got talent. Zoals bij het concert (zie donderdag) doet Trump het ook met beduidend minder sterkwaliteit dan Obama, die het volkslied liet zingen door Aretha Franklin en Beyoncé. Evancho heeft een transgender zus van 18, die Jackie ondersteunt, maar die zelf zal wegblijven bij de ceremonie omdat ze vreest voor maatregelen van de komende regering.

De inhoud op deze pagina wordt momenteel geblokkeerd om jouw cookie-keuzes te respecteren. Klik hier om jouw cookie-voorkeuren aan te passen en de inhoud te bekijken.
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."

Alle levende ex-presidenten zullen aanwezig zijn behalve George Herbert Walker Bush en echtgenote Barbara, die om medische redenen hebben afgezegd. Ze zijn allebei opgenomen in het ziekenhuis. Zijn er wel: Jimmy Carter, Bill en Hillary Clinton. George W. Bush en Laura. Minstens 50 Democratische parlementsleden hebben aangekondigd dat ze de ceremonie zullen boycotten in navolging van burgerrechtenicoon John Lewis die de verkiezing van Trump “niet legitiem” heeft genoemd.

Na de eedaflegging nemen de Obama’s afscheid van het publiek. Ze reizen per helikopter naar Andrews Airbase en vertrekken daar met Air Force One naar Palm Springs, Californië. Dat is hun laatste reis met het presidentieel vliegtuig. Er is alleen een heenreis voorzien. Voor de terugreis naar Washington, waar ze nog minstens 2 jaar blijven wonen, moeten de Obama’s zelf zorgen.

Lunch: het hangt van de evenementen af wanneer precies maar na de eedaflegging hebben de president en vicepresident lunch in het Capitool, het parlementsgebouw.

21 uur: militairen uit alle geledingen van het leger houden een optocht over Pennsylvania Avenue (tussen Capitool en Witte Huis). Ook deze optocht zorgde weer voor spanningen. Het dansgezelschap de Radio City Rockettes uit New York treedt op. Een aantal van de danseressen kon zich niet terugvinden in de deelname. Die gebeurt nu op vrijwillige basis. Het is niet duidelijk hoeveel Rockettes er zullen opdagen.

01 uur: de traditionele bals beginnen. Er zijn er drie officiële, maar vele staten hebben hun eigen bal, en ook bijvoorbeeld ‘bikers for Trump’ bouwen een feestje.

Er zijn in de loop van de dag talloze protestdemonstraties gepland, zowel in Washington als daarbuiten. In Washington viseren betogers onder meer de plaatsen waar de optocht doorkomt, maar het is niet duidelijk hoe realistisch het is voorbij de ordemacht te komen (zie verder).

Evenementen zaterdag: de grote vrouwenbetoging

16 uur: met een nationale gebedsdienst in Washington National Cathedral eindigen de ceremoniële verplichtingen voor Donald Trump en Mike Pence. The Donald heeft aangekondigd dat hij met het echte werk pas op maandag zal beginnen.

Terwijl de nieuwe president in de kathedraal zit, gaat de Vrouwenmars op Washington van start, met tussenkomsten (optredens?) van onder meer Katy Perry en Cher. Er worden drie uren van toespraken en optredens gepland alvorens de manifestanten zich in bewegingen zetten voor een optocht. Rond 20 uur Belgische tijd zou de mars opgeheven worden.

De mars wil opkomen voor vrouwenrechten en rechten van minderheden maar is in de eerste plaats een anti-Trump-manifestatie. Er is een vergunning gegevens voor een manifestatie tot 200.000 deelnemers, maar organisatoren hopen op (veel) meer volk.

In de voorbereiding is wel wat heibel ontstaan omdat de organisatie eerst te wit was, en vervolgens te zwart (witte vrouwen werden opgeroepen om over hun vooroordelen en voorrechten na te denken, en sommigen voelden zich niet langer welkom), het was niet duidelijk of mannen een plaats zouden krijgen etc. Maar er wordt veel volk verwacht.

Op talloze plaatsen in het land gaan gelijkaardige vrouwenmarsen door.

Hoeveel kost het, wie betaalt, en hoeveel toeschouwers worden verwacht

Een immense ordemacht van 28.000 mensen wordt op de been gebracht en uit andere delen van het land aangevoerd om gedurende drie dagen de verwachte mensenmassa in goede banen te leiden. Men is voorbereid op rellen en ook aanslagen zijn natuurlijk een zorg. Bedoeling is manifestanten weg te houden van de ceremonies.

In het recente verleden verliepen de eedafleggingen relatief rustig.

De ordemacht verwacht 700.000 tot 900.000 aanwezigen voor de eedaflegging, wat verre van een record is. Obama lokte in 2009 om en bij 1,8 miljoen mensen naar Washington (1,9 miljoen volgens een andere schatting).

Hoeveel kost de eedaflegging? Veel. The New York Times komt uit op een schatting van 200 miljoen dollar (190 miljoen euro), waarvan de helft gaat naar ordehandhaving. Anderen houden het bij 175 miljoen dollar, zo’n 167 miljoen euro.

Dat bedrag wordt opgehoest door de belastingbetalers, die grotendeels voor de beveiliging zullen betalen, maar ook door sponsoren en kleine donoren, die de Trumpcampagne tot de laatste dagen probeerde te mobiliseren.

Trumps speciaal comité voor de eedaflegging heeft volgens The New York Times 100 miljoen dollar ingezameld, onder meer bij miljardairs, die tijdens de campagne niet aan de Donald gegeven hebben en die nu op een goed blaadje willen komen. Die 100 miljoen betekent een verpulvering van alle records. Obama haalde in 2009 53 miljoen dollar binnen, wat tot nu het record was.

Details over wie er wat gaf, en hoe het geld besteed wordt (en hoeveel van de 100 miljoen inderdaad wordt opgemaakt), zullen echter pas in april vrijgegeven worden.

Volg de eedaflegging en de protesten op de voet en live bij Knack.be

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content