De Amerikaanse underdogs door de lens van Jeffrey A. Wolin

De Amerikaanse fotograaf Jeffrey A. Wolin portretteert gezichten waar half mislukte levens op af te lezen vallen. ‘Het leven is niet gelopen zoals ik het gewenst had’.

Iedereen heeft al eens in het familiealbum naar foto’s van vroeger teruggekeken en heeft dan moeten vaststellen hoe hij/zij van kind tot puber evolueerde en daarna naar volwassene. Of hoe de ouders mettertijd merkbaar ouder werden en men zich ondertussen overleden ooms of tantes herinnerde in de fleur van hun leven. Dat is de charme van persoonlijke fotoboeken maar ook het zichtbare van de vergankelijkheid.

De Amerikaanse fotograaf Jeffrey A. Wolin (New York, 1951) is een uitermate gewaardeerd kunstenaar die les heet gegeven aan een groot aantal gerenommeerde instituten en een indrukwekkend aantal tentoonstellingen van zijn werk in en buiten de Verenigde Staten heeft gehouden. Het is haast een wonder dat een van zijn projecten nu te zien is in een Antwerpse kwaliteitsgalerie die zowel schilders als fotografen te gast heeft. Dat men Wolin heeft kunnen strikken heeft te maken met het feit dat hij vroeger de Antwerpse academie heeft bezocht en er een blijvende herinnering aan heeft bewaard. Wolin is geen uitbundig fotograaf, hij moet het niet hebben van trucs en hoogstandjes, ook niet van kleurexplosies maar volgt het spoor van andere Amerikaanse fotografen die hun inspiratie halen uit het gewone leven met een uitgesproken belangstelling voor doorsnee mensen en die soms ongewoon kunnen zijn zonder excentriciteit.

Wat Wolin in deze expositie toont is een vorm van sociale fotografie. In 1987 bezocht hij in Bloomingston in de staat Indiana een gewone woonwijk ‘Pigeon Hill’ en portretteerde er een aantal inwoners. Twintig jaar later keerde hij er terug en fotografeerde er dezelfde mensen met al een verleden dat destijds, uiteraard, niet te voorzien was. De portretten zijn twee aan twee opgehangen, van vroeger en nu en geven een zicht op een deel van het levensparcours van de betrokkenen. Onderaan ieder beeld heeft de fotograaf in witte inkt een tekst geschreven die inzicht geeft in het voorbije levensverhaal van de protagonisten. Zo kan de toeschouwer zich inleven in de tijdelijke biografie van de personages en wordt de betekenis van het duoverhaal duidelijk.

Tragisch en schrijnend

Wat maakt deze foto’s nu zo boeiend en interessant? Uiteraard speelt er een dosis voyeurisme in mee want het is des mensen om van buitenaf iemands doen en laten te observeren. Maar hier is er meer aan de hand. We zien in de duofotos hoe kinderen evolueerden naar de volwassenheid en de begeleidende teksten vertellen een verhaal dat niet altijd even mooi klinkt. Drugs, opsluiting, mislukkingen vormen in vele gevallen het stramien van half mislukte levens die op de gezichten af te lezen vallen. Een werkloze arbeider die in de autobranche dacht aan een toekomst in het vak kon de technische evolutie niet volgen maar hield er de liefde voor auto’s aan over tot zijn firma onderuit ging. Hij vertelde aan de fotograaf die het op zijn recente foto noteerde: ‘Het is moeilijk vandaag om een job te vinden. Het leven is niet gelopen zoals ik het gewenst had’. En een man die zijn zoontje heel liefdevol aan de fotograaf toont zegt dat zijn leven vroeger een puinhoop was maar dat hij nu hoopt dat hij met een regulier bestaan zijn kind een betere toekomst zal kunnen geven. En zo geeft iedere foto een beeld én een verhaal van een gemeenschap die haar wonden heelt. Al gaat dat voor een deel niet op voor iedereen.

Wolin heeft die semi underdogs op een heel menselijke manier gefotografeerd met een tact die ze allen in hun waardigheid laat ook al zijn ze die tijdens een periode van twintig jaar soms al meerdere keren kwijt gespeeld. Sensatie is hier niet aan de orde, het zijn portretten die via de teksten veel over de modellen vertellen en ook van het soms bittere sociale klimaat waarin vele tienduizenden Amerikanen moeten leven. En het zal er met de huidige president voor hen niet beter op worden. Dat actualiseert het project. Wolin is er meer dan goed in geslaagd om een segment van de Amerikaanse bevolking op een humane en haast liefdevolle manier hun toen en nu in beeld te brengen. Menselijk maar ook maatschappelijk tragisch en schrijnend.

Tentoonstelling : “Pigeon Hill : Then & Now, Foto’s van Jeffrey A. Wolin” Antwerpen, Galerie Verbeeck Van Dyck, nog tot 8 oktober.