De 10 beste speeches ooit

Barack Obama brengt, 50 jaar na dato, hulde aan de ‘Ich bin ein Berliner’-speech van voorganger John F. Kennedy. Knack.be maakt een eigenzinnige selectie van de 10 beste speeches ooit.

1. Mahatma Gandhi in Kingsley Hall (1931)

Mahatma Gandhi, pacifistisch voorvechter van de Indiase onafhankelijkheid, sprak in oktober 1931 in de Kingsley Hall in Londen. Hij trakteerde de natie die zijn land koloniseerde op een speech over spiritualiteit. Winston Churchill, die andere legendarische spreker en geen 10 jaar later premier van Groot-Brittannië, was niet onder de indruk van ‘die halfnaakte fakir’.

2. Winston Churchill: ‘Blood, toil, tears and sweat’ (1940)

Tegen 1940 was het Europese continent in de greep van de Tweede Wereldoorlog. Op 10 mei 1940 wordt Winston Churchill de opvolger van premier Neville Chamberlain. Drie dagen later spreek t hij het Britse Lagerhuis toe. Hij belooft hen niets dan bloed, tranen, zweet en het feit dat ze afgebeuld zullen worden. De man werd 62 jaar na die speech tot Grootste Brit gekozen op de BBC. De waarheid spreken, het loont wel eens.

3. Franklin D. Roosevelt: ‘A date which will live in infamy’ (1941)

Op 8 december 1941 spreekt de Amerikaanse president Franklin Delano Roosevelt een vol Congres – en de Amerikaanse natie – toe. Dat gebeurde daags na de verwoestende Japanse verrassingsaanval op de Amerikaanse marinebasis Pearl Harbor. De toespraak luidde de Amerikaanse deelname aan WO II in.

4. Charles De Gaulle: ‘Je vous ai compris’ (1958)

Op 4 juni 1958, in volle Algerijnse onafhankelijkheidsstrijd, sprak de Franse president Charles De Gaulle een menigte toe in de Algerijnse hoofdstad Algiers. Het conflict was inmiddels uitgegroeid tot een ware oorlog, al wilde Frankrijk dat niet met zoveel woorden gezegd hebben. Met de woorden ‘Je vous ai compris’ probeerde oorlogsheld De Gaulle de Algerijnen duidelijk te maken dat hij oren had naar hun vraag om onafhankelijkheid.

5. John F. Kennedy: ‘Ask not what your country can do for you’ (1961)

John F. Kennedy bewees met zijn inaugurale rede in 1961 meteen dat hij een van de opmerkelijkste sprekers van zijn tijdsbestek zou worden. Hij deed een beroep op de burgerzin van de Amerikanen door hen op te roepen niet te vragen wat het land voor hen kan doen, maar: ‘vraag wat jij voor je land kan doen.’ Zijn opvolger Barack Obama zal bijna 50 jaar later ook dat appel gebruiken in zijn campagnes.

6. John F. Kennedy: ‘Ich bin ein Berliner’ (1963):

Enkele maanden voor de fatale aanslag in Dallas, benadrukte de Amerikaanse president John F. Kennedy in een verdeeld Berlijn de verbondenheid tussen het Amerikaanse volk en West-Duitsland. Opvallend: tot op heden leeft de mythe voort als zou Kennedy zichzelf verkeerdelijk een ‘berlinerbol’ hebben genoemd. Al is die flauwe grap misschien eerder aan de slechte verstaander dan aan de wijlen president gelegen.

7. Martin Luther King: ‘I have a dream’ (1963)

Martin Luther King zette zichzelf en de door hem grootgemaakte burgerrechtenbeweging op 28 augustus 1963 definitief op de kaart met wat een van de bekendste politieke quotes uit de geschiedenis moet zijn. ‘Ik heb een droom,’ sprak King zijn publiek toe, ‘Ik heb een droom dat mijn vier kinderen op een dag zullen leven in een land waar zij niet beoordeeld zullen worden op hun huidskleur, maar naar de inhoud van hun karakter.’ Daarmee linkte hij zijn strijd aan een van de credo’s van de Verenigde Staten: ‘All men are created equal’. King werd net als Kennedy het slachtoffer van een moordaanslag.

8. Nelson Mandela: ‘An ideal for which I am prepared to die’ (1964):

In 1964 stond Nelson Mandela terecht voor sabotageacties tegen het Apartheidsregime in Zuid-Afrika. Hij zou in totaal 27 jaar in de gevangenis moeten doorbrengen. De pacifist Mandela zwoer elk geweld af, maar bezwoer wel bereid te zijn zelf te sterven voor zijn idealen. Zijn vrijlating in 1990 betekent het begin van het einde voor het Apartheidsregime. Het einde ervan wordt bekroond als Mandela de eerste zwarte president van Zuid-Afrika wordt.

9. Ronald Reagan: ‘Tear down this wall’ (1987):

Een kleine kwarteeuw na de befaamde ‘Berliner’-toespraak, richt de Amerikaanse president Ronald Reagan zich tot zijn evenknie in de Sovjet Unie, Michail Gorbatsjov, met een niet mis te verstane oproep. Gorbatsjov moest zijn retoriek van glasnost en perestrojka kracht bijzetten en het IJzeren Gordijn en de Berlijnse Muur neerhalen. Die woorden, uitgesproken voor die vermaledijde Muur, enthousiasmeerden de vlaggetjes zwaaiende menigte. Toch moesten die nog twee jaar wachten voor de Muur tegen de vlakte ging.

10. Barack Obama: ‘Yes we can’ (2008):

De slogans ‘Yes we can’ en ‘Change we can believe in’ symboliseerden in 2008 de historische verkiezing van Barack Obama als president van de Verenigde Staten én zetten hem meteen op de kaart als de nieuwe Kennedy. En dus als een van de grootste redenaars van zijn politieke generatie.

(JDW/SD)