China maakt zich op voor grote militaire machtswissel

© Belga
Bates Gill & Adam Ni

Als op 18 oktober in Peking het negentiende Nationale Congres van de Communistische Partij begint, zullen alle ogen gericht zijn op de strijdkrachten. Verwacht wordt dat het congres er de grootschalige machtswissel zal formaliseren die al enkele jaren in de stellingen staat, schrijven China-deskundigen Bates Gill en Adam Ni.

De machtswissel aan de top van de strijdkrachten valt samen met de grootste en meest diepgaande reorganisatie van het Volksbevrijdingsleger sinds de jaren vijftig. Die veranderingen moeten de Chinese militaire capaciteiten in overeenstemming brengen met de groeiende politieke en economische invloed van het land.

Wissel van de wacht

Sinds hij in 2012 aan de macht kwam, heeft president Xi Jinping zijn greep op de strijdkrachten verstevigd door zich te ontdoen van sommige hoge generaals en tegelijk bondgenoten te promoten.

Xi’s strijd tegen de corruptie kostte onder meer de scalp van de generaals Guo Boxiong en Xu Caihou. Beide mannen waren voormalig vicevoorzitter van de Centrale Militaire Commissie (CMC) en bij de meest invloedrijke militairen in China. Meer recent werden twee andere voormalige CMC-leden, Fang Fenghui en Zhang Yang, het onderwerp van een onderzoek rond corruptie en disciplinaire ongeregeldheden.

Als de partijtop slaagt, zal China in staat stellen om te wedijveren met de Verenigde Staten om de militaire dominantie in Azië.

In de voorbije maanden werd dat proces versneld. In 2017 alleen al werden de hoofden van de vier onderdelen (leger, marine, luchtmacht en raketmacht) en de commandanten van drie regionale commandostructuren (Zuid, Noord en Centraal) vervangen. Ook de commandanten van negen van de vijftien departementen van de CMC werden vervangen.

Nieuwe generatie

Xi verstevigt intussen zijn greep op de strijdkrachten ook door een generatie jongere leiders te promoveren. De nieuwe commandanten zijn beter opgeleid en meer vertrouwd met geavanceerde technologie en moderne militaire tactiek dan hun voorgangers. We kunnen dus aannemen dat ze beter aangepast zijn aan de noden van de moderne oorlogvoering, met een focus op informatie en gezamenlijke operaties.

Sommige schattingen spreken van 87 procent nieuwe militaire afgevaardigden op het congres, en er zullen dus heel wat nieuwe gezichten, stemmen en ideeën te vinden zijn aan de top van de strijdkrachten en in het Centrale Comité van de Partij.

Reorganisatie

De nieuwe leiders van de Chinese strijdkrachten krijgen te maken met een snel veranderende omgeving. De voorbije jaren heeft Xi een ambitieuze agenda doorgedrukt om de strijdkrachten te reorganiseren en de gevechtsefficiëntie te verbeteren.

De belangrijkste verandering daarbij is de hertekening van de verantwoordelijkheden en de relaties tussen het CMC en de lagere structuren, waaronder de vijf regiostructuren (Oost, Zuid, West, Noord en Centraal), om de coördinatie te verbeteren en gezamenlijke operaties mogelijk te maken. Het kan nog jaren duren voor dat nieuwe systeem is uitgewerkt.

Daarbij komt nog dat China eind 2015 de Strategische Steunmacht in het leven riep om militaire operaties in de ruimte, cyberspace en informatietechnologie te coördineren. Dat laat zien hoeveel belang de Chinese militaire planners hechten aan geavanceerde technologieën, informatie en connectiviteit bij toekomstige conflicten.

Vooruit kijken

Wat zullen de besluiten van het congres ons verstellen over de veranderingen binnen de Chinese strijdkrachten? Het belangrijkste is dat de toekomstige structuur van het CMC een indicatie zal zijn van de greep die Xi heeft op die strijdkrachten. Het geeft ook hints over de prioriteiten van China op militair vlak.

Er zijn verschillende – onbevestigde – geruchten over een mogelijke hervorming van de commissie. Een van de opties is dat Xi twee vicevoorzitters toevoegt en enkele vaste leden verwijdert. Op die manier versterkt Xi zijn positie door de militaire macht te concentreren bij enkele getrouwen.

Een andere indicator is de vertegenwoordiging van de strijdkrachten bij verschillende sleutelorganen van de partij, met name het Centraal Comité en het Politbureau. De kans is ergens klein dat de invloed van het leger er toeneemt, omdat de Partij recent heeft benadrukt dat zij de plak moet zwaaien over het leger.

Als Xi erin slaagt om enkele belangrijke benoemingen door te drukken in het CMC en andere sleutelorganen, zal hij in een erg sterke positie aan zijn tweede ambtstermijn beginnen.

Als het nieuwe militaire leiderschap tijdens het congres wordt voorgesteld, zal dat een aantal belangrijke signalen sturen naar de Chinese politieke elite, de strijdkrachten en de wereld. Het zal indicatief zijn voor de status van Xi binnen de Partij, voor de relaties tussen de Partij en de militairen, en voor de prioriteiten in de aanhoudende inspanningen om de strijdkrachten te moderniseren.

We mogen verwachten dat Xi en de Partij de politieke controle over de strijdkrachten verder zullen verstevigen en tegelijk hogere eisen zullen stellen aan de militaire capaciteit, paraatheid en professionaliteit. De hervormingen die Xi doordrukt zijn omvangrijk en gedurfd. Als ze slagen, zullen ze China in staat stellen om te wedijveren met de Verenigde Staten en hun bondgenoten om de militaire dominantie in Azië.

Bates Gill is hoogleraar Asia-Pacific Security Studies aan de Macquarie University. Adam Ni is onderzoeker aan het Strategic and Defense Studies Centre van de Australian National University.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content