De voormalige Catalaanse minister-president Carles Puigdemont noemde de EU donderdagavond voor een volle aula in Antwerpen het belangrijkste middel om de democratie te verdedigen, maar drukte tegelijk opnieuw zijn teleurstelling uit over de Europese stilte rond de Catalaanse kwestie.
Carles Puigdemont, de vorige regeringsleider van Catalonië die nog steeds in België verblijft, was op uitnodiging van de studentenvereniging Europakring Antwerpen naar een aula op de UA-stadscampus afgezakt. Hij ging er in gesprek met professor Peter Bursens, die vooraf erg duidelijk maakte dat de avond niet over de binnenlandse Catalaanse kwestie of de lopende rechtszaak zou gaan: ‘Dit wordt een discussie over de rol van regio’s zoals Catalonië als deel van de Europese Unie.’
Hoewel hij maandagavond nog zwaar had uitgehaald naar het Europees parlement, omdat een conferentie van huidig Catalaans minister-president Quim Torra en hemzelf was geweigerd om veiligheidsredenen, zei Puigdemont donderdag dat EU het belangrijkste middel is om de democratie te verspreiden en verdedigen. ‘In Catalonië heerst de consensus dat Europa positief is. Maar de EU moet wel bewijzen dat het democratisch is en dit in andere delen van de wereld uitdragen.’
Puigdemont waarschuwde ook voor bedreigingen tegen democratie, zoals de opkomst van extremisme, xenofobie en euroscepticisme. ‘Minder dan de helft van de Europeanen voelt zich vertegenwoordigd binnen de Europese instellingen. Dit moeten we verbeteren.’
Daarom is de Catalaan ook teleurgesteld dat Europa stil blijft over de problemen in zijn regio. ‘De EU zegt niets wanneer vreedzaam protesterende Catalaanse burgers gewelddadig worden neergeslagen door de Spaanse politie. Als zoiets ergens in het noorden van Europa zou gebeuren, zou ik me als EU-burger zorgen maken.’
Verwacht Puigdemont dat Catalonië bij onafhankelijkheid automatisch lid wordt van de EU, terwijl het als land niet de wettelijke procedures doorlopen heeft? ‘Die beslissing ligt bij de Europese Commissie. Catalonië is altijd waardevol geweest voor de Europese economie, we zijn van plan dat te blijven.’
Het Belgische federale model ziet Puigdemont trouwens als een voorbeeld van hoe samenleven in diversiteit kan werken. ‘Dat hebben we in Catalonië ook geprobeerd, door te vragen naar meer autonomie op bijvoorbeeld fiscaal vlak. Maar daar is respect en erkenning voor nodig. Onafhankelijkheid was aanvankelijk de laatste optie voor de Catalaanse beweging.’
