De vroege uitslagen in Canada tonen grote winst voor de Liberalen van Justin Trudeau. De partij wint volgens een voorspelling van staatsomroep CBC een heel ruime absolute meerderheid in het parlement. Met premier Trudeau keert de glamour terug in de Canadese politiek.
In het vorige parlement bezetten de Liberalen, na een historische nederlaag, slechts 34 van de 338 zetels, terwijl de Conservatieven een absolute meerderheid behaalden.
Dit keer begonnen de Liberalen overweldigend. In de Atlantische provincies, waar iets vroeger werd gestemd, wonnen de Liberalen dit keer 32 op 32 zetels. De ploeg van de 43-jarige Justin Trudeau haalde er bijna 60 procent van de stemmen, tegen 18 procent voor de Conservatieven van uittredend premier Stephen Harper, en 17 procent voor de sociaaldemocratische NDP van Thomas Mulcair. Zowel NDP als Conservatieven verloren zwaar in deze provincies.
De Atlantische provincies stemmen nog wel eens anders dan de rest van het land. Maar niet dit keer. De resultaten uit de volkrijke provincies Québec en Ontario tonen ook winst voor de liberalen, met meer dan 40 procent van de stemmen in Ontario en rond 35 procent in Québec. In Québec zouden de Liberalen met met iets minder dan 35 procent een absolute meerderheid van de zetels halen. En ook in het uiterste westen van het land, in British Columbia, winnen de Liberalen zetels.
Referendum over Harper
Volgens staatsomroep CBC heeft een partij doorgaans minstens 38,5 procent van de stemmen nodig om een meerderheid van zetels te behalen. Volgens CBC halen de liberalen niet alleen meer dan die 38,5 procent maar een heel ruime meerderheid van zetels. Na de historische nederlaag van 2011 lijken de Liberalen nu af te steven op een historische overwinning: ze behalen misschien de grootste zetelwinst ooit.
Deze verkiezingen zijn ook een poll over de drie ambtstermijnen van premier Harper, die een anti-belastingkoers heeft gevolgd, en ook een hardere, rechtse koers inzake buitenlands beleid, milieu en burgervrijheden. Zijn partij gaat er veel forser op achteruit dan de peilingen hadden aangegeven. Ook de NDP doet het beduidend slechter dan de peilingen toonden. Die peilingen toonden drie relatief gelijkwaardige partijen, die geregeld haasje-over speelden.
De partij van Harper probeerde Trudeau voor te stellen als te jong en onervaren, iemand die teerde op de reputatie van zijn vader.
Maar tijdens de campagne wist Trudeau meer en meer kiezers te overtuigen. Zijn partij klom in de peilingen van de derde naar de eerste plaats.
Het omgekeerde overkwam de NDP. De kiezers wilden verandering, maar verkozen uiteindelijk de jongere Trudeau boven Mulcair, misschien omdat Trudeau iets bouder beloftes durfde te maken, en omdat hij beter een alternatief verwoordde, met een “terugkeer naar Canadese waarden”, zoals tolerantie, billijkheid, herverdeling, milieuvriendelijkheid en multiculturalisme.
Verwacht wordt dat zowel Mulcair als Harper zullen terugtreden als leiders van hun partij.
Trudeaumania II
Trudeau is de zoon van Pierre Trudeau, de langdurige en legendarische premier van Canada. Was Harper een grijze figuur, dan keert met Justin Trudeau de glamour terug in de politiek. Sommige commentatoren spreken al van een tweede golf van Trudeaumania– iets wat het land eerder overkwam in 1968, bij de eerste ambtstermijn van Pierre Trudeau. Zoals zijn vader is zoon Justin het onderswerp van persoonlijke reportages,. Hij werd veel vaker dan zijn tegenstanders geportretteerd met familie, moeder, vrouw en kinderen.
In de lange kiescampagne speelde de niqab, de sluier, een belangrijke rol. Premier Harper probeerde de door hemzelf opgelegde regel te handhaven dat een vrouw niet met bedekt gezicht de eed mag afleggen om het staatsburgerschap te verkrijgen. De rechter gaf hem in eerste aanleg en in beroep ongelijk. Een meerderheid van Canadezen deelde het standpunt van Harper, maar uit peilingen bleek dat economie en verandering van bewind belangrijker verzuchtingen van Canadezen waren dan de niqab.
Canadians fed up with niqab debate turn out to vote in masks and — a pumpkin https://t.co/xUAZnlrVQq #elxn42 pic.twitter.com/GCm3VeeWeA
— Aileen Donnelly (@aileendonnelly) October 20, 2015
Enkele kiezers protesteerden weliswaar tegen de gerechtelijke uitspraak door met al dan niet originele hoofdbedekking hun stem uit te brengen.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier