Luft Hansa (zoals het destijds was gekend) speelde een belangrijke rol in de Duitse herbewapening na de Eerste Wereldoorlog, en zette tijdens de Tweede Wereldoorlog 10.000 dwangarbeiders in.
De Duitse luchtvaartmaatschappij Lufthansa publiceert een rapport over de geschiedenis van de maatschappij tijdens het nazi-regime. Dat valt, toeval of niet, samen met de publicatie van een boek – zonder goedkeuring – over de activiteiten van Lufthansa voor en tijdens het Derde Rijk. Dat boek ligt sinds vrijdag in de rekken.
Herbewapening
Het verslag van Lufthansa over dwangarbeid wordt maandag uitgebracht samen met een geïllustreerd boek over de geschiedenis van de maatschappij. Het is het werk van Lutz Budrass, een geschiedkundige die door de maatschappij is ingehuurd meer dan 15 jaar geleden om onderzoek te doen naar het naziverleden van Lufthansa. In 2001 besliste het bedrijf om het onderzoek van Budrass niet te publiceren. Het werd enkel opgestuurd naar wie daar specifiek om vroeg. Nu publiceert Lufthansa het verslag over de 10.000 dwangarbeiders die Luft Hansa (zoals het destijds was gekend) tijdens de Tweede Wereldoorlog inzette.
De beslissing heeft waarschijnlijk te maken met de beslissing van Budrass om een (niet-goedgekeurd) boek uit te brengen over de bredere geschiedenis van de maatschappij tussen 1926 en 1955. Uitgever Random House zei dat het onderzoek van Budrass toont “waarom de Lufthansa-corporatie in Duitsland niet begrepen kan worden zonder een brug naar haar geschiedenis tijdens de Weimarrepubliek”.
Uit het onderzoek blijkt dat de luchtvaartmaatschappij een belangrijke rol speelde in de Duitse herbewapening na de Eerste Wereldoorlog, wat verboden was door het Verdrag van Versailles dat de geallieerden hadden opgesteld na het verlies van Duitsland in 1918. Verwacht wordt dat de publicatie ook wijst op de banden tussen Luft Hansa en de NSDAP-partij van Adolf Hitler. Bestuurslid Erhard Milch vervoegde de nationaalsocialistische partij in 1929 en kreeg later een hoge post binnen het ministerie van Luchtvaart onder Hitler.
Lippen op elkaar
Verschillende Duitse bedrijven gaven boeken uit over hun naziverleden. De afgelopen jaren deden autobouwer Volkswagen, verzekeraar Allianz en bankgigant Deutsche Bank dat. Lufthansa hield de lippen op elkaar over waarom het juist had beslist om het onderzoek naar dwangarbeid in 2001 niet te publiceren. Woordvoerder Andreas Bartels ontkende dat het rapport net nu zou uitkomen om mogelijke reputatieschade door het werk van Budrass te beperken. Hij merkte ook op dat de negentigste verjaardag van het bedrijf dit jaar een goede gelegenheid is om met het verleden in het reine te komen.
De dwangarbeid bij Lufthansa tijdens het naziregime is relatief goed gedocumenteerd. Aanvankelijk bestond de arbeidskracht uit Tsjechische arbeiders, gerekruteerd na de invasie van de nazi’s in Praag. Tijdens de oorlog kwamen daar ook andere nationaliteiten uit Oost-Europa bij, joden en nog later ook Russische krijgsgevangenen. Ook kinderen werden ingezet. Volgens de Duitse krant Frankfurter Allgemeine (FAZ) verwijst het rapport dat maandag uitkomt, niet naar de arbeidskrachten als “dwangarbeiders”, maar als “vakmensen”. “Lufthansa’s eigen publicatie roept meer vragen op over deze context, dan dat het beantwoordt”, aldus de krant. (Belga/TE)
