Barrosos speech ‘Herstel is binnen handbereik’ lokt forse kritiek uit

In zijn laatste State of the Union voor de Europese verkiezingen van mei 2014 heeft Commissievoorzitter José Manuel Barroso in Straatsburg zijn aanpak van de eurocrisis verdedigd.

Europees Commissievoorzitter José Manuel Barroso heeft in zijn State of the Union de aanpak van de eurocrisis verdedigd. “We zitten opnieuw op het juiste spoor”, zo betoogde de Portugees, die in de laatste rechte lijn naar de stembusgang een oproep lanceerde om Europa “niet de rug toe te keren”.

Europa werd de voorbije jaren geteisterd door een ongeziene financiële en economische crisis, maar volgens Barroso is het herstel nu binnen handbereik. Het vertrouwen van beleggers en consumenten groeit opnieuw en in probleemlanden als Griekenland, Spanje en Portugal duiken gunstige economische signalen op.

Onhoudbare werkloosheidscijfers

“We hebben goede redenen om opnieuw vertrouwen te hebben”, aldus de Commissievoorzitter, die wel erkende dat de werkloosheidscijfers nog steeds onhoudbaar zijn. Het belangrijkste risico voor het fragiele herstel is volgens Barroso van politieke aard. De lidstaten mogen niet aarzelen met de uitvoering van sociaaleconomische hervormingen in eigen land en op Europees niveau moet de komende maanden vooruitgang geboekt worden bij de uitbouw van de Bankenunie en de uitvoering van de meerjarenbegroting, die als gevolg van aanslepende geschillen tussen het parlement en de lidstaten nog steeds niet is goedgekeurd.

Tegen de achtergrond van de oprukkende euroscepsis en een mogelijk Brits referendum over een uitstap uit de Europese Unie lanceerde Barroso ook een oproep om het Europese project “niet de rug toe te keren”.

Hij erkende dat Europa zich niet met alles moet moeien, maar pleitte wel voor verdere integratie en eenheid. “Een politieke unie moet onze politieke horizon zijn”. Voor de verkiezingen zal de Commissie haar ideeën over de toekomst van de Europese Unie presenteren.

Lauwe reacties

De meeste fracties waren niet echt onder de indruk van de speech van Barroso. Commissaris voor Handel Karel De Gucht (Open VLD), nam het op voor Barroso. De Gucht gaf toe dat Europa enkele moeilijke jaren achter de rug heeft, maar volgens hem heeft de Commissie bijgedragen aan een uitweg.

Wel geeft De Gucht toe dat de crisis nog niet voorbij is, maar dat ze op dit moment in mindere mate voortduurt.

Liberaal fractieleider Guy Verhofstadt waarschuwde dat de eerste signalen van nieuwe economische groei niet tot zelfgenoegzaamheid mogen leiden. Volgens de oud-premier dreigt een lange “Japanse winter” van economische stagnatie, lage groei en hoge werkloosheid indien getreuzeld wordt met diepgaande hervormingen van het politiek en economisch bestuur in Europa. Hij pleitte ook voor de snelle start van onderhandelingen met de lidstaten overeen Europees afwikkelingsmechanisme voor falende banken en de voorstellen voor de digitale markt.

Het discours vond weinig genade bij de linkerzijde in het halfrond, waar men foeterde dat Barroso zich te veel de kaart van de economische indicatoren trekt en te weinig oog heeft voor de toenemende armoede.

“Als de Europeanen straks, zoals Barroso vreest, de eurosceptische kaart zullen trekken, is dat eerder het gevolg van het beleid van zijn Commissie, dat een voedingsbodem heeft gegeven aan populisme en euroscepticisme”, reageerde Kathleen Van Brempt (SP.A). Een oproep om niet van leer te trekken tegen de Unie komt volgens haar neer op “emotionele chantage”.

“Het impliceert dat voorstanders van een sterke, solidaire en sociale Unie vandaag maar beter hun mond houden over het asociale beleid van de Unie”.

Bart Staes van de groene fractie beschreef de speech als “slap en rommelig: armen en werklozen hebben hier niets aan.”

Bescherming rechtstaat

Barroso beklemtoonde ook de rol van Europa in de bescherming van waarden als de rechtsstaat. Terend op haar recente ervaringen in landen als Hongarije en Roemenië zal de Commissie in het laatste jaar van haar mandaat op de proppen komen met een nieuw Europees mechanisme ter bescherming van de rechtstaat. Dat zal meer behelsen dan de politieke druk en de inbreukprocedures die momenteel in het arsenaal zitten, maar niet zo ver gaan als de nucleaire optie die momenteel in het Europese verdrag steekt, de opschorting van stemrecht. (Belga/AVE)