Armoedebestrijding kan niet zonder sociale vangnetten

Armoede kan wereldwijd alleen effectief worden bestreden als overheden hun bevolking voldoende sociale zekerheid bieden. De nieuwe ontwikkelingsagenda van de Verenigde Naties biedt daarvoor kansen, constateren ontwikkelingsexperts.

Het succes van de ontwikkelingsagenda van de Verenigde Naties (VN) na 2015 is afhankelijk van één onderliggend thema: niemand moet worden uitgesloten in de wereldwijde strijd tegen honger – en zeker niet de armen in de wereld.

Meer dan 70 % van de armen wereldwijd leeft op het platteland of behoort tot inheemse bevolkingsgroepen. Het gaat bijvoorbeeld om kleine boeren en veehoeders, vissers, migranten en handwerkslieden. Plattelandsbewoners in met name Azië, Afrika ten zuiden van de Sahara en Latijns-Amerika en het Caraïbische Gebied meer mogelijkheden geven “is een essentiële eerste stap op weg naar het uitroeien van armoede”, stellen de VN.

De economie moet volgens Ban ten dienste staan van de bevolking via een effectief, geïntegreerd sociaal beleid. Een van de meest succesvolle wapens in de strijd tegen economische ongelijkheid en armoede op het platteland, is sociale bescherming. Dat bleek in de afgelopen jaren in ontwikkelingslanden zoals India, Kenia, Namibië, Cuba, Rwanda en Botswana. Deze landen bieden door de staat betaalde gezondheidszorg, gratis basisonderwijs en voortgezet onderwijs, uitkeringen, sociale vangnetten, pensioenen en de strijd tegen discriminatie van vrouwen, inheemsen en gehandicapten.

Investering, geen kostenpost

Sergei Zelenev, directeur van de International Council on Social Welfare in Kampala (Oeganda), zegt dat het verbeteren van de sociale zekerheid een van de beste beleidsstrategieën is geweest om armoede te verminderen en de veerkracht van mensen te vergroten. Zijn organisatie ziet sociale bescherming eerder als een investering dan een kostenpost. De zekerheid van een basisinkomen moet volgens hem gegarandeerd zijn voor iedereen die dat nodig heeft.

De ontwikkelingsagenda van de VN biedt volgens hem een ongekende kans voor de Internationale Arbeidsorganisatie (ILO) en de Wereldbank om gezamenlijk te werken aan sociale bescherming voor iedereen.

1,2 miljard wereldwijd

In totaal leven 1,2 miljard mensen wereldwijd in extreme armoede. India, dat meer dan 1,3 miljard inwoners telt en een jaarlijkse bevolkingsgroei van 1,3 % heeft, zal in 2035 waarschijnlijk het land zijn met de meeste inwoners ter wereld. Momenteel leven 400 miljoen mensen in India in armoede, meestal op het platteland.

Ambassadeur Koki Muli Grignon uit Kenia zei tijdens de CSD-bijeenkomst dat het ondanks opmerkelijk resultaten in de afgelopen jaren, alarmerend is dat Afrika ten zuiden van de Sahara en Zuid-Azië nog steeds goed zijn voor 80 % van de armoede in de wereld.

De Keniaanse regering heeft volgens Grignon verschillende maatregelen genomen om sociale inclusie te bevorderen. Zo wordt 30 % van de aanbestedingen van de overheid gereserveerd voor jongeren, vrouwen en gehandicapten. Op die manier wil de overheid ondernemerschap bij die groepen stimuleren. Ook in landen als Namibië, Cuba en Botswana zijn strategieën uitgezet om duurzame en inclusieve ontwikkeling te bevorderen.

Vooruitgang, maar langzaam

Takyiwaa Manuh, directeur van de Sociale Beleidsdivisie van de Economische Commissie voor Afrika (ECA), zei dat Afrika dichtbij basisonderwijs voor iedereen is, en dat het continent goed is voor de sterkste groei van het aantal vrouwen in parlementen tussen 2000 en 2014. Ook het aantal besmettingen met hiv, malaria en tuberculose nam af. Toch gaat de vooruitgang langzaam en is hij sterk wisselend op verschillende sociale terreinen. Zo vormt jeugdwerkloosheid nog steeds een grote uitdaging.

(Thalif Deen/IPS)