Argentinië opgeschrikt door lynchpartijen

Buenos Aires © REUTERS

In minder dan twee weken tijd doken in Argentinië meer dan tien berichten over lynchpartijen op. Daarbij viel één dode. “Bij de mensen leeft de perceptie dat de overheid hen niet beschermt.”

De 18-jarige Argentijn David Moreyra had op 22 maart in de stad Rosario, in het centrum van het land, een tas proberen te stelen van een vrouw. Hij werd gevat door andere burgers. Een groep van vijftig mensen sloeg hem tot hij het bewustzijn verloor. Na vier dagen overleed hij.

Sindsdien zijn in Argentinië nog meer dan tien andere berichten over lynchpartijen, of pogingen tot, opgedoken.

Volksjustitie

Voor Argentinië is dit nieuw. In Bolivia komt dit soort moorden vaker voor. De ombudsdienst registreerde er 53 van 2003 tot oktober vorig jaar. Ook in Brazilië, Mexico, de Andeslanden en Centraal-Amerika komen ze voor.

Bijna altijd zijn de slachtoffers arm, inheems of zwart. Telkens gaat het om een vorm van volksjustitie die vermeende of echte onveiligheid wil corrigeren.

“Arme jongeren worden duidelijk gestigmatiseerd”, zegt de Argentijnse historicus Diego Galeano van de Federale Universiteit van Rio de Janeiro, die het fenomeen bestudeert. Maar hij vindt het nog te vroeg om het echt over een golf van lynchpartijen te hebben in zijn land.

Burgermilities

Sociologe Maristella Svampa wijst op de plunderingen eind 2013 in de centrale provincie Córdoba. “Daar zag je pogingen om vermeende plunderaars te lynchen. Men viseerde arme of zwarte jongeren, het volstond al dat ze in Nueva Córdoba kwamen, de wijk waar de media hun kantoren hebben en de rijken wonen.”

Er verschenen toen gewapende groepen die bereid waren om tegen plunderaars op te treden, “een sinistere poging om justitie te privatiseren.” Zowel de lynchpoging als de burgermilities zijn “geven aan dat de democratie en de mensenrechten een flinke stap achteruit zetten”, zegt Svampa.

“In een context van nieuwe sociale conflicten, groeiende ongelijkheid, sociale afbrokkeling en strafretoriek lijkt ons land de doos van Pandora te openen”, waarschuwt ze.

Overheid beschermt niet

In Argentinië stijgt de criminaliteit, zegt Luis Somoza, expert veiligheidsbeleid bij de Argentijnse Federale Politie. De lynchpartijen zijn daarom “de weerspiegeling van een samenleving die geen onveiligheid meer kan slikken. Bij de mensen leeft de perceptie, als het al de realiteit niet is, dat de overheid hen niet beschermt.”

Jeugdadvocaat Julián Axat wijt het fenomeen aan het feit dat lynchpartijen die minder of geen aandacht krijgen in de media, onbestraft blijven. Er zijn duizenden gevallen waarbij arme adolescenten voor hun arrestatie geschopt, geslagen, geduwd en bespuugd worden, zaken die de politie accepteert.

“Het is vooral de straffeloosheid van de lynchpartijen die ze vaker doet plaatsvinden”, zegt Axat. “Het zijn niet de media, het zijn politie en justitie die er niet tegen optreden.” (IPS)

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content