Analyse: Trump wint, terwijl rivalen onderling vechten – Hillary wint, maar veegt Bernie niet weg

Donald Trump © REUTERS
Rudi Rotthier

Donald Trump wint bij de Republikeinen in 7 van de 11 staten die tijdens Super Tuesday in het geding waren. Zijn rivalen zijn nu in een gevecht op leven en dood gewikkeld. Hillary Clinton overweldigde in het zuiden, maar liet het noorden grotendeels aan Bernie Sanders.

Het was op voorhand, bij gebrek aan betrouwbare peilingen, lastig om te voorspellen, maar Donald Trump had zelf gezegd dat hij misschien wel in alle staten zou winnen. Zo overweldigend werd het niet.

Hij wint in 7 staten. Ted Cruz haalde met Texas de grootste prijs van de avond binnen, en won bovendien in Oklahoma en Alaska, de thuisbasis van Trump-bondgenoot Sarah Palin. Marco Rubio won de caucus in Minnesota.

Maar Trump won intussen wel over heel het land, vaak bij recordopkomst, in de zuidelijke staten en ook in het noordelijke Massachusetts, in stroopproducerend, hippierijk Vermont, in arbeidersbuurten, bij welvarenden en armen, bij christenen en militairen. Hij won zelfs, zij het nipt, in Virginia, de buurstaat van hoofdstad Washington DC. In Virginia woont het Republikeins partij-apparaat.

Wie niet samenwerkt, betaalt een prijs

Hij won misschien minder dan hijzelf had voorspeld. Het was nog altijd een nacht waarin het verreweg het meeste won. Hij gaf, in tegenstelling tot de anderen, geen toespraak tijdens een meeting. Hij hield een persconferentie, over zijn “verbazingwekkende avond”. Hij probeerde zich presidentieel probeerde op te stellen, hoewel hij vermoeid leek. Hij noemde zichzelf iemand die de partij zou verbinden, die miljoenen nieuwe kiezers aantrok – daarbij onafhankelijken en Democraten – die Hillary Clinton zou verslaan. Hij gaf al aan hoe. “Ik hoor haar zeggen dat de lonen omhoog moeten. Als ze het tot nu niet gedaan heeft, zal ze het nooit doen, mensen”. “Ze heeft geen idee”.

Hij daarentegen. “Ik ben iemand die verenigt. Ik weet dat mensen dat een beetje moeilijk te geloven zullen vinden”.

Hij zal met iedereen praten, zei hij, en bovenal zou hij iedereen dus, hij herhaalde dat enkele keren, verenigen. Zelfs de Republikeinen die nu kritiek op hem leveren. Hij zou ook samenwerken met Paul Ryan, de Republikeinse Speaker van het Huis van Afgevaardigden die hem had bekritiseerd omdat Trump te lam reageerde op de steun die hij kreeg van David Duke, ex-kopstuk van de racistische en terroristische Ku Klux Klan. Op dat moment kwam er een typisch Trumpdreigement. Als het niet lukt om met Ryan samen te werken, “zal hij een zware prijs moeten betalen, oké?”

De inhoud op deze pagina wordt momenteel geblokkeerd om jouw cookie-keuzes te respecteren. Klik hier om jouw cookie-voorkeuren aan te passen en de inhoud te bekijken.
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."

Maar voor en na het dreigement deed Trump zich voor als een man van het compromis, het “winnende” compromis, waar iedereen beter van wordt. Hij had woorden van lof voor Cruz, die “hard gewerkt heeft” voor zijn overwinning – Trump vermeldde alleen Texas. Hij toonde enige sympathie voor “lichtgewicht Rubio”. Die had een pandoering gekregen, zei Trump. Dat had hij op tv gehoord en hij was het ermee eens.

Hoe zou hij als president omgaan met de wereld? vroeg iemand. “Ik zal een grote president voor de wereld zijn”. Maar “we hebben grote problemen in ons eigen land”.

Cruz: goed maar niet daverend

Terwijl Trump triomfeerde onder de kandelaars van zijn luxeresort, had Ted Cruz op zich ook geen kwade avond. Hij wist het “kroonjuweel van Super Tuesday” te winnen, Texas, met aan Republikeinse kant 155 delegates. En daarnaast won hij in Oklahoma, en later zelfs Alaska. Cruz riep de andere kandidaten op zich terug te trekken en hem vrije baan te geven om de strijd met Trump aan te binden. “Onze campagne is de enige campagne die kan winnen van Donald Trump”. Geen van de andere drie reageerde positief op het voorstel.

Cruz had een goede avond, maar wat hem betreft waren de verwachtingen na tegenvallende prestaties in eerdere voorverkiezingen niet zo hoog gespannen. Hij won in drie staten maar hij deed, om in zijn bijbelse terminologie te blijven, de muren van Jericho niet daveren.

Marco Rubio, die de voorbije week een scheldgevecht met Trump had uitgevochten, verloor nipt in Virginia, maar won aan het einde van de nacht wel de caucus in Minnesota, zijn allereerste overwinning in een voorverkiezing. Relatief gesproken hadden de scheldpartijen van Rubio misschien Ted Cruz meer opgeleverd dan hemzelf.

Rubio had uitdrukkelijk kritiek op John Kasich, die in Virginia 9 procent haalde en hem daar de overwinning had gekost, aldus Rubio. Kasich liet dan weer weten dat hij de beste kandidaat is om Clinton te verslaan. Kasich werd tweede in Vermont, na Trump. Hij heeft nog nergens gewonnen, maar maakt zich sterk dat hij volgende week in Michigan kans maakt.

Ook de vijfde Republikeinse kandidaat, Ben Carson, die de hele avond quasi onzichtbaar was, zowel in de media als in de resultaten, maakt geen aanstalten om de race te verlaten.

Miljardairs tegen Trump?

In de vroege tellingen ligt Trump ruim aan de leiding inzake delegates, met grote voorsprong op in volgorde Cruz en Rubio. Voor Cruz en Rubio wordt een meerderheid aan delegates langzaamaan onhaalbaar, zeker als ze allebei in de strijd blijven, wat het geval lijkt.

Trump zit dus gebeiteld in de koppositie, terwijl de rest evenveel energie besteedt aan onderlinge gevechten als aan gevechten tegen hem. Als Trump aan zijn huidig tempo stemmen blijft halen, wint hij relatief makkelijk de absolute meerderheid aan delegates. De anderen leven in de hoop dat niemand een meerderheid haalt, en dat de steun voor Trump tijdens op de een of andere manier tijdens de conventie zal verdampen. Dat was de teneur bij enkele commentatoren op Fox News. Trump had niet overweldigd, of toch niet zo erg als kon worden gevreesd. Niet alle weerstand was doodgemaakt. Er was nog een straal hoop voor wie Trump ziet als de doodgraver van de Republikeinen, of van het land.

The New York Times bericht dat er een nieuw initiatief in de maak is van grootfinanciers om Trump onder de negatieve advertenties te bedelven en zo zijn aanhang te verminderen. Of de financiers in het project stappen is echter nog onduidelijk. Of het succesrijk kan zijn, evenmin.

Donderdag is er op Fox Newseen debat tussen de resterende Republikeinse kandidaten. Vraag is of Trump eindelijk de tweede confrontatie met journaliste Megyn Kelly aangaat.

Linkse Hillary

Bij de Democraten won Hillary Clinton in 7 van de 11 staten, plus in overzees gebied Amerikaans Samoa. In de zuidelijke staten won ze doorgaans met overmacht. Ze wist ook nipt te winnen in het noordelijke Massachusetts, waar haar echtgenoot, Bill Clinton, zelfs op de stemdag nog campagne had gevoerd. De Clintoncampagne werd officieel herinnerd aan de regels: de handjesschuddende ex-president moest op minstens 50 meter blijven van stemmende kiezers. Het nipt verlies in Massachusetts was een streep door de rekening van Bernie Sanders, die meer advertenties had in de staat dan Clinton.

Sanders won met grote marge in zijn thuisstaat Vermont, en hij won verder in Oklahoma, Colorado en Minnesota. In februari haalde de Sanders-campagne 42 miljoen dollar aan donaties binnen. Sanders zei tijdens zijn toespraak dat hij hoe dan ook tot de partijconventie van juli campagne blijft voeren. Qua afgevaardigden ziet het er veel minder goed uit. Clinton, die al een voorsprong had, dikt die verder aan. Analisten hadden voorgerekend dat Sanders ook in Massachusetts en Tennessee had moeten winnen om nog een duidelijk, en zelfs dan niet waarschijnlijk pad naar de nominatie te behouden.

Zoals het er nu naar uitziet, haalt hij te weinig stemmen bij minderheden om Clinton echt te beconcurreren. Maar hij heeft duidelijk invloed gehad. Het was bij momenten moeilijk om het verschil te zien in de boodschap in de overwinningstoespraak van Clinton en in de toespraak van Sanders.

“Het land behoort toe aan ieder van ons, en niet alleen aan de lui aan de top. Amerika vaart wel als we allemaal welvarend zijn”.

Wie zei het? Clinton.

Partner Content