Amnesty International roept de EU-leiders op om maatregelen te nemen voor ‘meer dan 16.000 vluchtelingen’ die ‘wegkwijnen in erbarmelijke omstandigheden op de Griekse eilanden’.
De EU-top van staatshoofden en regeringsleiders, die deze week bijeenkomt, moet volgens Amnesty International op zijn minst die vluchtelingen weghalen uit de Griekse eilanden.
“Europese leiders willen vluchtelingen en migranten op de Griekse eilanden houden – uit het oog, uit het hart. Maar de leefomstandigheden gaan snel achteruit nu de winter voor de deur staat. Deze mensen negeren is vanuit humaan oogpunt niet langer aanvaardbaar,” zegt Eva Berghmans, asielexpert van Amnesty International Vlaanderen.
“Dit menselijk lijden kan wel degelijk verlicht worden, maar er is geen politieke wil. De verwerpelijke aanpak van de nog steeds beheersbare aantallen asielzoekers en migranten aan de Europese grenzen dreigt een grote schandvlek te worden in ons collectief geheugen. Tenzij onze leiders onmiddellijk van koers veranderen.”
‘Gevaarlijk, soms dodelijk’
De omstandigheden op de Griekse eilanden zijn volgens een mededelding van Amnesty “gevaarlijk en soms dodelijk – onlangs nog lieten een vrouw en kind het leven na een gasexplosie. Vluchtelingen en migranten, met inbegrip van kinderen en kwetsbare gezinnen, slapen in tenten blootgesteld aan de kou en zware regen, zonder adequate sanitaire voorzieningen. Deze mensen leven in voortdurende angst voor racistische aanslagen of andere vormen van geweld, met inbegrip van gendergerelateerd geweld”.
Sommigen “verblijven al enkele maanden op de eilanden zonder toegang tot een asielprocedure. Anderen hebben ervoor gekozen om ‘vrijwillig’ terug te keren, zodat ze kunnen ontsnappen aan de onzekerheid en de omstandigheden waarin ze leven”. Amnesty International heeft in eigen onderzoek vastgesteld dat sommige vluchtelingen tegen hun wil zijn teruggestuurd, “ondanks hun wens om asiel aan te vragen”.
“Er bestaat EU-wetgeving die het recht op gezinshereniging garandeert, maar sommige vluchtelingen slagen er niet in om zich te herenigen met familieleden in andere EU-landen. De Europese Commissie suggereert nu dat ze moeten worden teruggestuurd naar Turkije en van daaruit gezinshereniging moeten aanvragen. Deze zet lijkt ingegeven door de wens om meer mensen terug te sturen onder de EU-Turkije-deal”.
”Een waarschuwing’
De mensenrechtenorganisatie stelt zes concrete stappen aan de EU-leiders voor.
Eerst de asielzoekers weghalen van de eilanden, om op het Griekse vasteland hun asielaanvraag te verwerken. “Vervolgens moet gekeken worden naar de verdere herverdeling over heel Europa”. Daarnaast wil Amnesty dat de asielzoekers die stranden op Griekse eilanden snel geregistreerd worden, dat legale en veilige routes voorzien worden, “zoals grootschalige hervestiging uit Turkije”, dat Turkije ondersteund wordt bij de ontwikkeling van haar asielsysteem, en dat het “terugsturen van vluchtelingen in de EU-Turkije-deal” gestopt wordt.
“De menselijke kost van de EU-Turkije-deal moet fungeren als een waarschuwing tegen toekomstige deals met andere landen. Toch ondertekenen leiders meer en meer gelijkaardige akkoorden zonder wakker te liggen va de impact op mensenlevens en Europa’s waarden,” zegt Eva Berghmans.
“Asielzoekers buiten de grenzen van Europa houden en de verantwoordelijkheid afschuiven op andere landen en regio’s is geen oplossing. Het is hoogtijd voor een gecoördineerde aanpak en een werkelijk gedeelde verantwoordelijkheid.”
(RR)
