Het conflict in Oekraïne is er een tussen de pro-Russische regering van president Viktor Janoekovitsj en de pro-Westerse oppositie. We stellen de vijf prominentste hoofdrolspelers voor.
Vitali Klitsjko
Vitali Klitsjko (42), zoon van een legerpiloot van de voormalige Sovjet-Unie, is de meest prominente figuur van de protestbeweging die al sinds november het Onafhankelijkheidsplein in Kiev bezet. Klitsjko leidt de pro-Westerse partij Udar (Russisch voor ‘stoot’) en voert al jaren campagne tegen huidig president Viktor Janoekovitsj, die hij beschuldigt van nepotisme en sabotage van de banden met de Europese Unie (EU).
Hij is echter vooral bekend van zijn indrukwekkende bokscarrière. De voormalige wereldkampioen bij de zwaargewichten won 45 van zijn 47 gevechten, 41 op knock-out, en werd zelf geen enkele keer knock-out geslagen, wat hem de bijnaam Ironfist opleverde. Ook zijn jongere broer Vladimir is een bokskampioen.
Vitali Klitsjko wil bij de verkiezingen van 2015 een gooi doen naar het presidentschap.
Viktor Janoekovitsj
De 55-jarige ‘pro-Russische’ Viktor Janoekovitsj (Partij van de Regio’s) is president van Oekraïne sinds 2010, toen hij het bij de verkiezingen nipt haalde van de pro-Westerse Joelia Timosjenko.
Als de antiregeringsbetogers in Kiev hun slag thuis halen en Janoekovitsj opstapt, dan zal het de tweede keer zijn dat hij zijn presidentschap voortijdig beëindigd ziet. Ook bij de presidentsverkiezingen in 2004 was Janoekovitsj als winnaar uit de bus gekomen maar na geruchten over fraude brak er een golf van protest uit, de zogenaamde Oranjerevolutie. Die leidde ertoe dat de uitslag van de verkiezingen werd geannuleerd en (de weinig populaire) Viktor Joesjtsjenko werd verkozen als president.
De verkiezingen van 2010 werden door internationale waarnemers beschreven als ‘eerlijk verlopen’. Hij zocht de voorbije jaren toenadering tot Europa, maar toen hij in november vorig jaar een gepland toenaderingsverdrag met de EU opblies onder druk van Moskou leidde dat tot de antiregeringsprotesten die Kiev nu al drie maanden in hun greep houden.
Julia Timosjenko
Ex-premier Julia Timosjenko is de politieke aartsrivaal van Janoekovitsj. Haar coalitie Vaderland is de tweede partij van Oekraïne. Timosjenko speelde een belangrijke rol in de prowesterse Oranjerevolutie van 2004 en werd in de jaren nadien (2005 en 2007 – 2010) twee keer premier van het land.
Momenteel zit ze een celstraf van zeven jaar uit wegens machtsmisbruik omdat ze haar politieke macht zou hebben aangewend in een overeenkomst met het Russische gasbedrijf Gazprom. Volgens haar aanhang – een ook volgens de EU – was haar proces politiek gemotiveerd.
De EU had haar vrijlating, onder andere om medische verzorging te kunnen krijgen in Duitsland, als voorwaarde gekoppeld aan het historische associatieverdrag dat uiteindelijk door de regering-Janoekovitsj werd opgeblazen.
Arseni Jatsenjoek
Arseni Jatsenjoek is naast Klitsjko de belangrijkste leider van de protestbeweging tegen Janoekovitsj. De 39-jarige ex-advocaat is de fractieleider van Timosjenko’s Vaderlandcoalitie in het parlement.
Net als Klitsjko klaagt Jatsenjoek vooral de corruptie aan en wil hij niets minder dan het ontslag van Janoekovitsj en toenadering tot de EU. Hij onderhandelde al verschillende keren met Janoekovitsj, maar zonder succes. Terwijl Klitsjko vicepremier had kunnen worden, kreeg Jatsenjoek van Janoekovitsj de post van premier aangeboden. Beiden bedankten.
Jatsenjoek zweert door te gaan ’tot aan alle eisen van de betogers voldaan is. Het volk kiest de leiders van Oekraïne, niet jij,’ zei hij in een rechtstreekse tweet aan de president.
Ruslana Lyzjytsjko
Een andere opvallende figuur in het protest tegen de regering-Janoekovitsj is popster Ruslana, bij ons vooral bekend als winnares van het Eurovisiesongfestival in 2004. In dat jaar was ze ook al nauw betrokken bij de Oranjerevolutie die Janoekovitsj toen van de macht verdreef na geruchten van fraude bij de presidentsverkiezingen.
Ruslana was woensdag te gast in het Europees Parlement in Brussel, waar ze een persconferentie gaf. ‘President Janoekovitsj komt nog uit de tijd van de Sovjet-Unie,’ zei ze. ‘Hij heeft de mentaliteit van een dictator. Geld betekent alles voor dat soort mensen. Hij begrijpt niet wat democratie betekent.’
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier