3 dagen ongeziene terreur in Frankrijk: een chronologische reconstructie

De aanslagen en gijzelingen van de afgelopen dagen in Frankrijk hebben in totaal aan 17 mensen het leven gekost. Drie verdachten zijn door de politie doodgeschoten. Een reconstructie in chronologische volgorde.

Omstreeks 11.30u

De wekelijkse redactievergadering bij het Franse satirische blad Charlie Hebdo is ongeveer een uur bezig toen twee mannen met bivakmuts binnenvallen en alle hel doen losbarsten. In luttele minuten worden twaalf mensen vermoord: acht cartoonisten en redacteurs, een lokale politicus, een onderhoudsman en twee agenten. Volgens verschillende bronnen verklaarden de twee gemaskerde en gewapende mannen dat ‘ze van Al-Qaeda Jemen’ zijn, ‘de profeet Mohammed wreken’ en ‘Allah groot is’ (Allah Akbar). De daders vluchten in een Citroën C3.

Enkele minuten voor de aanslag, om 11u28, had Charlie Hebdo een tekening van IS-kalief Abu Bakr Al-Baghdadi op Twitter gegooid, met daarbij nu triest aandoende woorden: ‘Er surtout la santé!‘ (‘En vooral een goede gezondheid!’).

14 uur

De Franse regering belegt een crisisvergadering, 3.000 agenten zijn intussen uitgestuurd om jacht te maken op de voortvluchtige daders, die intussen (minstens één keer) van auto gewisseld zijn, zonder evenwel bestuurders te gijzelen.

Omstreeks 16 uur

Even schiet de paniek weer de hoogte in wanneer op Twitter melding wordt gemaakt van een brandende auto voor een synagoge. Geen nieuwe aanslag, het blijkt om een ongeval te gaan. Het zou niet het laatste vals alarm zijn dat volgt op de aanslag van die ochtend, de zenuwen staan strak gespannen in de Franse hoofdstad.

Omstreeks 18 uur

Aan de Place de la République in Parijs komen duizenden mensen samen om hun eer te betuigen aan de slachtoffers van de bloedige aanslag op de redactie van Charlie Hebdo. Pennen worden spontaan in de lucht gestoken als eerbetoon. Ook in onder andere Toulouse, Lyon en Nantes komen mensen spontaan op straat.

Depuis 10 ans que j’habite à République, je n’ai jamais vu une manif spontanée aussi nombreuse. #CharlieHebdo pic.twitter.com/vXLoR51lRy

— Jérôme Godefroy (@jeromegodefroy) 7 januari 2015

Omstreeks 20 uur

President François Hollande spreekt de natie toe. Hij kondigt aan dat de Franse vlag drie dagen halfstok zal hangen om de slachtoffers van ‘deze laffe daad’ te herdenken. ‘Ons beste wapen is onze eenheid. Niets kan ons verdelen, niets moet ons verdelen’.

Intussen spitst de klopjacht van de politie op de daders zich toe op het noordoosten van Parijs en ook op Reims. Er zijn berichten dat speciale eenheden zijn binnengevallen in twee appartementen in de Parijse voorsteden Saint-Denis en Gennevilliers. Later worden de verdachten van de aanslag geïdentificeerd als de broers Saïd (34) en Chérif Kouachi (32) en de jongere Mourad Hamyd (18). Daar wordt een heuse zoekactie op touw gezet in onder andere Pantin, Reims en Straatsburg.

Omstreeks 23 uur

Volgens eensluidende persberichten heeft Hamyd Mourad zich aangegeven bij de politie in Charleville-Mézières, nabij de Belgische grens. Hij wordt aangehouden maar niet in beschuldiging gesteld.

Omstreeks 8 uur

De Franse eerste minister Manuel Valls bevestigt dat er in de voorbije uren ‘verschillende arrestaties’ zijn gebeurd. Niet de broers Kouachi, zij zijn nog steeds voortvluchtig. Ze zouden zo snel geïdentificeerd zijn door achtergelaten identiteitsgegevens in de Citroën C3 die ze achterlieten.

Minister van Binnenlandse Zaken Bernard Cazeneuve kondigt aan dat 88.000 agenten gemobiliseerd zijn overal in Frankrijk om de veiligheid van de scholen, culturele instellingen en grote winkels te verzekeren. ‘Zij die de aanslag pleegden, moeten weten dat de Republiek hen te pakken zal krijgen.’

Ongeveer rond hetzelfde uur vindt in Montrouge, in het zuiden van Parijs, een nieuwe schietpartij plaats. Een neergeschoten agente is zwaargewond, ze zou later overlijden aan haar verwondingen. Het is niet duidelijk of er een link met Charlie Hebdo is. De verdachte(n) is/zijn voortvluchtig.

Omstreeks 10 uur

Persagentschap AFP dat de voorbije uren in Frankrijk al verschillende moskeeën onder vuur zijn genomen, echter zonder gewonden of doden.

Omstreeks 11 uur

Er zijn verschillende berichten dat de broers Kouachi in l’Aisne, ten noordoosten van Parijs gezien zijn en zich, zwaar gewapend, verplaatsen in een grijze Renault Clio.

12 uur

In Frankrijk wordt een minuut stilte gehouden voor de slachtoffers van de aanslag op Charlie Hebdo. President Hollande is erbij aan het politiekantoor in Parijs.

Omstreeks 15 uur

Er heerst grote onduidelijkheid over de gezochte verdachten. Er zijn berichten dat ze gezien zijn in een tankstation in Villers-Cotterêts en later dat ze zich verschansen in een woning in de buurt van het dorp Crépy-en-Valois, maar dat wordt nooit bevestigd. De politie kamt verschillende dorpen in de regio ten noordoosten van Parijs uit.

Omstreeks 16 uur

Het hoogste terreuralarm is uitgebreid naar de noordelijke regio van het land, aangezien de hoofdverdachten zich daar zouden ophouden. Tot voor kort was die enkel van kracht in de regio Île-de-France van kracht.

Omstreeks 19 uur

De Franse antiterreureenheid is al urenlang Longpont en Corcy aan het uitkammen en gaat massaal van deur tot deur. De bevolking van de kleine plaatsen, die beide zo’n 300 inwoners tellen, wordt gevraagd binnen te blijven.

Iets voor middernacht

De klopjacht in de Aisne wordt stilgelegd voor de nacht. Er blijft wel een politiemacht aanwezig om ‘op alles voorbereid te zijn’.

Omstreeks 9 uur

Na een schietpartij en een achtervolging in Dammartin-en-Goële, op zo’n 40 kilometer van Parijs in het departement Seine-et-Marne, verschansen twee verdachten zich in een bedrijf in de industriezone. Alle toegangswegen naar Dammartin worden geblokkeerd, vluchten op de nabijgelegen luchthaven Charles De Gaulle omgeleid.

Snel wordt duidelijk dat het om de broers Kouachi gaat. In het bedrijf waarin ze zich verschansen, een drukkerij, zit nog een werknemer gevangen. Berichten over doden worden door het parket ontkend. De politieoperatie lijkt in een finale fase gekomen.

Omstreeks 13 uur

In het oosten van Parijs wordt een nieuwe schietpartij en een gijzeling gemeld. Een gewapende man houdt verschillende mensen vast in de koosjere supermarkt Hyper Cacher aan de Porte de Vincennes.

Omstreeks 14.30 uur

Het wordt steeds duidelijker dat de gijzelnemer in de winkel aan de Porte de Vincennes ook de verdachte van de schietpartij in Montrouge is en dat hij banden heeft met de broers Kouachi. De politie doet een oproep naar getuigen in verband met de nieuwe verdachten Amédy Coulibaly en ook zijn (ex-)vriendin Hayat Boumeddiene.

In Dammartin-en-Goële probeert de speciale interventie-eenheid van de gendarmerie (GIGN) onderhandelingen met de Kouachi’s op te starten, zonder succes. De klopjacht op Chérif en Said Kouachi lijkt in een finale fase gekomen.

Omstreeks 15 uur

President Hollande heeft opnieuw crisisberaad op het Élysée. Premier Manuel Valls en ministers Bernard Cazeneuve (Binnenlandse Zaken) en Christiane Taubira (Justitie) zijn aanwezig.

In het centrum van Parijs wordt de bij toeristen populaire Place du Trocadero, aan de Eiffeltoren, ontruimd. Dat blijkt later te zijn gebeurd op basis van een foutief alarm.

Omstreeks 16 uur

De politie zit in een patstelling, want Coulibaly, (een van) de gijzelnemer(s) in de supermarkt eist de vrijlating van de broers Kouachi in Dammartin. Als ze dus de supermarkt bestormen, kan het leven van de gijzelaars daar in gevaar zijn.

Iets voor 17 uur

Er worden explosies en schoten gemeld in Dammartin en even later ook aan de Porte de Vincennes. Het ziet ernaar uit dat de ordediensten op beide plaatsten tegelijkertijd ingrijpen.

Omstreeks 17.15 uur

Politiebronnen bevestigen dat de broers Kouachi zijn doodgeschoten, terwijl ze al schietend met hun kalasjnikovs uit de drukkerij kwamen gelopen. De man die in het gebouw gevangen zat, wordt ongedeerd bevrijd.

Aan de Porte de Vincennes loopt het minder goed af voor de gijzelaars. Vier mensen hebben het drama niet overleefd, Amedy Coulibaly wordt door de gendarmerie doodgeschoten. Drie van de vier gedode gijzelaars waren volgens de eerste berichten al dood voor de bestorming door de politie.

Naar Boumeddiene wordt intussen nog altijd gezocht.

Na nieuw crisisberaad kondigt minister Cazeneuve aan dat in Frankrijk nog minstens drie weken het hoogste terreuralarm van kracht blijft. Zo’n 500 extra troepen worden ingezet in de omgeving van Parijs.

WB/SD/JH/RR/KVDA/AVE