Wat bindt Di Rupo, Hollande en Abe?

Het korte, brutale antwoord: gratuite uitspraken. Het grote risico daarvan is dat ze het reeds zo geschonden vertrouwen in de politieke besluitvorming verder ondermijnen.

Begin dit jaar liep premier Elio Di Rupo stevig in de kijker toen hij tijdens het World Economic Forum in Davos met grote stelligheid verkondigde: “Belgium is back”. Deze ochtend doet de Japanse premier Shinzo Abe die act nog eens over. In een advertentie in de Financial Times geplaatst door de Japanse regering luidt het: “Japan is back”. Tussendoor trok ook de Franse president François Hollande méér dan de aandacht toen hij enige tijd terug plots liet weten dat “de eurocrisis voorbij is”.

Er kan weinig twijfel over bestaan dat elk van deze drie heren van hoge stand zich minstens een klein beetje vergalopeerde met deze uitspraken. De economische en budgettaire evolutie van de jongste maanden leert dat België misschien wel terug is maar dan wel op een punt waar nog ontzettend veel te doen valt en in ieder geval veel meer dan Elio Di Rupo in het begin van het jaar in Davos in het vooruitzicht stelde. De regering Di Rupo verkondigde met grote hardnekkigheid dat de daling van de marktrentes voor België rechtstreeks samenhing met het regeringsbeleid. Nu de rentes stijgen, blijft het oorverdovend stil.

Ook Shinzo Abe loopt danig op de feiten vooruit. Het eerste kwartaal van dit jaar viel de Japanse groei erg mee maar sedert enkele weken stokt zijn grootschalig experiment. De massale geldcreatie gericht op de omkering van de aanhoudende deflatie leidt tot hogere rentevoeten. Met 230% van het BBP overheidsschuld én grote begrotingstekorten kunnen de Japanse publieke financiën hogere rentes missen als kiespijn. De ongerustheid van de Japanse bevolking omtrent de houdbaarheid van het Japanse pensioenregime neemt steeds grotere vormen aan. Last but not least lanceerde Abe recent een herstructureringsprogramma voor de Japanse economie dat nagenoeg overal als too little, too late werd omschreven.

Over de boute voorspelling van François Hollande kunnen we het kortst gaan. De acute fase van de eurocrisis ligt voorlopig achter ons maar zoals met name vorige week heel duidelijk bleek, kan dat beeld zeer snel terug omslaan. Van de diverse heikele punten die nog op de eurotafel liggen, verwijzen we hier enkel naar de bankenunie. Frankrijk en Duitsland staan op diverse punten nog altijd mijlenver uit elkaar. Wat de toestand binnen de eurozone ook blijft bezwaren, is het grote kapitaaltekort bij de Europese grootbanken.

Op zich is er niets fout mee dat politici “uitpakken”. In de economie net zoals in de politiek heeft veel te maken met psychologie, zeg maar de stemming van mensen, van consumenten, van investeerders en van ondernemers. In barre tijden een psychologisch zetje in de positieve en optimistische richting geven, kan inderdaad een slok op de borrel schelen. Belangrijk is evenwel dat er voldoende geloofwaardigheid aan de gedane uitspraken kleeft. Mangelt het aan geloofwaardigheid dan verzandt peptalk in fabeltjes die eerder een averechts effect hebben.

Elio Di Rupo, Shinzo Abe en François Hollande namen en nemen grote risico’s met hun opmerkelijk positieve uitspraken. De realiteit ligt er behoorlijk tot heel anders bij dan ze het in hun exuberante uitlatingen doen uitschijnen. Het gevaar dreigt dat de volgende keer hun uitlatingen nauwelijks nog au sérieux genomen worden, ook al zijn ze op dat moment dan misschien wel terecht.