Rik Van Cauwelaert

Waarschijnlijk pas opnieuw onderhandelingen na paasmaandag, Elio Di Rupo buiten bereik

Rik Van Cauwelaert Rik Van Cauwelaert is directeur van Knack.

Het moet zijn dat ‘de echte problemen van de mensen’ niet urgent zijn. De meeste politieke kopstukken die over de vorming van de federale regering onderhandelen, zijn met vakantie.

Volg Rik Van Cauwelaert op Facebook.

Alleen koninklijk onderhandelaar Wouter Beke, N-VA-voorzitter Bart De Wever en enkele adviseurs bemannen deze week de vuurtoren. PS-voorzitter Elio Di Rupo was de afgelopen dagen buiten bereik. De eerstvolgende onderhandelingsstonde komt er zeker niet voor paasmaandag.

Daarmee is de boodschap aan het adres van de N-VA overduidelijk. Doorgaan met onderhandelen interesseert de andere partijen nog nauwelijks. De Franstalige partijen willen ook geen doortastende staatshervorming. Zelfs de teksten van koninklijk bemiddelaar Johan Vande Lanotte gaan hen te ver. De voorzichtige voorstellen van koninklijk onderhandelaar Beke vinden ze al niet veel beter. De Franstalige partijen willen hooguit de leunstoelen op het dek van de Titanic herschikken.

Intussen wil de regering in lopende zaken, die overeind wordt gehouden door een Franstalige meerderheid, doorgaan tot de gemeenteraadsverkiezingen van oktober 2012. En als het van vicepremier Didier Reynders (MR) afhangt zelfs tot 2014, als interim-regering. Wat, volgens Reynders, betekent dat van een versterking op de Vlaamse regeringsflank door SP.A, om tot een echte tripartite te komen, geen sprake kan zijn. Want de SP.A erbij, dat zou een nieuw regeerakkoord vergen, met nieuwe compromissen voor de linkse coalitiegenoten. De onderhandeling daarover zou wel eens even lang kunnen duren als de huidige formatiepoging.

Premier Yves Leterme is best bereid die interim-regering voort te leiden. Het werd hem al meermaals door de Franstalige partijen aangeboden. Letermes opvoering vorige week rond het indienen bij de Europese instanties van de begrotingsplannen – eigenlijk een werkstuk van de Hoge Raad voor Financiën, met als hoofdopsteller gouverneur Luc Coene van de Nationale Bank – wijst in die richting.

Leterme is er vast van overtuigd dat hij, zodra zijn partij is losgeweekt van de N-VA, het electorale tij voor de CD&V en vooral voor zichzelf kan doen keren.

Dat laatste valt nog te bekijken. Omdat, zoals SP.A’er Frank Vandenbroucke niet nalaat te benadrukken, de omvang van de door Europa opgelegde sanering zowel in politieke kringen als daarbuiten zwaar wordt onderschat.

De inspanning die de Hoge raad van Financiën uittekende en die aan de Europese Centrale Bank en aan de Europese Commissie werd voorgelegd, komt erop neer dat het primaire saldo – dat is de begroting zonder de interestlasten – tussen 2011 en 2015 met 4,2 procent van het bruto binnenlands product wordt verbeterd.

Wat neerkomt op een kolossale saneringsbeurt in marstempo, twee keer sneller dan destijds met het al even zwaar wegende Globaal Plan van toenmalig premier Jean-Luc Dehaene.

Belangrijke opmerking van Frank Vandenbroucke: bijna de helft van die sanering werd gerealiseerd door de gemeenschappen en gewesten. Anders gezegd: zonder een verregaande staatshervorming, met overdracht van bevoegdheden en verantwoordelijkheden naar de deelgebieden, valt hier niet aan te beginnen.

Daar bovenop moet de nieuwe federale regering, welke ook haar samenstelling, bijkomende middelen uittrekken voor onderzoek en ontwikkeling, voor het hoger onderwijs en alternatieve energie. De te leveren inspanning wordt ook nog bemoeilijkt doordat de pensioenlasten nu wel erg snel gaan stijgen. Met als pijnlijke nevenwerking de vergrijzing van de fiscaliteit.

Want de sterk aangroeiende groep gepensioneerden, die bovendien almaar langer van hun pensioen en van de gezondheidszorg genieten, draagt niets meer bij en betaalt gevoelig minder belastingen.

Zonder een staatshervorming staat de volgende federale regering voor een onhaalbare inspanning. Want van de nagenoeg 140 miljard euro die de federale overheid jaarlijks incasseert, blijft na aftrek van de kosten van de sociale zekerheid, de interesten op de staatsschuld en de pensioenen goed 23 miljard euro over – voor de zo al knokige federale overheid die ook de werking van spoorwegen, leger en justitie moet financieren.

Het moet zijn dat ze bij de SP.A al weten hoe ze die door de EU geëiste miljardenraid kunnen organiseren – op pijnloze wijze bovendien, zoals de kameraden van de PS beweren. Want gewezen voorzitter Louis Tobback werd al vooruit gestuurd om op kernachtige wijze de vorming van een regering zonder de N-VA te eisen.

Misschien doen ze er bij de SP.A verstandig aan onder ogen te nemen wat financieel analist Karel Volkaert deze week in Knack Extra zegt: ‘Zodra de totale expliciete en impliciete schulden die de Belgische staat heeft aangegaan naar boven komen, zal de sociale zekerheid in elkaar storten.’ Dát voorkomen vraagt de doortastende hervormingen waar Elio Di Rupo liever niet aan begint.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content