Waarom we er genoeg van hebben! (SP.A)

Electrabel rekent ex-klanten binnenkort niet één maar twee boetes aan wanneer ze hun contract voortijdig stopzetten.

Bedrijven willen winst maken. Dat is in een vrij land als het onze toegestaan. Meer nog, dat hoort tot de logica der dingen. We vinden het dan ook niet meer dan normaal dat er concurrentie is tussen bedrijven en dat ze hun beste beentje voor zetten om klanten binnen te halen.

Ook in de energiesector is er intussen wat concurrentie in België. Iedere leverancier probeert nieuwe klanten te werven. Met allerlei marketing technieken, met huis aan huis bezoeken en af en toe door mee te bieden op een openbare veiling in een zogenaamde groepsaankoop.

Eén van de recentste groepsaankopen was die van de provincie Antwerpen. Nog nooit werd in België zo’n grote groep consumenten bijeengebracht. Allemaal mensen die met hun vraag de markt opgingen om zo aan een goedkoper tarief te komen voor groene stroom. Ongeveer 42 % van de ingeschreven huishoudens stapte ook effectief over naar de winnende leverancier. Want ze konden fors besparen op hun energiefactuur. De kortingen liepen op: gemiddeld 250 Euro op jaarbasis, met uitschieters tot 1.000 Euro. In 2010 zijn meer dan 200.000 gezinnen overgestapt. Nooit waren dat er zoveel. 50 miljoen euro bleef zo bij de gezinnen en vloeide niet naar een monopolist.

Iedereen tevreden denk je dan. Klanten blij, winnende leveranciers blij. En de leveranciers die niet meededen aan de veiling, tja, die kunnen volgende keer alsnog mee bieden, nietwaar?

De realiteit leert intussen dat er slechte verliezers zijn bij de leveranciers. Zo rekent Electrabel hun binnenkort ex-klanten niet één maar twee boetes aan wanneer ze hun contract voortijdig stopzetten. Eén voor gas, één voor elektriciteit. Voor alle duidelijkheid: heel wat mensen stappen pas over op het einde van een lopend contract en hoeven helemaal géén boete te betalen. Wie vroeger opstapt, moet er volgens ons één betalen. Die boete is wettelijk vastgelegd (50 Euro voor wie minder dan 6 maanden te gaan had en 75 Euro voor wie oorspronkelijk langer zou blijven).

Electrabel zegt dat ze het “altijd al zo hebben gedaan”. Pertinent onwaar zeggen wij. Overtuigd, want het staat op papier. Auteur Electrabel, lente 2010. We hebben bovendien al heel wat voorbeelden van mensen die, na protest over de tweede boete, een creditnota van Electrabel kregen. Waarmee Electrabel dus al herhaaldelijk heeft toegegeven dat het die tweede boete helemaal niet mocht innen.

In mei 2010 paste Electrabel eenzijdig haar algemene voorwaarden aan. Vanaf dan vroeg het bij voortijdig opzeggen per product een boete. Ook al hadden hun klanten al 100 jaar 1 contract lopen, met telkens één factuur en één klantennummer. Een leverancier die op zijn website plots voorwaarden verandert, kan dus voortaan wegkomen met twee boetes. Te gek voor woorden? Spelregels veranderen tijdens de match? Wie bedenkt nu zoiets? Juist ja: een slechte verliezer.

Want een ding staat vast. Met de groepsaankopen eist de consument de macht weer op. De macht om een faire prijs te bedingen. De macht om zijn klandizie te verhuizen van een dure naar een goedkopere winkel, als hij dat wil. Zonder het gevaar te lopen dat duur te betalen of zelfs deurwaarders aan de deur te krijgen. Dat is het verhaal van het verleden, de kleine consument tegen de dreigende monopolist. Electrabel voelt dat, a rato van duizenden verloren klanten in één enkele veiling.

De consument moest bij de groepsaankoop eerst al vaststellen dat hij jaar en dag te véél betaalde voor stroom. Om dan nu ook nog eens dubbel beboet te worden als hij weggaat? Nadat Electrabel alles op één factuur factureerde om (terecht) kosten en bomen te besparen? Ach hou toch op. Er zijn grenzen aan de hebzucht, zo vertellen de consumenten ons massaal. Want stel dat Electrabel hier een lange procedure voor over heeft. Omdat een miljardenbedrijf nu eenmaal makkelijker gelijk krijgt dan een gezin. Het gaat voor hen om een paar 100.000 euro binnen hun 2 miljard winst. Voor een gezin gaat het om wat extra marge in een steeds nauwer wordend budget.

Gaat het een beetje?

Wij delen de verontwaardiging. En wij niet alleen, ook federaal minister voor Energie Paul Magnette vindt het welletjes. Hij wil de mogelijkheid van een dubbele vergoeding nu definitief uitsluiten. Daarom raden we mensen aan de tweede boete niet te betalen. Protesteer bij uw oude leverancier. Contacteer de organisator van uw groepsaankoop. Trek meteen uw domiciliëring in. En leg klacht neer bij de federale ombudsman voor energie.

Ondertussen proberen we het zo snel als mogelijk bij wet te regelen. Want genoeg is genoeg!

Renaat Landuyt, volksvertegenwoordiger John Crombez, fractieleider in het Vlaams parlement Inga Verhaert, gedeputeerde van de provincie Antwerpen (SP.A)