Waarom de war on drugs heeft gefaald

“De weg die regeringen wereldwijd de laatste decennia bewandeld hebben, heeft de macht van maffiosi en drugskartels alleen maar versterkt en de positie van de drugsverslaafde verslechterd.”LVSV

“De oorlog tegen drugs faalt”. Dat is de conclusie van de Global Commission on Drugs Policy. Het panel van voormalige wereldleiders en politici liet dit in een rapport vorige donderdag weten. Tot deze studiegroep behoren onder andere voormalig secretaris-generaal van de VN Kofi Annan, Virgin-baas Richard Branson, Nobelprijswinnaar Mario Vargas LIosa en de ex-presidenten van Mexico, Colombia en Brazilië.Volgens de Verenigde Naties is het druggebruik de voorbije 10 jaar met meer dan 35% gestegen.

“De oorlog tegen drugs heeft het druggebruik doen stijgen, onze gevangenissen zitten overvol, dit kost miljoenen dollars aan belastinggeld en het voedt de georganiseerde misdaad wereldwijd. Het is nu overduidelijk tijd voor een alternatieve aanpak.” Het panel pleit voor een drastische verandering in aanpak. Dit wordt bevestigd in volgend citaat: “It’s not peace instead of war. It’s a more intelligent way to fight.”

De kern van hun besluit bestaat erin softdrugs, waaronder marihuana, wereldwijd te legaliseren en vooral de huidige nadruk op het bestrijden van criminaliteit te verschuiven naar bezorgdheid omtrent gezondheid en het ontwikkelen van een grotere rol van individuele verantwoordelijkheid. Daarnaast dient begeleiding van de drugsverslaafde meer op de voorgrond te komen. Onderzoek geeft immers aan dat de vrees voor arrestatie en opsluiting de grootste barrière voor verslaafden is om hulp te zoeken.
Het valt te betreuren dat de Mexicaanse overheid reeds liet weten dat ze het rapport van de commissie beschouwen als flauwekul en hun beleid verder gaan zetten. Felipe Gonzalez van de Mexicaanse Drugscommissie vergelijkt liever appels met peren en haalt volgend zwak non-argument aan: als we drugs legaal maken, is het maar één stap om mensenhandel te legaliseren.
Nochtans is Mexico hét land bij uitstek die zijn beleid drastisch dient te wijzigen. De Mexicanen worden reeds 3 jaar in een wurggreep gehouden door de oorlog tussen drugskartels en de Mexicaanse overheid.

De regering slaagde erin om op relatief korte termijn de kartels enkele welgeplaatste uppercuts toe te brengen. Een overvloed aan geld, drugs en wapens werden geconfisqueerd en verscheidene drugsbarons werden ingerekend. De keerzijde van de medaille was echter dat het aantal moorden en afrekeningen dramatisch stegen. Waar de agressie zich voorheen beperkte tot de strijd tussen kartels onderling, heeft het merendeel zich nu ook massaal tegen de overheid gekeerd. Ettelijke politieofficieren, magistraten en politici prijken bovenaan de hitlists van de kartels. Ook de corruptie, die voor 2006 al welig tierde, is sinds Calderón aan de macht kwam alleen maar toegenomen. Het is een publiek geheim dat een omvangrijk aantal politieofficieren op de payroll van de drugskartels staan. Deze totale mislukking van de war on drugs heeft niets met de inspanningen van de overheden te maken maar wel met de inherente wetmatigheden van zo’n oorlog.

Om deze stelling te verklaren verwijzen we naar de Amerikaanse drooglegging in de jaren ’20. Er werd toen een wet gestemd die de productie, verkoop en transport van alcohol verbood. Daarom verhuisde de industrie van het legale naar het illegale circuit. De FBI moest ervoor zorgen dat deze wet werd nageleefd. Jammerlijk profiteerde de Napolitaanse maffia van deze wet. Onder andere de beruchte Al Capone zou nooit zo machtig geworden zijn zonder de drooglegging. Het geweld op de straat nam toe en de invloed van de maffia steeg. Dat de FBI Capone slechts op grond van belastingfraude achter de tralies kreeg was een perfecte illustratie van deze onmacht. Na jaren van bloedvergieten en dweilen met de kraan open kwam de Amerikaanse overheid tot het besluit om alcohol terug te legaliseren. De maffia vond vervolgens haar gading in het illegale gokcircuit, prostitutie en jawel, drugs.
Een ander gevolg van de drooglegging was, en is nog altijd in sommige moslimlanden, dat de kwaliteit van de alcohol sterk achteruitgaat en door het verkeerde productieproces zelfs sterk giftig is. Door de illegale aard kan men geen juridische actie ondernemen tegen de producenten van deze giftige substanties en is er dus een sterk gevaar voor volksgezondheid. Hetzelfde kan gezegd worden met het gros van de drugs die vandaag wordt geproduceerd in obscure drugslabo’s.

Hoewel tijd en ruimte verschillen, kunnen duidelijk parallellen getrokken worden met de huidige war on drugs. Veel regeringen trachten hun beleid te legitimeren door aan te tonen dat druggebruik en geweld hand in hand gaan. Niemand staat er onbegrijpelijk bij stil dat oorzaak en gevolg omgedraaid worden. Wanneer drughandel in de illegaliteit wordt gedrukt, nemen drugskartels het heft in eigen handen en laten ze bij disputen de wapens spreken. Contracten op de zwarte markt kunnen nu eenmaal niet via rechtbanken afgedwongen worden, waardoor machinegeweren en afpersing schering en inslag zijn. Bovendien zorgen de risico’s die met de productie en transport gepaard gaan dat drugs aan een artificieel hoge prijs worden verkocht. De prijs van cocaïne is sinds 2006 met 50% gestegen. Deze hoge prijzen zorgen ervoor dat de kartels een grote omzet draaien en geeft hen een sterke incentive om in de handel te blijven, waarbij ze niets of niemand uit de weg gaan. Als een kartel door militair ingrijpen wordt opgedoekt, neemt een andere haar plaats gewoon in, één van de pijnlijke neveneffecten die de zinloosheid van deze war on drugs demonstreert. Om de productiekosten te drukken, gaat de kwaliteit van de drugs overigens sterk achteruit. Cocaïne is sinds 2006 kwaliteitsgewijs met 11% gedaald, met meer drugsdoden als logisch gevolg. Het is evident dat clandestiene dealers die rommel in hun producten verwerken niet via de officiële kanalen door hun kopers kunnen worden vervolgd.

Verder is een verbod op het gebruik van drugs een regelrechte inbreuk op de individuele vrijheid. Als liberale vereniging vinden wij dat de vrijheid altijd primeert. Het is aan elke persoon zelf om te bepalen of hij al dan niet drugs wenst te nemen. Aangezien bij keuzevrijheid altijd verantwoordelijkheid hoort, moet de gebruiker zelf alle gevolgen dragen die zijn druggebruik heeft op zijn gezondheid en zijn mentale toestand. Het is dus niet aan verslaafden, noch aan overheden om achteraf deze verantwoordelijkheid af te schuiven op de rest van de samenleving. Elk verbod op druggebruik is niets anders dan paternalisme van overheden die drugsverslaafden in een slachtofferrol duwt en hun zin voor verantwoordelijkheid verder ontneemt. Hierbij wensen we de belangrijke nuance aan te brengen dat het voorstander zijn van het legaliseren van drugs niet impliceert dat wij voorstander zijn van het druggebruik.

Cijfers spreken de Global Commission trouwens niet tegen. Portugal onderging reeds een decriminalisatieproces. In de andere EU-lidstaten ligt het gebruik van soft- én harddrugs twee tot drie maal hoger dan in Portugal. In het Verenigd Koninkrijk, Europees koploper, is het cocaïnegebruik zelfs 6x hoger. Toeval of niet: het land heeft één van de strengste drugswetgevingen van de Unie. Ook het aantal drugsdoden en HIV-besmettingen zijn in Portugal sinds 2001 met 10 tot 20% gedaald.

De weg die regeringen wereldwijd de laatste decennia bewandeld hebben, heeft de macht van maffiosi en drugskartels alleen maar versterkt en de positie van de drugsverslaafde verslechterd.
Het LVSV vraagt dat regeringen werk maken van legalisering om de drugsproblematiek beter aan te pakken. België als belangrijk transitland in het transport van drugs zou hierin een politieke voortrekkersrol kunnen spelen. In nasleep van het rapport van de Global Commission on Drugs Policy wensen wij niet alleen als liberale studenten, maar ook als bezorgde burgers aan de samenleving en vooral aan beleidsmakers duidelijk te maken dat het tijd wordt voor een radicale koerswijziging.

LVSV (Liberaal Vlaams StudentenVerbond) Michiel Rogiers, voorzitter LVSV Nationaal michiel@lvsv.be