Eva Brems (UGent)

Waarom België Palestina moet steunen

Eva Brems (UGent) hoogleraar Mensenrechten aan de UGent

Er wordt gefluisterd dat België zich in de Algemene vergadering van de VN wil onthouden in het Israëlisch-Palestijns conflict. Voor Groen is dat volstrekt onaanvaardbaar.

Na de moeizaam bereikte wapenstilstand in Gaza komt Palestina vandaag opnieuw hoog op de internationale agenda. Op 29 november, internationale dag van solidariteit met het Palestijnse volk, zal de Algemene Vergadering van de VN op verzoek van president Abbas stemmen over het lidmaatschap van Palestina als waarnemend staat bij de VN. De Palestijnse Autoriteit blijft daarmee het pad van de vreedzame oplossing bewandelen hoewel de onderhandelingen al geruime tijd in een impasse zitten.

De demarche van Abbas wordt – niet verwonderlijk – verketterd door Israël en de VS als “unilateraal, provocatief, contraproductief en nefast voor het vredesproces”.

De hamvraag voor onze Belgische diplomaten in New York is dus welke partij zij moeten kiezen. In de wandelgangen wordt gefluisterd dat België zich wil onthouden. Voor Groen is dat volstrekt onaanvaardbaar, en wel om vier redenen.

Pragmatisme Dat Abbas deze veldslag binnenhaalt is zo goed als zeker, aangezien slechts een eenvoudige meerderheid nodig is en er geen vetorecht bestaat in de Algemene Vergadering. Ruim 132 landen erkennen nu al de staat Palestina. Zelfs Frankrijk heeft bij monde van minister van buitenlandse zaken Laurent Fabius bevestigd de kandidatuur van Palestina te steunen. De VS onderneemt verwoede pogingen om verdeeldheid te zaaien in de EU, en ze is daarmee niet aan haar proefstuk toe. Hetzelfde scenario ontrolde zich vorig jaar toen Palestina lid werd van UNESCO. Ook toen haalden de Palestijnen een ruime meerderheid, maar met een weinig eensgezind Europa.

België mag zich niet laten verleiden tot een onthouding. Deze volstrekt legitieme stap naar een tweestatenoplossing komt er sowieso. Deze regering zou het initiatief beter steunen, want welk levensvatbaar alternatief lag er de laatste jaren nog op tafel? Daarover horen we van Minister Reynders nooit concrete voorstellen.

Geloofwaardigheid België heeft tot nu toe de Palestijnen gesteund in hun streven naar een eigen staat. Ons land heeft vorig jaar voor het UNESCO lidmaatschap gestemd. Toen Palestina in september 2011 bij de VN Veiligheidsraad de vraag voor volwaardig lid indiende, pleitte België samen met Frankrijk nog voor het alternatief dat de Palestijnen vandaag op tafel leggen. Het voorstel van beide landen kwam er vanwege de terechte vrees voor een veto door de VS. Door zich nu te onthouden verandert België echter drastisch van koers.

Het zou bovendien betekenen dat deze regering van CD&V, Open Vld en sp.a zich neerlegt bij de huidige stagnatie in het vredesoverleg. Ons land bevindt zich dan in tegenstelling tot het VK en Frankrijk, die wél van plan zijn voor te stemmen, in het kamp van de landen die schendingen van het internationaal recht vergoelijken en democratische internationale procedures discrediteren. Met welke geloofwaardigheid kan België dan nog verklaren dat ze de Palestijnen in de Westelijke Jordaanoever, Gaza en Oost-Jeruzalem hun eigen staat gunnen?

Rechtvaardigheid De juridische gevolgen van erkenning blijven uiteraard dezelfde met of zonder Europese steun. Maar de erkenning als “non member observer state” door de Algemene Vergadering, het hoogste democratische orgaan van de wereldgemeenschap, is een precedent zonder weerga. Wanneer de Palestijnen tot nu toe oorlogsmisdaden op de Westelijke Jordaanoever of in Gaza aan het Internationaal Strafhof wilden voorleggen, veegde de Procureur bij dat Hof ze van tafel met het argument dat het niet aan hem toekwam om te oordelen of Palestina al dan niet een staat is. Het lijkt er op dat hij vanaf donderdag geen juridische grond meer zal hebben om zulke klachten niet te onderzoeken. Dat is een goede zaak: hoe meer gaten er worden gedicht in de strijd tegen straffeloosheid, hoe beter.

Vreedzame oplossing Op een ogenblik dat het Israëlisch-Palestijnse conflict weer eens tot een bloedige confrontatie heeft geleid, is dit een uitgelezen kans om de twee partijen op gelijke voet met elkaar te brengen. De vraag van de Palestijnen is niet alleen gerechtvaardigd, ze is ook evenwichtig geformuleerd. In hun resolutie erkennen de Palestijnen andermaal het bestaansrecht van Israël en bevestigen ze hun engagement om te komen tot twee soevereine, democratische en leefbare staten die in vrede en veiligheid naast elkaar bestaan en waarvan de grenzen gebaseerd zijn op de grenzen van voor 1967. Dat is de diplomatieke taal die de internationale gemeenschap, ook de Verenigde Staten, van de Palestijnen willen horen.

Het conflict in Gaza heeft ook op de Westelijke Jordaanoever bij vele Palestijnen de sympathie versterkt voor Hamas en voor een strategie die met geweld opstaat tegen Israël. Daar tegenover staan Abbas en Fatah, die ook heel wat gebreken hebben, maar die in staat zijn om compromissen te sluiten. Net nu verdienen zij een diplomatieke overwinning. De resolutie nu donderdag goedkeuren biedt België en de EU daarentegen een unieke kans om te tonen dat een geweldloze aanpak loont voor de Palestijnen.

Eva Brems

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content