“Naarmate de wereld meer naar ons komt, blijft er van de open houding van de Nederlanders steeds minder over”, zegt Frits Niessen van Ons Erfdeel.
De Stichting Ons Erfdeel viert haar veertigste verjaardag. Ter gelegenheid van dat jubileum sprak Knack met de Nederlandse adjunct-hoofdredacteur van de publicaties van Ons Erfdeel, Frits Niessen over een halve eeuw culturele samenwerking tussen Noord en Zuid.
“Vijftig jaar geleden”, zegt Niessen, “was Nederland voor veel Vlamingen een lichtend voorbeeld, dat navolging verdiende. Ik moet eerlijk zeggen dat ik dat indertijd al niet goed begreep. Ik voelde me als jongeman tot Vlaanderen aangetrokken vanwege schrijvers als Gezelle, Van Ostaijen en Elsschot, vanwege de Vlaamse schilders, vanwege de Latijnse geest. Het waren niet de overeenkomsten, maar juist de verschillen die de samenwerking tussen Noord en Zuid voor mij aantrekkelijk maakten.”
Tegenwoordig, constateert hij, lijkt het er soms op dat de rollen omgedraaid zijn. “Nederlanders die vroeger van zichzelf dachten dat ze kosmopolieten waren, liggen met zichzelf overhoop en voeren een moeizame gedachtewisseling over de eigen identiteit. Vanuit de Amsterdamse grachtengordel wordt nu zelfs opgekeken naar Vlaanderen. Wie had ooit gedacht dat een Vlaming hoofdredacteur kon worden van een van de belangrijkste kranten van Nederland?”
Geert Wilders
Niessen, die veertien jaar in de Nederlandse Tweede Kamer zat voor de Partij van de Arbeid, volgt de Nederlandse politiek nog altijd van nabij. Over het succes van Geert Wilders: “Nederland stond met zijn handelsgeest altijd open voor de wereld. Daar verdiende het zijn geld. Maar naarmate de wereld meer naar ons komt, blijft er van die open houding steeds minder over. Dat heeft toch met angst voor het vreemde te maken. Het is in andere Europese landen niet veel anders: de mensen keren zich tegen wie regeert. Je ziet in Nederland hoe 15 tot 20 procent van het electoraat van verkiezing tot verkiezing op een andere partij neerdaalt. Als een zwerm horzels, die ineens heel links stemt – op de Socialistische Partij van Jan Marijnissen – en vervolgens naar uiterst rechts zwenkt, naar Wilders. Want die is wel zo slim om enkele zeer sociale punten in zijn programma op te nemen. Dat heeft hij geleerd van zijn grote voorbeeld Pia Kjaersgaard, van de Deense Volkspartij.”
(PPI/HvH)
