Roger Martin du Gard – De Verdrinking

Xavier de Balcourt, een Franse soldaat (en letterkundige), bi-vakkeert in de zomer van 1888 gedurende enkele dagen in het Franse dorpje Aunay-sur-Marne. Hij neemt zijn intrek in een bakkerij en wordt daar verliefd op een bakkersjongen – een kind nog.

Xavier de Balcourt, een Franse soldaat (en letterkundige), bi-vakkeert in de zomer van 1888 gedurende enkele dagen in het Franse dorpje Aunay-sur-Marne. Hij neemt zijn intrek in een bakkerij en wordt daar verliefd op een bakkersjongen – een kind nog.

In het eerste deel van De verdrinking, een novelle van de Franse schrijver Roger Martin du Gard (1881-1958), vertelt Xavier welke hindernissen hij moet overwinnen om het hart van de jongen te winnen.

In het tweede deel van De verdrinking zijn we getuige van een dubbel drama. De avond vóór zijn vertrek heeft de soldaat met de bakkersjongen een afspraak gemaakt en staat hij hem aan de rivier de Marne op te wachten. Maar door een misverstand staan ze elk op een andere oever.

De soldaat, die bang is dat zijn buit hem ontglipt, maant de jongen aan om over te zwemmen. Hij ziet hoe het kind verdrinkt. De soldaat wordt nu verteerd door schuldgevoelens. Tegelijk zorgt hij er instinctmatig voor dat zijn naam niet in verband wordt gebracht met de dood van de jongen. Daarom veinst Balcourt, die de dag na de verdrinking samen met zijn peloton uit het dorp aan de rivier verdwijnt, dat hij niets weet.

Wanneer de afgezwaaide soldaat weken later voor deze zaak eventjes door de Parijse politie wordt verhoord, maakt hij van zijn eigen zwakheid gebruik om zijn geloofwaardigheid te verstevigen.

‘Gelukkig dat de angst die mijn keel dichtkneep en mijn stem deed trillen, in plaats van me te verraden, denk ik, in mijn voordeel was, omdat hij de medelijdende verbazing die ik voorwendde een geloofwaardige echtheid verleende.’ Balcourt gaat vrijuit.

Het onderwerp is gedurfd, het drama schrijnend. Al redt de soldaat zijn lijf, hij verliest zijn ziel. Het beeld van het verdrinkende kind zal hem blijven achtervolgen.

In 1946 noteerde Roger Martin du Gard in zijn dagboek dat de omstandigheden van zijn novelle zo waarheidsgetrouw geschilderd waren,dat wellicht niemand nog zou geloven dat hij dit verhaal verzonnen had.

Roger Martin du Gard – De verdrinking.
Vertaald door Anneke Alderlieste.
Uitgeverij: Meulenhoff, Amsterdam.
Aantal pagina’s: 126
ISBN: 978-90-290-8141-2

Piet de Moor