De deining van drankblikken. Thomas Hirschhorn in Museum Dhondt-Dhaenens in Deurle

Kunstenaar Thomas Hirschhorn biedt onze tijd weerstand met een nauwelijks te overschouwen en overvolle installatie!(****1/2)

Kunst biedt weerstand. Kunst is actief noch passief, kunst valt aan – door mijn artistieke werk zal ik worstelen met de werkelijkheid in al haar complexiteit, massaliteit en onbegrijpbaarheid”.

Deze uitspraak van kunstenaar Thomas Hirschhorn is typerend voor een manier van kunstproductie die zelden of nooit wordt gezien als “duurzaam” wel als tijdelijk en als een voorlopig signaal op een plek waar de kunst niet op de eerste plaats wordt gezien als iets speculatief of iets moois om te bezitten.

Het kleine villa-achtige museum Dhondt-Dhaenens dat meer en meer naam en faam krijgt dankzij de input van bedrijven en de omkaderende bedrijvigheid van gegoede Vlaamse verzamelaars was al eerder her decor van een grondige tabula rasa.

In 2004 ontmantelde de Mexicaanse kunstenaar Santiago Serra het Museum in Deurle zodat het gebouw zonder deuren en ramen ten prooi kwam aan wind en weer.


Kunst in het leven


Nu stortte de polemische Zwitserse kunstenaar Thomas Hirschhorn, die binnenkort zijn land zal afvaardigen op de Biënnale van Venetië en die weinig in ons land werd getoond op uitzondering van de inmiddels uitgeweken Zwitserse curator Moritz Küng – tonnen geplette bierblikjes torenhoog in het kleine witte museumgebouw als een dwingende in- en wurggreep met de veelzeggende titel “Too Too – Much Much”. Het siert de kunstenaar dat hij al zijn inspirerende bronnen prijsgeeft en die bron is in de catalogus opgenomen in de afdruk van een foto van een woonkamer van een alleenstaande man boordevol gestouwd met lege bierblikjes. In de woorden van Hirschhorn liet die zonderlinge man zich gewillig overmeesteren door datgene wat hij consumeerde en paste hij als het ware de uiterste consequentie toe van de eigen consumptie…

Dat betekent dat deze installatie “gebaseerd op vrolijke over-consumptie en gedeeld door ons allen zeker geen kritiek is geen aanklacht”.

Het komt erop neer dat Hirschhorn vindt dat een kunstenaar zichzelf, net zoals die eenzame man – moet laten overtreffen, zichzelf moet kunnen laten verzwelgen door het ” te veel” in onze samenleving en door alles in ons leven wat ons overmant.

Het is een vaststelling die niet alleen opgaat voor onze grenzeloze consumptiedrift maar ook voor de actuele massale culturele tsunami die onze contreien overspoelt en die zelfs bij culturele omnivoren leidt tot tekenen van zenuwachtigheid.

Trouwens het massale loopt als een rode draad doorheen zijn artistieke productie; in 2005 maakte hij van het plechtige Museum Bonnefanten in Maastricht “Anschool” een overvolle school met pamfletten, slogans en overdrukke schoollokalen. Ook het opzoeken van niet meteen specialistische kunstlocaties is een punt van Thomas Hirschhorn. In het begin van de jaren negentig zette hij zijn kunst op straat naast de vuilnisbakken en .. inderdaad de mannen van de ophaaldienst kieperden zijn kunst mee de vrachtwegen in… Op Documenta XI in Kassel mocht je al bezoeker gratis een taxi in en werd je naar een buitenwijk van Kassel gevoerd met een overwegend Turkse gemeenschap waar Hirschhorn zijn trashy Georges Bataille-monument bouwde.


Bierblikjes als vedettjes


Thomas Hirschhorn is wellicht dé kunstenaar die in onze tijd met zijn tijdelijke installaties het begrip monument herdefinieerde en aangaf dat kunst “sprekend” in en tussen het even hoort te functioneren en niet altijd in een museum of een beveiligd park.

De artistieke praktijk van Thomas Hirschhorn is er één van versmeltingen tussen kunst, publieken, contexten en politiek geladen omstandigheden.


Het vormelijke uitgangspunt van Thomas Hirschhorn’s kunst-berg van afval in Deurle is het universele tinnen bierblikje dat in alle culturen na consumptie wordt hergebruikt om er alles en nog wat mee te maken. In Afrika bricoleren kinderen er primaire autootjes mee of studenten gebruiken het hier als asbak…

De bezoeker wandelt -voorzien van rubberren laarzen – wankelend in de afvalberg en ontdekt in de afvalstroom sculpturen met blikjes die een interieur vormen van stoelen, tafels of.. een salon al dan niet helemaal ingeplakt met bruine tape en vitrines met modepoppen die bierblikken mode showen.

Op schappen met massa’s bierblikken “Vedett” – niet toevallig een product van brouwer Michel Moortgat – één van de meest vrijgevige sponsors van het Museum – staan ook talloze bekers.

Kunst en bekers: het is een scherpe combinatie waarbij de gedachte van het “jachtig” binnenhalen van een trofee hier samenspant als een “gemeenschappelijk” doel van bezit.

In vitrines staan modepoppen met jurken en lingerie gemaakt van blikjes… er zijn verwijzingen naar Nelson Mandela, er staan Afrikaanse autootjes opgesteld naast met plastiek gemodelleerde bierblikken dieren én tegen de muur hangt zowaar een geweer van bierblikjes.

Aftandse computers liggen verspreid op de afvalberg net zoals het westen zijn pc-afval dumpt op het stort in Afrika… Het is onvoorstelbaar en onwaarschijnlijk hoe Thomas Hirschhorn het museum teisterde; in en tussen de afval weet hij een open en kritisch denken op gang te brengen over de wereldeconomie, over de rol van de mode en over de relativiteit van de kunst uit de recentste decennia.

Met dit totaal-werk weet Thomas Hirschhorn door te dringen tot wat hij zelf omschrijft als de “harde noot van de realiteit”. Hij is niet voor niets een kunstenaar van wereldformaat!


Publicatie


Ook de catalogus is opnieuw een bijzondere uitgave geworden. Hierin staat een tekst van Hirschhorn zelf afgedrukt en wordt het boekje opgebouwd met een suite van collages en met viltstift aangebrachte markeringen waarin de mentale deiningen van de kunstenaar gemeengoed worden met diegene die het boekje “leest”. Kunstenaar Thomas Hirschhorn staat vel te veel alleen in dit soort attitude en generositeit naar de wereld.



“Too Too – Much Much” nog tot 5 december in Museum Dhondt-Dhaenens in Deurle

http://www.museumdd.be



Luk Lambrecht

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content