Ombudsman

Het is een van de laatste diensten die de marketeer aan de Vlaamse pers heeft kunnen bewijzen

Het is een van de laatste diensten die de marketeer aan de Vlaamse pers heeft kunnen bewijzen vooraleer zijn bescheiden talenten in Nederland te gaan aanwenden: vandaag, deo dato hierboven, heeft de ombudsman van De Standaard zijn eerste bijdrage geschreven. Volgens negativisten is een ombudsman iemand die men het liefste buiten de deur had gezet maar voor wie te elfder ure een elegantere oplossing is bedacht. Voor negativisten is echter geen plaats in deze rubriek, die komen elders in Knack ruimschoots aan hun trekken, en dus juichen wij het initiatief toe.

De ombudsman moet boze oprispingen van de lezers kanaliseren en hen de indruk geven dat ze ernstig worden genomen. Dat is uiteraard niet zo, maar indien men doet alsof levert dat tevreden klanten op. En nu ook extra kopij. Onze te weinig geprezen persbond heeft zelf het goede voorbeeld gegeven door de Raad voor Journalistiek op te richten, een ethische commissie die bemiddelt tussen iemand wiens leven verwoest is door valse berichtgeving en de daders hiervan: journalisten en hun hoofdredacteurs. De procedure duurt enkele maanden en in één geval op de zes kiest de Raad de kant van de mopperaar: wanneer de gedaagde Douglas De Coninck is. Of Dag Allemaal. Vervolgens gebeurt er niets meer, de eiser zit daar met zijn overwinning waarvan niemand weet heeft, en hij heeft bovendien door zijn passage bij de Raad de kans op een burgerlijk proces verkwanseld.

De Standaard volgt nu dit heuglijke voorbeeld. Ruimt al elke dag zes bladzijden in voor opiniestukken van God en klein Rikske, heeft een uitgebreide brievenrubriek, en de advocaat van kardinaal Danneels kreeg zelfs de voorpagina cadeau, waar hij vervolgens de krant een moord in de schoenen schoof. Maar nóg vonden ze dat niet voldoende om het gezaag van hun abonnees een forum te bieden, dus een ombudsman: onze goede collega Filip Verhoest, beslagen in juridische kwesties. Merkwaardig genoeg bevat de naam van Filip Verhoest die van Flip Voets, de ombudsman van de Persbond. Daar moet nomen-est-omengewijs een diepere betekenis achter schuilen, al zouden wij niet meteen weten welke.

De eerste aflevering van ‘De Ombudsman’ draagt als veelbelovende kop: ‘Dichter bij de waarheid’. De Danneelstapes! Daar zijn ze weer. Wij hebben onze buik stilaan vol van de Danneelstapes. In alle kranten en weekbladen, in Het Journaal, in Het Nieuws, in Telefacts, in TerZake, in Koppen, in Volt, in De Zevende Dag, in Peeters & Pichal, in Feyten & Fillet als dat nog zou bestaan, in Het Lang & Het Breed… Gelukkig is Abrams, de nieuwe talkshow van Phara de Aguirre, nog niet in de ether of het was ook daar prijs geweest. Het ware misschien beter geweest. Het lijdt weinig twijfel dat Dirk Abrams, die over vele kwaliteiten beschikt maar niet over geduld, al na vijf minuten het pleit zou hebben beslecht: of Bart Sturtewagen of Fernand Keuleneer, maar een van de twee had een mep op zijn smoel gehad met zijn Danneelstapes. En dan had de discussie tot het verleden behoord.

Nu diende als zoveelste in de rij ook de eigen ombudsman zich ermee te bemoeien. De van nature mondige kopers van De Standaard, onder wie veel gepensioneerde onderwijzers, hadden namelijk vraagtekens geplaatst bij het afdrukken van een vertrouwelijk gesprek tussen kardinaal Danneels, kinderverkrachter Roger Vangheluwe, zijn slachtoffer en diens familie. Mocht dit van de ombudsman? Waarschijnlijk wel. De kans was veeleer klein dat die, nadat zijn hoofdredacteur overal de publicatie was gaan verdedigen, in zijn eigen krant zou concluderen: ‘Nee, dit mocht niet, een schande.’

Jammer, want het had zijn onafhankelijkheid en zijn prestige voorgoed gevestigd. Nu: geschipper. U kunt het zelf wel invullen: de kwade lezers waren natuurlijk niet helemaal verkeerd, of ze zegden hun abonnement op, maar er waren ook argumenten voor het standpunt van de redacteur. Die had lang getwijfeld en gewikt en gewogen, en ook de hoofdredacteur had er menige slapeloze nacht op zitten. (In werkelijkheid beiden geen kwartier, nvdr.)

Zo kan iedereen ombudsman spelen. Verhoest had een standpunt moeten innemen, eenzijdig en liefst fel overdreven – hij liet zich indertijd als journalist toch niet pramen? Er zijn maar twee mogelijkheden: of de hoofdredactie had juist gehandeld en dan zijn de mekkerende lezers dommekloten die ook als dusdanig dienen te worden aangesproken, of de lezers hadden het bij het rechte eind en dan bestaat de hoofdredactie uit een koppel zulthoofden dat zonder uitstel moet worden vervangen. Minder dan een week na het afscheid van de vorige hoofdredacteur zou dat een nuttige les zijn geweest voor alle andere gegadigden.

Koen Meulenaere