‘België… buiten alle verwachtingen’

“In vertrouwelijke onderhandelingen werd het land de afgelopen decennia kapothervormd.”

‘Belgium… beyond expectation – België buiten alle verwachtingen’ is de titel van de rolprent, besteld door de overheid, die moet aantonen dat hier voor de noeste entrepreneur altijd wat te beleven valt. De afgelopen week heeft aangetoond dat dit ook daadwerkelijk het geval is.

De federale coalitie struikelde zoals verwacht over het aloude vraagstuk van de kieskring Brussel-Halle-Vilvoorde. Meteen trad als vanouds Radio Belgica in werking. Uitgediende politici, voor de gelegenheid in staatsmanvermomming, stellen dan altijd – op de sprinkhanenplaag na – de grootste catastrofes in het vooruitzicht. Opiniekneders van alle slag treden dan in het krijt om politici te kapittelen vanwege hun roekeloosheid die het land naar de afgrond duwt.

Maar ‘nooit komen rampen eenzaam als verspieders’. Daags na de tuimelperte van de federale regering vernam het weldenkende land tot zijn verbijstering, uit de mond van aartsbisschop André-Joseph Léonard zelf, dat de populaire Brugse bisschop Roger Vangheluwe zich in het verleden meermaals aan een minderjarig familielid vergreep. België buiten alle verwachtingen, zegt dat wel.

Afgelopen weekend kon het politieke bedrijf zich min of meer achter het kerkelijke schandaal verschuilen en in relatieve stilte naar een mogelijkheid speuren om alsnog uit de B-H-V-fuik te spartelen. De koning stuurde zaterdagochtend MR-voorzitter en vicepremier Didier Reynders op de korte baan met een opdracht die de koninklijke entourage eigenlijk ook zelf, met wat rondbellen, had kunnen klaren.

De vraag waarop Reynders een antwoord moest vinden, was namelijk heel simpel: willen de regeringspartijen en Ecolo en Groen! nog voortonderhandelen? Dat bleek het geval. Alleen bestond er onduidelijkheid over wat nu precies zou worden onderhandeld. Bleven de uitgewerkte voorstellen op tafel van koninklijk opdrachthouder Jean-Luc Dehaene, die vorige week voortijdig naar de kant stapte? Of ging het om een breder pakket? En er bleef de onenigheid over de door Open VLD-voorzitter Alexander Decroo afgekondigde tijdslimiet.

Toch beschouwde Reynders zijn taak zondagavond al als volbracht. En maandag zei hij, tot ieders verbazing, dat voortaan premier Yves Leterme aan zet was. Terwijl de CD&V net wou voorkomen dat haar federale boegbeeld, nu al onherkenbaar toegetakeld, nog verder werd beschadigd tot hij electoraal onbruikbaar werd.

‘Er wordt gemorst met het democratisch gedachtegoed waarop dit land zijn stabiliteit heeft gebouwd.’ Zo luidde de slotzin van het essay van emeritus hoogleraar Luc Huyse in de krant De Standaard. Wat zich de voorbije dagen aan beide kanten van de taalgrens afspeelde, leek hem op zoiets als ‘armworstelen aan de rand van een ravijn’. En hij verwees naar zijn grote leermeester, de Nederlandse politicoloog Arend Lijphart. Die stelde onlangs, ter gelegenheid van zijn eredoctoraat van de Universiteit Gent, dat de politieke elite zich steeds minder houdt aan de fundamentele spelregels. Als daar zijn: ‘Het vertrouwelijk onderhandelen in besloten kring, het verzakelijken of ontideologiseren van politieke problemen, de inzet om bereikte akkoorden door de achterban te doen goedkeuren, en de waardering van compromissen als een goede in plaats van een kwade zaak.’

Maar net door vertrouwelijke onderhandelingen in besloten kring over steeds wanstaltiger compromissen werd het federale koninkrijk België de afgelopen decennia kapothervormd. Brussel-Halle-Vilvoorde is slechts de tip van de ijsberg die de Belgische staat onder de waterlijn leksloeg.

Vijf jaar geleden zei Herman Van Rompuy, toen nog in de oppositie, in dit blad: ‘Bij volgende regeringsonderhandelingen zal men niets bekomen, als niet alle Vlaamse partijen eensgezind zeggen: “Wij treden alleen in een federale regering wanneer de essentiële punten van de staatshervorming worden goedgekeurd.”‘

In 2007 hebben Van Rompuy en zijn partij CD&V die aanbeveling naast zich neergelegd. Ze hebben het verwerven van de macht laten prevaleren op een grondige constitutionele correctie. Naar het afschuwelijke resultaat van het ontbreken van vijf minuten politieke moed – de tijd die het het kartel CD&V/N-VA had gekost om te beslissen níét in deze federale coalitie te stappen – , zitten we vandaag met z’n allen te staren.

(RVC)

Bekijk hier het spotje ‘Belgium… beyond expectation’:

De inhoud op deze pagina wordt momenteel geblokkeerd om jouw cookie-keuzes te respecteren. Klik hier om jouw cookie-voorkeuren aan te passen en de inhoud te bekijken.
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content