Kim Geybels in de greep van de ‘zou’-journalistiek

Dat Geybels zich ondertussen steeds meer op een rondspartelend non-event begint te lijken, blijkt haar nieuwswaarde niet te kelderen, juist integendeel.

1 september 2010 raakte bekend dat Kim Geybels in Bangkok in een warrig exotisch script verzeild geraakte en om ‘ernstige persoonlijke reden’ ontslag nam als kersvers verkozen N-VA-senator.

De Tijd trekt die dag 80 uit woorden om dat ontslag zakelijk op pagina 8 te melden. In de andere kranten worden de duivels echter meteen ontbonden en de Geybels-affaire in een langgerekte speculatieve brei paginabreed uitgesmeerd en doorgetrokken tot diep in de privérelatiesfeer. Lees bijvoorbeeld even mee in De Morgen: ‘volgens welingelichte bronnen zou …’, ‘Volgens de ene bron …’, ‘Volgens een andere bron …’, ‘De ambassade zou …’, ‘Ook zou de ambassadeur …’, ‘Geybels zou …’ Het Nieuwsblad zet maar liefst vijf journalisten in om drie pagina’s te vullen in exclusieve ‘zouden’-stijl.

Je zou voor minder je vertrouwen opzeggen in zulke berichtgeving. Alleen Het Laatste Nieuws rapporteert in stellige zekerheden en laat het speculeren over aan een rist anonieme bronnen: ‘… zegt een vriend’, ‘… meent een vriendin’, ‘… bevestigt een andere officiële bron’, ‘volgens een dichte vriend’, ‘… vertelt een dichte kennis’, ‘een ander partijlid beschrijft …’, ‘een erg close vriend zegt …’.

Onderzoeksjournalistiek leeft

Ivan De Vadder kwam in het kielzog van de krantenberichtgeving in Terzake de suggestieve pap verder aandikken en eindigde zijn commentaar met een parel van een suggestieve zin: ‘(…) je krijgt het off the record te horen uit verschillende bronnen – maar men zegt het je toch maar – dat er sprake zou zijn van feiten die misschien zelfs strafrechterlijk zouden kunnen vervolgd worden, dat er een klacht zou zijn – ik gebruik het woord ‘zou’ opnieuw – bij de Orde van geneesheren, opnieuw het wordt je of de record gezegd, maar men zegt het je toch maar. En dus, ja, er zou meer aan de hand kunnen zijn.’ Wat, dat kwamen tot dusverre niet te weten. Of toch, de VRT-nieuwssite vatte ondertussen resultaten van zoveel onderzoeksjournalistieke vlijt samen met de kop; ‘Kim Geybels: “Relatie met Luyten was al voorbij”‘. Het dubbel foute bericht werd overigens nooit rechtgezet …

De kranten vermengen ondertussen in onvervalste paparazzistijl de berichtgeving over haar gedwongen ontslag, met journalistieke koortsopstoten over haar relatie met een vriend en tevens gehuwde partijgenoot – fotoalbums incluis – die Dag Allemaal het nakijken geven. Story put enkele dagen later dankbaar uit die krantenberichten om het coververhaal over ‘haar geheime leven als minnares’ ‘exclusief’ voor de lezer op te warmen.

Ook Yves Desmet, commentator bij De Morgen, is ondertussen de grensverlegging opgevallen en markeert de nieuwe journalistieke standaard: ‘Er zijn tijden geweest dat verkeerd gelopen liefdesaffaires, overspel, zwaar alcoholmisbruik en een lijntje cocaïne af en toe door de Wetstraatpers systematisch genegeerd werden, wegens behorend tot het privéleven (…). Die tijden zijn voorbij.’

Ondertussen is het Geybels-verhaal op het internet een aankliksucces en kranten besluiten prompt om haar voorpaginawaarde alvast tot het weekend te rekken. Verschillende krantencommentatoren omarmen hun slachtofferprooi om zoveel onheil die het arme kind ondertussen trof. Onheil aangericht door de media zullen ze toch bedoeld hebben? Vreemd ook hoe snel je mediatiek tot ‘gevallen aanstormend politiek talent’ kan worden gebombardeerd, zonder dat je van dat talent ooit enig bewijs hebt geleverd, of in dit geval; hebt kunnen leveren.

Non-event

Ondertussen zijn we een maand, ruim 300 krantenartikels en meer dan 80.000 zoekresultaten op Google verder en slaagt de wankelende ex-senator er moeiteloos in haar zitje in de televisiestudio’s warm te houden. De onsamenhangende en tegenstrijdige verhaalflarden zetten de haar toegedichte talenten vooralsnog stevig in de schaduw.

Mocht dit inmiddels volslagen non-issue enige relevante nieuwswaarde bezitten die verder reikt dan haar (gedwongen) ontslag als senator ‘om ernstige persoonlijke redenen’, dan is het minstens opmerkelijk dat geen enkel medium achter de ware toedracht het afpersingsverhaal aanging. Slechts één krant, Het Laatste Nieuws, vermeldde terloops dat de Hilton-groep alvast kurkdroog liet weten dat Kim Geybels en haar minnaar, het hotel rimpelloos in- en uitcheckten. Wat we verder weten over wat zich in Bangkok afspeelde en de reden(en) tot haar gedwongen ontslag: absoluut niets.

De enige verklaring voor de ongewone journalistieke belangstelling van ‘de media’ voor de affaire Geybels (op 27 september nog 15 minuten lang als hoofditem in Terzake) is de schijnbaar gretige klikhonger van de mediagebruikers zodra de naam Kim Geybels op internetnieuwssites opduikt.

Dat Geybels ondertussen steeds meer op een rondspartelend non-event begint te lijken, blijkt haar nieuwswaarde niet te kelderen, juist integendeel. Dat de vloed aan redactionale bijdragen en reportages daarbij vooral de fantasie aanscherpen in plaats van de feiten voeden, blijkt voor vele media eerder een voordeel dan een bezwaar: hoog rendement bij een lage journalistieke inspanning.

Geybels werd in de aanloop van de verkiezingen louter toevallig en om volstrekt onbenullige vestimentaire redenen kunstmatig gepromoveerd tot ‘mediaverschijnsel’. Nadat deze anecdotische mediazucht zich had voltrokken, volstond een nevelig avontuur in Bangkok met aansluitend ontslag om een mediastorm te veroorzaken groter dan de integrale media-aandacht voor een voltallige senaat tijdens een volledige legislatuur.

Niemand kan ondertussen nog enige zinnige journalistieke reden bedenken om die massale media-aanwezigheid te verantwoorden, of het moet zijn dat Geybels terloops journalistiek van pas komt om als ongeleid projectiel de conservatieve partijcultuur van de N-VA en de hartvochtigheid van zijn partijvoorzitter aan te kaarten. Als Bart De Wever, VTM-journalist Dirk Van den Bogaert wijst op het stilaan irriterende en zinloze gehalte van vragen over die sputterende uithalen van Geybels naar de voorzitter, levert dat meteen een nieuwe nieuwstitel op: ‘Bart De Wever kaffert VTM-journalist uit.’ Hoe nutteloos en overtollig dergelijke media-aandacht ook is, de journalistieke fascinatie voor Kim Geybels verraadt hoe speculatie onze nieuwshonger aanwakkert en de gretigheid waarmee sommige media die vreemdsoortige honger naar ‘zou-journalistiek’ blijven voeden. De feiten zijn heilig en de meningen zijn vrij, maar de afwezigheid van feiten in deze affaire maakt meteen ook elke verdere bespiegeling zinloos en dus overbodig.

Frank Thevissen Voormalig hoofddocent communicatiewetenschappen VUB, expert strategische communicatie en politieke marketing, mediacriticus