De Vlaamse kerk

Laat eenieder gewoon zijn mening zeggen.

Als André-Joseph Léonard morgen het plan zou opvatten om zich in Vlaanderen verkiesbaar te stellen, dan zou hij een monsterscore behalen waarbij zelfs dat miljoen voorkeurstemmen van Leo Tindemans in het niets zou verdwijnen. De kritiek waaraan de aartsbisschop van Mechelen dezer dagen blootstaat, is immers zo krachtig en zo algemeen dat de Vlaamse kiezer hem in die hoedanigheid van underdog misschien wel een absolute meerderheid zou bezorgen.

In afwachting daarvan is de kans groot dat de Vlaamse kerken de komende weken weer vol zullen stromen met steeds meer oude en nieuwe gelovigen. Al die aanvallen op Léonard werken immers contraproductief, een groter cadeau kan men hem niet geven. Wie het niet met hem eens is, zou er beter aan doen zichzelf om strategische redenen het zwijgen op te leggen. Alleen dán zal de groeiende populariteit van Léonard mogelijkerwijze ooit een beetje afnemen.

Klinkt bespottelijk, zegt u?

Precies.

Toch wordt deze redenering nu al meer dan een jaar toegepast op de N-VA. Het gebeurde toen Jean-Luc Dehaene vlak voor de Vlaamse verkiezingen vorig jaar opriep om niet voor kleine partijen te stemmen. Het gebeurde toen ACV-voorzitter Luc Cortebeeck vlak voor de federale verkiezingen dit jaar opriep om vooral voor ‘verantwoordelijke’ partijen te stemmen. Het gebeurde toen ABVV-voorzitter Rudy De Leeuw twee weken geleden opriep tot progressieve frontvorming. En het gebeurde toen tweehonderd zogenaamde cultuurdragers in een open brief te kennen gaven zich te verzetten tegen het enge identiteitsbegrip en de ‘asociale agenda’ van het Vlaams-nationalisme zoals dat door de N-VA wordt beleden.

Telkens weerklonk bij een aantal opiniemakers dezelfde waarschuwing: stop met die aanvallen, alstublieft, want die werken alleen maar contraproductief; hoe feller zijn tegenstanders tekeer gaan, hoe populairder Bart De Wever uiteindelijk zal worden.

Wie bereid is om daar tien seconden over na te denken, begrijpt dat dit een onzinnige redenering is. Om te beginnen kun je voor hetzelfde geld beweren dat het omgekeerde waar is: misschien is het net dankzij de waarschuwingen van Dehaene en Cortebeeck dat N-VA niet allang een meerderheid heeft. Het grootste probleem met die redenering is evenwel dat je jezelf op den duur het zwijgen oplegt. Zo is het uiteindelijk gegaan met de kritiek op het Vlaams Belang. Die was zogezegd ook alleen maar contraproductief, zodat sommigen het geweer van schouder veranderden en VB-kopstukken tijdens verkiezingsprogramma’s op televisie vroegen of ze nog een goede Marokkanenmop kenden. Bart De Wever zélf vond in die dagen dat we onze kritiek op het Vlaams Belang beter konden inslikken. Toen Tom Barman in 2006 de ondertussen legendarische 0110-concerten organiseerde, schreef De Wever in een column zelfs letterlijk: ‘Shut the fuck up!’

Het klopt dat elke kritiek door de N-VA-voorzitter wordt misbruikt om zich in de slachtofferrol te wentelen. Daar was het Vlaams Belang ook sterk in – wat overigens doet vermoeden dat een neiging tot zelfbeklag integraal deel uitmaakt van de Vlaamse identiteit. En toch zouden wij een voorzichtig voorstel willen doen: laten wij elke oproep tot strategisch zwijgen en de bijbehorende verkleutering van het maatschappelijk debat dapper weerstaan en laat eenieder gewoon zijn mening zeggen. Ook en voorál als die ingaat tegen het eenheidsdenken.

Joël De Ceulaer