De halsstarrige keuze voor het Schipdonkkanaal

Minister Crevits talmt al jaren met een beslissing.

Minister Hilde Crevits (CD&V) kondigde het fier aan tijdens de nieuwjaarsreceptie van de Zeebrugse haven. Ze wil nog in 2011 over de verbreding van het Schipdonkkanaal beslissen. Maar ze wacht eerst nog op een verbeterde versie van het milieueffectenrapport dat haar eigen administratie vorig jaar afkeurde. Ondertussen laat ze een bijkomende studie uitvoeren over de beste ontsluiting voor de Zeebrugse haven. Zo wekt ze de indruk doordacht én daadkrachtig te besturen. Het tegendeel is waar. Minister Crevits talmt immers al jaren met een beslissing. In de voorbije jaren werd al dikwijls bewezen dat de verbreding onzinnig, onrealistisch en ongelooflijk duur is. Toch blijft Crevits samen met Kris Peeters de verbreding voorstellen als immens belangrijk voor Vlaanderen. Alle middelen zijn daar goed voor, ook opgesmukte statistieken, desinformatie en opgefleurde prognoses.
Ook wij willen de haven van Zeebrugge beter ontsluiten voor de binnenvaart. Dat is perfect mogelijk met de estuaire vaart. Bij estuaire vaart varen versterkte binnenschepen een deel van hun traject over zee. Zo kunnen ze Zeebrugge verbinden met de Westerschelde. 85% van alle hinterlandtransport uit Zeebrugge gaat richting Antwerpen, Albertkanaal, Nederland of Duitsland. Dit kan het snelst, met de grootste capaciteit en goedkoopst langs de Westerschelde. 10 tot 15 estuaire schepen zijn voldoende om Zeebrugge goed te ontsluiten. Kris Peeters beweerde in 2006 dat estuaire vaart 500.000 vrachtwagens van de weg zou kunnen halen. Waarop wacht hij? Estuaire vaart is een geloofwaardig alternatief voor de verbreding van het Schipdonkkanaal.

De Zeebrugse haven heeft estuaire vaart nooit ernstig genomen. Een megalomaan infrastructuurwerk zoals de verbreding van het Schipdonkkanaal onderstreept beter de eigen ambities, denkt de havenlobby. De estuaire vaart wordt daarom bewust in een ongunstig daglicht geplaatst. De indruk wordt gewekt dat ze niet rendabel is. Het tegendeel is waar. Private investeerders investeren zonder één euro subsidies in de uitbreiding van de estuaire vloot. Een nieuw schip, de Amberes II, wordt binnenkort ingezet tussen Zeebrugge en Antwerpen.

Deze houding werd doorgetrokken in de zogenaamde Maatschappelijke Kosten-baten Analyse (MKBA). De MKBA haalde bewust de prestaties van de estuaire vaart naar beneden. Zo gebruikte de MKBA transfertijden die voor de estuaire vaart twee- tot driemaal hoger zijn dan in de realiteit. De MKBA rekent ook onterechte liguren en onbestaande sluispassages mee in en schat de laadcapaciteit van de estuaire schepen 40% te laag.

De mogelijkheden van een verbreed Schipdonkkanaal worden dan weer zwaar overschat. Het krijgt in de trafiekprognose een onrealistisch hoog aandeel van het containertransport uit Zeebrugge toegewezen. Dat in zuidelijke richting de vrije doorvaarthoogte voor de containervaart amper 5,20 meter is wordt niet ingecalculeerd. Deze doorvaarthoogte is te beperkt om via deze binnenvaartroute een ernstig marktaandeel in Frankrijk te veroveren. Enkel door gemanipuleerde cijfers komt het verbrede Schipdonkkanaal als alternatief te staan tegenover estuaire vaart of het spoor. Langs de kostenzijde gebeurt hetzelfde. Volgens Professor Allaert zullen de kosten voor de verbreding twee tot driemaal hoger liggen dan voorzien en zo makkelijk de 1 miljard Euro overschrijden.

Minister Crevits negeert ook de ecologische gevolgen. De verbreding brengt een verregaande verzilting met zich mee. Dat zal een uniek landschap kapot maken, tast de kwaliteit van het grondwater aan en doet het rendement van de landbouw dalen.
De schutverliezen aan de zeesluizen moeten gecompenseerd worden. In droge perioden gebeurt dat met zuiver zeewater aan 30 kg zout per kubieke meter. Vele rapporten wijzen op de nu al toenemende verzilting van het grondwatermassief en een verder oprukken van de zoute tong. Het verbrede Schipdonkkanaal zal de nood aan toevoer van zuiver zeewater in de kanalen verdubbelen en zo de verzilting onvoorstelbaar versterken.

Er is ook niet genoeg water om een verbreed Schipdonkkanaal te voeden. Professor Meire (UA) waarschuwt hier al lang voor. De Schelde en de Leie leveren gewoon onvoldoende water om ook nog dit kanaal van water te voorzien. Nu al zijn er soms watertekorten in het huidige kanalensysteem. Een verbreed Schipdonkkanaal maakt dit alleen erger. Dit zal de scheepvaart op het kanaal Gent-Terneuzen bemoeilijken en de industrie hinderen die nood heeft aan koel- en proceswater.

De argumenten tegen de verbreding zijn overweldigend. Het politieke en maatschappelijke draagvlak voor de verbreding is dan ook zo goed als verdwenen. De manipulaties en het gemanoeuvreer achter de schermen hebben dat niet kunnen verhinderen. Welke partij verdedigt eigenlijk nog de verbreding? Zelfs de partij van minister Crevits is niet overtuigd. Minister Schauvliege was de voorbije jaren een notoire tegenstander van de verbreding. Maar de CD&V durft de Zeebrugse havenlobby niet voor het hoofd te stoten. De aankondiging dat er binnen het jaar een beslissing komt is daarom geen uiting van een doordacht en daadkrachtig beleid. Het bewijst vooral dat het talmen en tijd winnen verder gaat en dat de durf er niet is om de enige mogelijke beslissing te nemen. Wij roepen op om dat nu wel te doen. Minister Crevits, schrap de verbreding van het Schipdonkkanaal nu! Definitief!

Filip Watteeuw (Groen!), Sas van Rouveroij (Open VLD) en Ivan Sabbe (LDD) zijn Vlaamse Volksvertegenwoordigers