De Duitse kunstenaar Thomas Schütte is samen met Isa Genzken (niet alleen in eigen land) één van de meest spraakmakende kunstenaars van zijn generatie die nu op het niveau komt van weergaloze artistieke maturiteit. Een machtige expo in Bonn toont de kracht van zijn brede artistieke productie.
De Duitse kunstenaar Thomas Schütte is samen met Isa Genzken (niet alleen in eigen land) één van de meest spraakmakende kunstenaars van zijn generatie die nu op het niveau komt van weergaloze artistieke maturiteit. Een machtige expo in Bonn toont de kracht van zijn brede artistieke productie.
Weinig kunstenaars overleven artistiek de periode waarin ze zich het best beeldend uitdrukken tegenover een specifieke periode. Bepaalde kunstenaars weten een korte tijd de artistieke vinger op de polsslag van de tijd te houden en verdwijnen dan als het vuur dat langzaam smeult tot er niets meer overschiet. Blader er de kunstmagazines eens op na van pakweg vijf jaar geleden; de ontnuchtering is soms groot bij het zien van het wegebben van veel door allerlei intenties aangedreven talent.
De Duitse kunstenaar Thomas Schütte (1954) is één van de weinige kunstenaars van zijn generatie die vanuit een rijkelijk gebruik van artistieke media een oeuvre blijft uitbouwen dat nog steeds tot de diepe verbeelding spreekt.
Thomas Schütte was in de jaren tachtig met kunstenaars zoals Jan Vercruysse, Niek Kemps, Reinhard Mucha, Pedro Cabrita Reis en Franz West een kunstenaar van een generatie die de beeldhouwkunst herdefinieerde van “minimaal en conceptueel” naar een insinuerend-verhalende beeldtaal zonder inhoudelijke finaliteit of afgeronde “scenarios”.
Drie keer Documenta
Thomas Schütte beperkte zich niet alleen tot architecturaal geïnspireerde modellen/maquettes; hij was en blijft ook een meester van het aquarel en wist met bravoure de moderne figuratieve beeldhouwkunst zoals die van Henry Moore en anderen als een verre echo met straffe bronzen beelden te transformeren tot haast abstracte sculpturen.
Hij werd al drie keer uitgenodigd op een vijfjaarlijkse editie van Documenta in Kassel en naast meerdere deelnames aan het tienjaarlijkse “Skulptur Projekte” in Münster ontving hij de fel begeerde “Gouden Leeuw” tijdens de Biënale van Venetië in 2005. Zijn bijdrages in de openbare ruimte blijven nazinderen in het geheugen zoals een gesloten betonnen bunker in Sonsbeek, enorme knalrood gelakte kersen op een sokkel in Münster of een functioneel ijsjes-paviljoen in Kassel.
Thomas Schütte maakt kunst die naar het (anonieme) publiek zeer genereus overkomt omdat de kunstenaar vanuit een weliswaar vrij hermetische attitude beelden maakt die herkenbaar blijven. Figuratieve kunst die niet zelden handelt over verdriet, verlies, pijn en melancholie zonder het gratuite of zwaarmoedige kantje/franje uit te buiten zoals dat wel gebeurt bij bepaalde Vlaamse kunstenaars.
Maat der dingen
In de Bundeskunsthalle in Bonn trekt Thomas Schütte alle registers open met een ruime selectie werk dat cirkelt rond de netelige relaties tussen kunst en architectuur.
Ronduit fenomenaal en meer dan indrukwekkend is de grote hal met enorme installaties/sculpturen die op het artistieke parcours van Thomas Schütte hier de ruimte vindt om te evolueren van maquette naar realiteit. In de grote hal pakt de kunstenaar uit Düsseldorf snoeihard uit met tal van monumentale (al dan niet betreedbare) installaties zoals het strak-modernistische “Ferienhaus für Terroristen”, “One Man House” en “Engel” – aan palen zwevende engelen van fonkelend staal.
Wat een dinky toys mannetje betekent als menselijke schaalaanduiding in tal van maquettes wordt in de grote hal als het ware de aanwezigheid van de flanerende bezoeker de “maat der dingen”.
Desolate sfeer
Een mens gelooft zijn ogen soms niet. “One Man House” is een enorme stalen sculptuur/constructie van meer dan acht meter hoog en wordt gekenmerkt door een denkbeeldige enorme lens die een uitzicht zou kunnen bieden op een landschap…
Een eenvoudig klein model van metaal wat verderop in de expo ontsluit de eerste intenties van dit machtige werk. Thomas Schütte bouwde in het landschap al recent een bewoonbaar huis voor één persoon; een heus bouwwerk dat verwijst naar de vele maquettes en voorstellen van de kunstenaar voor het eenzaam verblijven en werken in ateliers en studio’s. Een zelfde desolate sfeer straalt uit het enorme beeld “Mann im Matsch” dat Schütte pal onder een kegelvormige lichtkoepel van de Bundeskunsthalle plaatste mét muren errond die een soort schrijn worden voor dit mysterieuze beeld.
Schitterende aquarellen
In 2007 liet hij de kleurrijke sculptuur “Model for a Hotel” monteren naast de statige ingang van de “National Gallery” in Londen, één van mooiste musea ter wereld. Een kleurrijke architecturale sculptuur van glas, aluminium en staal schitterde in steeds wisselend licht. Een kleurrijk en transparant “hotel” pal voor de deur van een Museum voor “schone kunsten” opende opnieuw tal van interpretaties omtrent relaties tussen kunst en architectuur en herijkte het spanningsveld tussen erfgoed en hedendaagse kunstproductie….
Bij deze grootse en bijna tot de verstomming slaande presentatie in de grote hal staat “Vater Staat” hier alles statig en streng in de gaten te houden.
In de aanpalende en meer intieme zijruimtes zijn talrijke schitterende aquarellen met bloemenmotief te bewonderen alsook een recente reeks zelfportretten van de kunstenaar in de spiegel. Een zalige selectie van maquettes en modellen die de kunstenaar bedacht en uitvoerde vanaf het begin van de jaren tachtig maakt hier duidelijk hoe utopisch en tegelijk poëtisch Thomas Schütte “zijn” wereld(beelden) in kunst omzet.
En dat hij zich niet overgeeft aan blinde herkenbaarheid bewijzen zijn keramische honden die als gevleugelde leeuwen rusten op ruwe houten sokkels. Dit is een hoogst aangename en “verteerbare” expo die in ons land qua schaal en monumentaliteit moeilijk denkbaar is, niet alleen qua organisatie maar vooral qua “plaats”.
Vandaar: kijk, (be)leef en bewonder deze machtige tentoonstelling in de voormalige en wat verweesde Duitse hoofdstad.
Luk Lambrecht
Nog tot 1 november in de Bundeskunsthalle in Bonn.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier