Maud Vanhauwaert ei zo na Belgisch kampioen poetryslam

Genekt door straftijd eindigde de Antwerpse Vanhauwaert tweede op het Belgisch kampioenschap poetry slam.

Het Belgisch kampioenschap poetry slam bracht tien van de kwiekste podiumdichters uit Vlaanderen, Wallonië en Brussel samen op één podium om onder elkaar uit te vechten wie België mag gaan verdedigen op het Europese kampioenschap in Reims. Het Brusselse gemeenschapscentrum Espace Magh mocht zich dan ook verheugen in een grote en erg diverse opkomst. Door de ondoordachte jurering werd het spektakel echter een maat voor niks.

Mocht u nog nooit van poetry slam gehoord hebben, leggen we het concept nog even uit. De dichters, slammers genoemd, gaan in een aantal rondes in de clinch met elkaar. De nadruk ligt meer op de muzikaliteit en de flow van het optreden, dan wel op de pure poëtische zeggingskracht van de teksten, al sluit het ene het andere niet uit. Het hoeft niet te verbazen dat veel slammers een verleden hebben in de hiphop. De optredens worden beoordeeld door een jury. Vooral bij onze Noorderburen sloeg de formule erg aan en halen de winnaars van landelijke slamfinales regelmatig de krantenpagina’s. De Belgische finalisten moeten het voorlopig met wat minder exposure stellen, maar dat neemt niet weg dat de zaal goed vol zit.

Een avond met Nederlandstalige en Franstalige dichters door elkaar zorgt weleens voor hilarische strapatsen. Presentatoren Philip (NL) en Claude (FR) broddelen de avond aaneen in geïmproviseerd Nederlands en pokdalig Frans. Daarbij worden ze geruggensteund door een weinig beklijvende DJ. Luikenaar Michel Angelo heeft het tijdens zijn doortocht dan weer over Néerlanderthal. Lacheuh geblazeuh! Al gaat Gentenaar Kenny De Taeye toch een stap te ver door zijn performance helemaal in het Frans te doen. Dodelijk voor zijn street cred: jury noch publiek zijn echt overtuigd, en bijgevolg geen finale voor Kenny. Dan liever Jee Kast, die het in het Engels doet, al vechten een Limburgs én een Gents accent in zijn taaltje om voorrang.

Van de eerste rondes onthouden we vooral de performances van Sekou, Jean Marc en Maud Vanhauwaert. Sekou is een Antwerpenaar met een kleurtje en een duidelijke -woedende- boodschap aan het adres van Leopold II. “Deze tekst moet ik brengen,”klinkt het. “Ik heb geen andere keuze.” Zijn bitsige aanklacht levert helaas geen podiumplaats op. Maud Vanhauwaert, die zichzelf nochtans géén slamster noemt (maar wel de poetry slam op het Antwerpse literatuurfestival Zuiderzinnen won), pakt de zaal dan weer in met een aandoenlijk verhaaltje over wat ze, ondanks haar jonge leeftijd, al allemaal vergeten is. Ook haar uitgekiende geworstel met de taal van Molière wordt gesmaakt. Homeboy en gedoodverfde favoriet Youness slamt dan weer volgens de regels van de kunst. Foutloos, met technische finesse, maar zonder veel soul.

Dan biedt stadsgenoot Jean – Marc toch een blitsere aanblik. De Brusselaar, die onder zijn schrale fluo-jas een net hemdje en truitje draagt, heeft het slammen duidelijk in de vingers. Hij slaagt er zelfs in een beat onder zijn woorden te weven, met de bitsige p – t en k- klanken uit zijn tekst. Het publiek lust er wel pap van. Onbegrijpelijkerwijs haalt hij de finale niet.

Bij het slammen is immers een cruciale rol weggelegd voor de vijf juryleden, die moeten bepalen wie er door mag naar de finale. Om te vermijden dat een occasioneel hoog – of net een extreem laag – cijfer de scores in de war doet lopen, worden enkel de drie middenste cijfers opgeteld, om zo een score op 30 te bekomen. De slammer krijgen drie minuten de tijd om hun ding te doen. Voor elke tien seconden extra, wordt een half punt van de score afgetrokken.

In Brussel heeft het systeem echter een averechts effect: uit vrees dat hun cijfer te laag uitvalt en dus irrelevant wordt voor de einduitslag, geven de juryleden zelden een score onder de 8. Het gemiddelde blijft hangen rond 9 en een beetje. De einduitslag wordt op die manier een kwestie van decimalen, ergens in de buurt van de maximumscore van 30 op 30. Ook het onverholen chauvinisme van bepaalde juryleden is de andere scherprechters een doorn in het oog.

Jean-Marc is het grootste slachtoffer van dit systeem. Zijn half punt straftijd doet hem de das om. Hoewel de jury een beetje met de zaak verveeld zit, regent het ook tijdens de finaleronde negens en tienen. Daardoor hangt een topscore meer af van de tijd waarin de slammer zijn nummer opvoert dan wel het talent dat de jury hem toedicht. Immers, afgaande op de euforisch hoge scores is iederéén vanavond een beetje kampioen. Zo slaagt zelfs een veertiger en fulltime flauwe plezante als Alain De l’Ombre erin de finale te halen met een afgetrapt nummertje over garnalen ( “scam pis pour elles.”) De grijzende, buikige midlifer uit Bergen komt zelfs gevaarlijk dicht bij de overwinning. Dergelijke strapatsen zijn een serieus kampioenschap onwaardig.

Uiteindelijk haalt Youness, de slammer met het overduidelijke thuisvoordeel, de overwinning met 0.4 punten verschil tegenover Maud Vanhauwaert, die zich genekt ziet door een half punt straftijd. Daarmee stuurt België een jongeman naar het Europees kampioenschap die de kunst van het slammen duidelijk beheerst, maar verder voor weinig geestdrift zorgt. Herman Van Rompuy met een kek hoedje, quoi. Benieuwd of hij het Belgische slamblazoen hoog zal weten te houden.

Michiel Leen