Vrije Tribune

Dierproeven: ‘Zal bijkomend papierwerk echt zorgen voor minder dierenleed, of enkel tijd en geld kosten,?’

Vrije Tribune Hier geven we een forum aan organisaties, columnisten en gastbloggers

‘Veel wetenschappers lopen inderdaad niet warm voor strengere regels voor dierproeven’, schrijft Liesbeth Aerts van het Dementia Collaborative Research Centre. ‘Niet uit onverschilligheid voor dierenleed, wel omdat ze zich afvragen of bijkomend papierwerk echt zal leiden tot minder dierenleed of enkel meer tijd en geld zal kosten.’

Michel Vandenbosch kaartte deze week in de Vlaamse media aan dat de transparantie van wetenschappers over dierproeven een kaas vol gaten is en dat er nood is aan verstrenging (De Standaard 25 april, De Morgen 22 april). Om dit argument hard te maken haalde hij een onderzoek aan waaruit moest blijken dat de rapportering te wensen over laat. Hij gaf geen verwijzing naar de studie, maar wie zoekt die vindt: het rapport staat op de website van GAIA. Om volledig transparant te zijn-zoals Vandenbosch zelf vraagt-vermeld ik deze passage uit de inleiding: “We willen graag de Belgische dierenrechtenorganisatie GAIA bedanken voor hun steun bij de voorbereiding en de redactie van dit rapport”.

Dierproeven: ‘Zal bijkomend papierwerk echt zorgen voor minder dierenleed, of enkel tijd en geld kosten?’

Dit hoeft niet te betekenen dat de studie niet objectief zou zijn, dus laten we eens kijken naar de conclusies. In het rapport worden de ‘niet-technische samenvattingen’ van de aanvragen voor dierproeven met katten en honden in België bestudeerd. Die samenvattingen maken sinds 2013 deel uit van aanvragen en worden openbaar gemaakt om het publiek te informeren over de projecten die een vergunning kregen. Een poging tot transparantie, maar die poging schiet te kort, aldus de auteur en ook Vandenbosch, die het voorwoord van de studie schreef. De gegevens in deze samenvattingen zijn onvoldoende, zo besluiten beiden, om een ethisch oordeel te kunnen vellen over de dierproeven.

Dierenleed minimaliseren?

Gelukkig is dat ook niet de bedoeling van dit soort samenvatting. De beoordeling gebeurt op basis van het hele dossier door een ethische commissie, waarin naast een dierenarts ook een vertegenwoordiger van de dierenwelzijnscel zetelt. Volgens de steekproef voor katten en honden, die slechts een heel klein deel uitmaken van het proefdierenonderzoek in België (0.3% in 2014), is de info die wel voorzien is te vaag. Dit is deels een logisch gevolg van het feit dat het om een ‘niet-technische’ samenvatting gaat, en deels omdat lijden soms moeilijk in te schatten is, zeker vooraf. Vandenbosch schijnt hieruit de besluiten dat dit onderzoekers toelaat om (uit onwetendheid of moedwillig) dierenleed te minimaliseren.

Er lijken hier dus twee problemen te worden aangekaart: enerzijds dat het aanvragen en verlenen van vergunningen voor dierproeven niet transparant genoeg is, en anderzijds dat de aanvraag en beoordeling niet correct zouden verlopen. De eerste aanklacht haalt de tweede onmiddellijk onderuit, hoe kan je nu tegelijkertijd over niet genoeg informatie beschikken om een oordeel te vellen maar toch weten dat de toekenning onterecht is?

‘Beide kampen zijn ervan overtuigd dat transparantie over de proeven het brede publiek zal overtuigen hun kant te kiezen. De toekomst zal uitwijzen wie gelijk heeft.’

Tweeëntwintig onderzoeksinstellingen in Vlaanderen en Wallonië verklaarden vorige week te willen werken aan meer transparantie en een open dialoog. Zij hopen hiermee aan te tonen dat de huidige wetgeving streng en correct is, en alles in het werk stelt om vervanging, vermindering en verfijning van dierproeven te maximaliseren. Veel wetenschappers lopen inderdaad niet warm voor strengere regels. Niet uit onverschilligheid voor dierenleed, wel omdat ze zich afvragen of bijkomend papierwerk echt zal leiden tot minder dierenleed of enkel meer tijd en geld zal kosten.

De essentie van de discussie tussen de ‘anti-dierproevenlobby’ en de ‘dierproevenlobby’ is dus niet zo zeer communicatie, maar wel waar we de grens willen trekken tussen ethisch onverantwoord en verantwoord dierenleed. Beide kampen zijn ervan overtuigd dat transparantie over de proeven het brede publiek zal overtuigen hun kant te kiezen. De toekomst zal uitwijzen wie gelijk heeft. Voor mezelf heb ik de lijn jaren geleden al getrokken: vlees op mijn bord is overbodig, medicatie voor mijn moeder niet.

Liesbeth Aerts is verbonden aan het Dementia Collaborative Research Centre in Australië.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content