De relevantie van transgenders in de politiek

Zijn transgenders op een politieke lijst aandachttrekkerij, een circus of relevant? Zeer zeker relevant, vindt Çavaria: ‘Het tonen van transgenders en holebi’s buiten de probleemcontext verhoogt de acceptatie in de samenleving’

“Rood! pakt uit met transseksuelen” kopte Knack, en meteen regende het commentaren op facebook en op de pagina van Knack.be zelf. “Wat een circus”, riepen sommigen. “Aandachttrekkerij”, riepen anderen, waarbij regelmatig werd gezucht: is dit nu wel nodig? Sommigen vonden het een politieke stunt, anderen getuigden van een afkeer voor transgenders tout court.

Als holebi- en transgenderkoepel juichen we de probleemvrije zichtbaarheid van holebi’s en transgenders sowieso toe. Holebi’s zijn gelukkig meer dan slachtoffers van homofoob geweld of hiv-besmetting, en transgenders lopen niet hun hele leven gebukt onder transfobe reacties of een persoonlijke strijd in een al dan niet tegenstrijdig lichaam.

Holebi’s en transgenders werken ook op kantoren, in fabrieken, of in de politiek en zijn net zozeer met cultuur, sport, economie of ecologie begaan. Het tonen van transgenders en holebi’s buiten de probleemcontext verhoogt volgens ons de acceptatie van beide groepen in de samenleving. Wij zijn geen mensen aan de rand van de samenleving, maar we staan er midden in. En dus ook in de politiek.

In die zin vinden we het heel mooi als een premier of een volksvertegenwoordiger openlijk homo of trans kan zijn en dan verder kan overgaan tot de orde van de dag, bewijzend dat zij politici zijn als alle andere. In die zin vinden wij het zeker relevant als een politieke kandidaat zijn geaardheid of genderidentiteit mee ter sprake brengt.

Let wel, soms vindt een politicus dit zelf niet relevant, en zelfs storend, net omdat hij andere accenten wil leggen. Je wil als politicus immers vaak heldere stellingen innemen en teveel boodschappen kunnen die stelling vertroebelen. Wij kunnen dit volledig volgen. We willen niemand verplichten om zich als holebi of transgender te profileren. Elke politicus kiest zelf welk aspect van zijn identiteit hij naar voor schuift. Of zij, dat spreekt.

Het openlijk transgender of holebi zijn op een verkiezingslijst vinden we dus zeker relevant. Maar is dat op zich een argument om voor die persoon te stemmen? Ook dat wordt vaak opgeworpen. Wat is het programma van die persoon? Die beoordeling dient de kiezer te maken.

Als kiezer bepaal je waarom je stemt, en als je dat wenst te doen omdat je het waardeert dat een partij zo ostentatief en parmantig een transgender naar voor schuift, dan is dat prima. Dan toon je dat je de houding van de partij tegenover transgenders waardeert. Dat is een net zo legitieme stem als de stem voor je overbuur die je toch zo sympathiek vindt. Er zijn honderden argumenten te verzinnen waarom mensen voor die en niet voor die andere stemmen. Open geaardheid of genderidentiteit (of -expressie) kunnen er daar twee van zijn.

“Die transgender staat er als statement!”, lezen wij niet als een verwijt. Statements horen bij politiek. Als iemand besluit op te komen voor een partij, dan is ook dat een statement: ik steun dit programma, deze groep.

Dat Rood! met haar drie vrouwen vooraan een statement wil maken, is meer dan duidelijk. Het ‘stout’ plaatsen van drie vrouwen op de eerste plaatsen volgt dan wel de letter van de wet – Andréa heeft nog een ‘M’ als geslachtsaanduiding op haar identiteitskaart – maar niet meteen de geest van de wet. Wij beschouwen Andréa immers als vrouw.

Op zich is ook dit een boeiend vraagstuk: wat bepaalt je gender? Waarom kijkt de wet alleen naar wat tussen je benen hangt, en niet naar wat tussen je oren speelt? Dit debat zal de volgende jaren vast nog dieper en intenser worden gevoerd, maar wij staan er allesbehalve afkerig tegenover.
Je kunt je afvragen of Rood! hiermee de beste manier heeft gekozen om de vragen en de thematiek in de aandacht te brengen, maar wij zijn sowieso al verheugd om de vraagtekens. Bevragen is de sleutel tot verandering.

Misschien past het even te melden dat Rood! niet de enige partij is die holebi’s en transgenders op haar lijsten heeft opgenomen. Ook andere partijen openden al hun rangen. Zowat elke Vlaamse partij kent open holebikandidaten, en ook andere hebben open transgenderkandidaten. En ook dat juichen we uiteraard toe, want holebi’s en transgenders zijn ook daar net zo menselijk als de rest van de bevolking. Ook de regenbooggroep komt in alle politieke kleuren. Wij zijn immers, op dat ene facetje na, modale kiezers en modale politici.

Fran Bambust Çavaria