De boot overladen

Een interne Brusselse staatshervorming is allicht niet voor morgen.

Het comité van wijzen dat in opdracht van de Brusselse regering het pad moest effenen voor een interne Brusselse staatshervorming komt in haar eindrapport niet veel verder dan voorstellen om een aantal zaken in Brussel beter te coördineren.

Over echte bevoegdheidsoverdrachten van de gemeenten naar het gewest raakten de experts onder leiding van de PS’er Dimitri Yernault het niet eens. De Brusselse regering moet dit rapport nu bespreken en er de politieke conclusies uit trekken. Maar in het licht van de gemeenteraadsverkiezingen in 2012 valt op dat vlak weinig te verwachten. De gemeenten vormen immers de echte machtsbasissen van de Brusselse Franstalige politici – waarom zouden ze die prijsgeven? De Franstaligen wantrouwen ook de motieven van de Vlamingen. Met ‘goed bestuur’ als schijnargument zouden die er slechts op uit zijn, door een versterking van het gewest, de eigen invloed in Brussel te vergroten. Ook zouden de gemeenten, met hun diensten dicht bij de bevolking, de sociale cohesie mee in stand houden.

Evengoed kan men zeggen dat het gebrek aan solidariteit tussen rijke en arme Brusselse gemeenten de sociale cohesie in het gewest in gevaar brengt. Voor de Vlaamse partijen aan de federale onderhandelingstafel is de hervorming van de Brusselse instellingen in elk geval een verklaarde must. CD&V zei bij monde van Brigitte Grouwels zo’n hervorming aan de federale onderhandelingstafel te willen afdwingen. Groen!-politicus Luckas Vander Taelen zei naar aanleiding van zijn boek over Brussel dan weer dat ‘als we nu niet hervormen, Brussel een catastrofe wacht’. Met negentien gemeenten is het volgens hem onmogelijk om een goed stedelijk beleid te voeren. Sinds Pascal Smet (SP.A) in de Vlaamse regering bevoegd werd voor Brussel horen we hem veel minder over zijn vroegere stokpaardje. Maar hij blijft, in de voetsporen van Louis Tobback, een bekend voorstander van het afschaffen van de Brusselse gemeentelijke baronieën. En als het van Bart De Wever (N-VA) afhangt, mag ook het Brussels Gewest worden ontbonden.

Intussen is het politieke realisme teruggekeerd. De nota die bijvoorbeeld de Brusselse SP.A aan de federale onderhandelaars bezorgde, is bescheiden van opzet maar bevat wel interessante denksporen. Zo wordt ervoor gepleit om van mobiliteit en openbare werken gewestelijke bevoegdheden te maken. Vandaag kan een Brussels minister namelijk wel fietspaden plannen, maar om ze te kunnen aanleggen moet hij rekenen op de goodwill van de gemeenten.

Het zou mooi zijn als aan de federale onderhandelingstafel, naast een Grote Staatshervorming, ook de contouren van een kleinere, Brusselse staatshervorming werden getrokken. Over de fusies van gemeenten of politiezones kan hoe dan ook alleen federaal beslist worden. En ook hier ligt efficiëntiewinst binnen handbereik. Alleen is het twijfelachtig dat de Franstaligen, in hun onderhandelingslogica althans, drie keer voor de herfinanciering van Brussel zullen willen betalen: één keer met de splitsing van Brussel-Halle-Vilvoorde, een tweede keer met een nieuwe financieringswet, en dan nog eens met het uitkleden van de Brusselse gemeenten. En waarschijnlijk willen ook de Vlaamse onderhandelaars de boot niet overladen. Veel kans dus dat op bestuurlijk vlak in Brussel straks alles min of meer bij het oude blijft.

Han Renard

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content