Theater ~ Spiegeltje spiegeltje aan de wand ( * * * * )

Ontroerend Goed confronteert je met je spiegelbeeld in ‘A Game of You’

Zeven jaar geleden werden we geblinddoekt overgeleverd aan onze verbeelding (‘The Smile off Your Face’), drie jaar geleden werd ons gevoelsleven inzet van een groepsgesprek (‘Intern’), ditmaal werpen we een blik in de spiegel. Met de interactieve voorstelling ‘A Game of You’ voltooit de Gentse theatergroep Ontroerend Goed op overtuigende wijze haar trilogie der zelfkennis.

Zelfkennis is de bron van alle wijsheid, luidt het spreekwoord en dat geldt zeker ook voor Ontroerend Goed. De Gentse theatergroep die volgend jaar haar tienjarig bestaan viert, begon oorspronkelijk als een dichtercollectief, met live performances. Onder de noemer ‘Feel Estate’ organiseerde ze anarchistische kunstfeestjes waar ook het prille theaterschap zich liet zien. Met de ‘Porrortrilogie’, een trilogie van cabaretachtige sketches waarin porno, humor en poëzie verwerkt werden, brak Ontroerend Goed door en kreeg een prijs voor jong talent op Theater aan Zee. Al ging daar heel wat discussie aan vooraf want de toenmalige jury was bijzonder verdeeld. Was dat wel theater te noemen wat dat zootje ongeregeld bracht?

Dalen en pieken

Sindsdien kent de productiviteit van Ontroerend Goed geen grenzen en zagen vele voorstellingen het licht. Met hoge ups en diepe downs, dat moet gezegd. Die downs gebeurden wanneer Ontroerend Goed zich trachtte te assimileren aan ’theater spelen’. Maar stilaan beseffen ze bij Ontroerend Goed dat hun kracht ligt in voorstellingen met een meer performance-karakter en worden er hoge toppen gescheerd. En dan bedoelen we ook echte toppen, geen Vlaamse heuvels.

‘Pubers bestaan niet’ (*****), een voorstelling die Alexander Devriendt (regisseur en artistiek leider van Ontroerend Goed) maakte in samenwerking met enkele jongeren van de toneelateliers van het Gentse jeugdtheater Kopergietery, reisde de afgelopen twee jaar de ganse wereld rond van Canada tot Nieuw-Zeeland, van New York tot Sydney. Toen Hollywoodster Cate Blanchett, tevens directrice van de Sydney Theatre Company, de voorstelling zag, was ze dusdanig onder de indruk dan ze prompt Ontroerend Goed uitnodigde om er een nieuwe voorstelling te komen maken (première voorzien in 2012).

Trilogie der ZelfkennisMaar ook eerdere creaties van Ontroerend Goed scoorden hoog op de (inter)nationale markt. Zowel ‘The Smile off Your Face’ als ‘Intern’ behaalde een First Fringe Award op het gerenommeerde Edinburgh Fringe Festival. Beide voorstellingen maken deel uit van een trilogie waarbij de toeschouwer tegelijk ook de hoofdrolspeler van het theatrale gebeuren is. Een drieluik, dat zich laat ervaren als een trilogie der zelfkennis.

In ‘The Smile Off Your Face’ ging het om de totale overgave van jezelf aan de ander: je werd geblinddoekt in een rolstoel langs een parcours gereden, sprak er met mensen, anticipeerde met al je zintuigen op gewaarwordingen. In ‘Intern’ werd de confrontatie frontaal aangegaan: na een intiem gesprek met een acteur werden je geheimen te grabbel gegooid tijdens een groepsessie met de andere toeschouwers. Nee, Ontroerend Goed maakt het zijn publiek niet graag gemakkelijk en al zeker recensenten niet. Hoe vertel je over dingen die je liefst voor jezelf wilt houden? Om de verrassing niet te verpesten. Omdat wat je ervaart, zo dicht bij jezelf ligt.

Wie zie ik in de spiegel?Ook ‘A Game of You’ is een interactieve en hoogstpersoonlijke performance. Ditmaal in de vorm van een spiegelpaleis: geen kermisattractie, wel een ongewoon intense vorm van zelfreflectie. Hoeveel zegt wat je over andere mensen denkt en zegt over jezelf? En omgekeerd: wat denken andere mensen over jou als ze jou zien? Wat zegt een eerste indruk? Hoe gemakkelijk en oprecht verloopt onze wil tot contact?

Net als bij ‘The Smile off Your Face ‘en ‘Intern’ begint de voorstelling eigenlijk al voordat ze daadwerkelijk begint. In de pikkedonkerte word je enkele minuten aan je lot, aan jezelf overgelaten. Vervolgens leidt iemand je naar een stoel in een kamertje. Er is een grote spiegel, er staat een tafel met daarop een blocnootje, een paar playmobilkventjes, een fles water met een glas. Dan komt een tweede persoon binnen.: een acteur? Of ook een ’toeschouwer’?

Meer prijs geven van wat daarna gebeurt zou zonde zijn, maar laten we vertellen dat je tijdens een tocht langs verschillende kamertjes, je eigenste avatar wordt in een soort theatraal computerspel waarbij dat doorgaans geheime compartiment – de ruimte tussen jouw uiterlijke spiegelbeeld en innerlijke zelfbeeld – als speelplek fungeert. Het maakt van ‘A Game of You’ een spel van spiegelen en gespiegeld worden.

Hoe ingenieus de constructie van de voorstelling is, besef je pas aan het einde wanneer blijkt dat deze voorstelling feitelijk uitsluitend gemaakt wordt door jezelf als participerend publiek. Het drukt je met de neus op de uniciteit maar evengoed de fysieke vervangbaarheid van ieder van ons.

Ingenieus

Die ingeniositeit is overigens iets wat zich over gans deze trilogie der zelfkennis spant. Mocht je een dramaturgische analyse maken van de drie voorstellingen dan zie je eenzelfde opbouw en relationeel onderzoek. Eerst in het donkere aan jezelf overgeleverd te zijn, dan de schuchtere kennismaking met de andere, het vertrouwen dat je onderling opbouwt en dat vervolgens getest en beschaamd wordt wanneer blijkt dat je reen radarwerk bent in een doortrapt systeem met Ontroerend Goed als Big Brother aan het roer.

En kreeg je in ‘The Smile off Your Face’ een zakje snoepgoed van de Sint en in ‘Intern’ een poskaartje opgestuurd dan krijg je ditmaal als ‘relatiegeschenk’ je eigen cd’tje mee getiteld ‘About you’.

Als zelfkennis de bron van alle wijsheid is, dan brengt deze trilogie ons in elk geval een stapje dichter bij die bron. Zijn we blij dat Ontroerend Goed niet ‘gewoon theater’ brengt.

Liv Laveyne

Deze zomer in Battersea Arts Center Londen. Volgend seizoen in Vlaanderen op tournee, apart en als deel van de trilogie. www.ontroerendgoed.be

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content