Door al het gekibbel en de financiële wanprestaties van de federale regering-Michel is er maar weinig aandacht voor de Vlaamse regering-Bourgeois. Ze zal voor altijd geassocieerd worden met de Turteltaks, een forfaitaire belasting van 100 euro vernoemd naar Vlaams minister van Begroting Annemie Turtelboom (Open VLD). Daarmee moet elk Vlaams gezin het gat helpen te dichten dat geslagen werd door groene subsidies. Voor de rest maakt de Vlaamse regering een heel fletse indruk.

Ook de Vlaamse regering houdt dezer dagen haar begrotingscontrole. Vorig jaar eindigde de Vlaamse begroting met een tekort van 407 miljoen euro. Dit jaar is een tekort van 171 miljoen vooropgesteld, volgend jaar wil men een evenwicht bereiken. In het verkiezingsjaar 2018 moet de Vlaamse regering eenmalig 855 miljoen betalen aan de federale overheid door de zogenaamde ‘autonomiefactor’, een afrekening in het kader van de staatshervorming van de vorige jaren, en dan zal de begroting snel 800 miljoen in het rood duiken. Alles samen zal de Vlaamse regering tijdens haar bewindsperiode slechts één jaar een begroting in evenwicht hebben gehaald. Misschíén, want we moeten nog zien of volgend jaar echt een evenwicht wordt bereikt.

Ondertussen is de federale regering op zoek naar 3,2 miljard euro, als ze bij haar oorspronkelijke traject wil blijven om tegen 2018 een begroting in evenwicht te hebben. Ze kan ook het minimumtraject volgen dat Europa vraagt. Dan moet ze 2,2 miljard vinden, maar rijst de vraag hoe ze in 2018 het begrotingsevenwicht zal halen. Minister van Begroting Sophie Wilmès (MR) liet al snel weten dat het voor haar geen taboe was om het evenwicht in de federale begroting wat uit te stellen. De Vlaamse coalitiepartijen reageerden unisono dat dit voor hen niet aan de orde was: zij willen nog altijd een begrotingsevenwicht tegen 2018. Als N-VA, CD&V en Open VLD absoluut een begroting in evenwicht willen en zichzelf nog au sérieux nemen, kunnen ze dat alvast doen op Vlaams niveau. Daar vormen ze ook samen de regering en loopt niemand hen in de weg om hun woorden om te zetten in daden.

Begrotingen en begrotingscontroles hebben altijd een hoog hocus-pocusgehalte. Zo liet Europees commissaris Marianne Thyssen (CD&V) afgelopen weekend weten dat de kans heel groot is dat de uitgaven voor de asielcrisis van Europa niet opgenomen hoeven te worden in de begroting. Voor de federale overheid zou dat gaan om 650 miljoen euro. Sommigen zeggen dat ook de 400 miljoen voor antiterreurmaatregelen buiten de federale begroting zou mogen blijven. Voor de duidelijkheid: die meer dan 1 miljard werd wel echt uitgegeven en moet ook ergens vandaan komen. Geen rekening houden met die 1 miljard is geknoei met statistieken, zoals professor overheidsfinanciën Herman Matthijs (UGent en VUB) schreef op Knack.be.

In plaats van geen rekening te houden met de kosten van de asielcrisis en de terrorismebestrijding zou het veel zinvoller zijn om de overheidsinvesteringen in infrastructuur apart te zetten, want die renderen. Het zou neerkomen op een herinvoering van een dubbele begroting, zoals dat tot 1975 in België het geval was. De Leuvense begrotingsexpert Wim Moesen pleit er al jaren voor. De gewone begroting zou dan in evenwicht moeten zijn, maar voor de investeringen in wegen, gebouwen enzovoort zou de overheid kunnen lenen. Vandaag kan dat zelfs tegen historisch lage rentes. Die overheidsinvesteringen in de infrastructuur zouden ook de economie aanzwengelen – iets waar de Europese Centrale Bank alleen niet in slaagt.

Het idee van een dubbele begroting is ook een reddingsboei voor de regering-Michel om uit de bijzonder moeilijke begrotingscontrole te raken. De regering kan in dat opzicht het best kiezen voor het pad dat Europa uittekende, en drie jaar na elkaar 0,6 procent van het bbp besparen. In 2018 zou het huidige tekort van 2,9 procent dan verminderd zijn tot 1,1 procent. Nee, dat is geen begroting in evenwicht, zoals de regering-Michel zelf had beloofd. Maar dan biedt de dubbele begroting uitkomst: voor de gewone, recurrente uitgaven moet de begroting in evenwicht zijn en de regering-Michel kan zeggen dat dit ook zo is. Het tekort van 1,1 procent is dan het gevolg van investeringen in infrastructuur, waarvoor de overheid wel mag gaan lenen. Voor alle overheden samen zou het zelfs wat meer mogen zijn, onze verwaarloosde infrastructuur schreeuwt erom. Zo zou de regering-Michel zich uit het financiële moeras kunnen werken waarin ze zich zelf heeft gemanoeuvreerd.

EWALD PIRONET is senior writer van Knack.

Die meer dan 1 miljard werd echt uitgegeven en moet ook ergens vandaan komen.

Reageren op dit artikel kan u door een e-mail te sturen naar lezersbrieven@knack.be. Uw reactie wordt dan mogelijk meegenomen in het volgende nummer.

Partner Content