Rudi Rotthier

Einde

Hoe langer ik blijf hoe uitzichtlozer de problemen van Pakistan lijken.

Hoe langer ik blijf hoe uitzichtlozer de problemen van Pakistan lijken. Wie al een dissident, seculier geluid laat horen, doet dat in besloten kring. Want wie zich roert, riskeert consequenties.

Gematigde geestelijken worden wel eens geliquideerd (minder gematigden ook, trouwens). Ineens lijkt gewezen dictator Musharraf niet meer de kwaadste. De ene zegt: nog één staatsgreep en het land is definitief om zeep. De andere dan: nog enkele jaren met corrupte politici en het land rafelt zo uiteen. Een derde laat me luisteren naar bevlogen toespraken van Zulfikar Ali Bhutto, de vader van Benazir. ‘Toen was nationale trots nog aanwezig’, zegt hij, ’toen wisten we nog dat hard werk wat zou opleveren.’ Wat ook de optie, het einde lijkt altijd nabij. Een legerofficier neemt me apart, en klaagt dan een halfuur lang over de hypocrisie van het westen, en met name van de VS, dat twintig jaar geleden de voorlopers van de Taliban bewapende.

‘Nu klaagt Amerika dat we niet genoeg doen om de Taliban te bestrijden. Niemand die ons uitlegt wat dat dan is: genoeg doen. Nog meer bloed vergieten? En waarom? Om over twintig jaar vast te stellen dat die Taliban nog de kwaadste niet waren? Of over een jaar te moeten gedogen dat ze na onderhandelingen deelnemen aan de regering in Kaboel? En tegelijk begraven we bijna elke dag kameraden, die omgekomen zijn omdat wij gedwongen worden jullie oorlog uit te vechten. Hoeveel levens hebben de oorlogen die na elf september zijn begonnen België al gekost? In Pakistan tellen we de slachtoffers zelfs niet langer. Er zijn er tienduizenden. Je moest eens weten hoeveel kennissen ik al heb begraven, in jullie oorlog.’

Om ook eens een positief geluid te laten horen. Mijn reis verliep voorspoedig. Ik heb persoonlijk nergens geweld meegemaakt. Weliswaar zijn er op twee plaatsen waar ik heb gewandeld sedertdien bommen ontploft, met doden tot gevolg.

Ik ben nergens geïntimideerd, en werd in de overgrote meerderheid van de gevallen extreem gastvrij ontvangen. Uitgenodigd door onbekenden die hun gemoed wilden luchten of die gewoon geïntrigeerd waren dat er nog eens een westerling door hun gezichtsveld passeerde.

In wat bij consensus een van de meest corrupte landen ter wereld is, heb ik zelf maar één dan nog vrij onschuldig voorval meegemaakt. Enkele verkeersagenten in Karachi beletten me om in een riksja te stappen en dwongen me om een dubbel zo dure, wellicht door een bevriende chauffeur bemande taxi te nemen.

Nadat hij de rit had geregeld, vond het hoofd van de politiepatrouille dat hij baksjisj had verdiend. Ik lachte zijn vraag weg. Even leek het alsof hij kwaad zou worden, en dan lachte hij terug.

Bijna overal is mislukking zichtbaar, vernieling, verpaupering, en minder zichtbaar is er overal wel discriminatie van minderheden, maar er zijn ook ondernemers die investeren, vrijwilligers die scholen oprichten, waar er voordien niks was, waar daklozen terecht kunnen die, als ze op het juiste moment met de juiste persoon in aanraking komen, misschien een toekomst hebben.

Zoals een jong tekentalent, een jongetje van 12 dat nooit ergens les gehad heeft en dat portretten schetst van wie hem onder ogen komt. Hij zit nu op een pril schooltje dat nog eindeloos veel gebreken vertoont en dat onder meer door de echtgenote van de Belgische ambassadeur wordt ondersteund. Hij zit er om te leren lezen en schrijven, maar misschien wordt hij wel een wereldberoemd kunstenaar.

Het is met Pakistan zoals met dat jongetje. De kans dat het goed afloopt is klein. Maar het talent is vaak op verbluffende wijze aanwezig.

Rudi Rotthier

Met dank aan Fonds Pascal Decroos



Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content