Te veel geheimen

Ook Europa kan een strooibeurt van WikiLeaks gebruiken.

Twee jaar geleden voorspelde Don Burke, een kopstuk van de Amerikaanse inlichtingendienst Central Intelligence Agency (CIA), dat er over 15 jaar geen geheimen meer zouden bestaan. Dankzij WikiLeaks, dat afgelopen zondag begon met zijn jongste strooibeurt op het internet van honderdduizenden confidentiële en geheime Amerikaanse documenten, zijn we intussen al een flink stuk gevorderd op de weg naar een geheimloze samenleving.

In het verleden zette WikiLeaks al het handboek van de bewakers in Guantanamo Bay op het net, de mailbox van Sarah Palin, documenten over toxisch afval gedumpt in Ivoorkust, de witwaspraktijken van een Zwitserse bank, pijnlijke videobeelden van een Amerikaanse helikopteraanval in Bagdad waarbij 12 burgers om het leven kwamen en tienduizenden documenten over de oorlogen in Irak en Afghanistan.

Internet heeft ervoor gezorgd dat dit soort geheimen bewaren, eenmaal ze aan een elektronische drager zijn toevertrouwd, een erg dure aangelegenheid is geworden. Het is bovendien een mythe dat cyberbeveiliging, met al zijn vuurvaste muren, ervoor kan zorgen dat gevoelige informatie wordt beschermd tegen een vastberaden, technisch uitgeruste hacker. Wie vandaag zijn pc uit de verpakking haalt en aanschakelt, krijgt volgens experts binnen 30 seconden al een indringer over de vloer.

Recent volgden de veiligheidsspecialisten op het Brusselse hoofdkwartier van IBM met stijgende verbazing en vooral ongerustheid een ongemeen krachtige cyberaanval op de Iraanse kerninstallaties. Wat de veiligheidsexperts even deed vrezen dat er erger op komst was. Hun vrees was gefundeerd, want die cyberaanval, mogelijk vanuit Israël, krijgt met de documenten die WikiLeaks afgelopen zondag op het net zwierde een nieuwe betekenis.

Uit de gelekte documenten blijkt immers dat niet alleen Israël maar ook de Arabische buurlanden fors aandringen bij de Verenigde Staten om met krachtige bombardementen ‘de kop van de Iraanse slang af te hakken’. In de notulen van een vergadering van Amerikaanse militairen en Israëlische collega’s is er sprake van recente discrete leveringen van bunkerbommen om die met verhard beton omwalde nucleaire installaties in Iran te ontmantelen.

In grote mate brengt WikiLeaks de bevestiging van verhalen die eerder al, zij het vaak gedeeltelijk, door de media werden aangehaald. Wie de laatste jaren de verslagen van de journalisten Ahmed Rashid en Robert D. Kaplan las, wist precies in welke Iraakse en Afghaanse moerassen het Amerikaanse leger en de NAVO zich vastreden. Dat wordt nu bevestigd door de rapporten van diplomaten als Anne Patterson, een Amerikaanse gezante in Islamabad, die niet ophouden hun opdrachtgevers in Washington te waarschuwen voor het heilloze van hun militaire ondernemingen.
Hier wordt gegniffeld om de onbeholpenheid van de Amerikanen, die er maar niet hun slagen hun staatsgeheimen onder de mat te houden. Terwijl wij zelf eigenlijk ook wel eens willen weten hoe – om slechts Belgische voorbeelden te noemen – het Astoria-akkoord tot stand kwam dat uiteindelijk tot het faillissement van Sabena heeft geleid. Het zou allicht verhelderend zijn mochten de burgers de vertrouwelijke documenten te lezen krijgen over de manier waarop de Belgische energiemarkt werd uitverkocht aan het Franse Suez of – iets eenvoudiger – over het verpatsen van ABX of de uitverkoop van overheidsgebouwen.

Ook Europa kan een strooibeurt van WikiLeaks gebruiken. Na de publicatie in 1995 van diens ophefmakende The Rotten Heart of Europe, over ‘de vuile oorlog om Europa’s geld’, werd topambtenaar en auteur Bernard Connolly prompt ontslagen. Vandaag geven de feiten hem gelijk.

Het zou daarom verhelderend zijn als we inzage zouden krijgen in de telefoon- en mailcommunicaties die Europese topambtenaren en ministers de afgelopen dagen en weken met financiële instellingen voerden. In de Verenigde Staten werden de telefoons van minister van Financiën Henry M. Paulson met Lloyd C. Blankfein, baas van beursbank Goldman Sachs in volle openbaarheid gebracht, nadat eind 2008 was gebleken dat de Amerikaanse regering 85 miljard dollar had vrijgemaakt om de omvallende verzekeraar AIG te stutten. Het grootste deel van dat geld werd door AIG gebruikt om een uitstaande schuld te betalen aan Goldman Sachs, de oud-werkgever van Paulson.

Vorig weekend besliste de Europese Unie 85 miljard euro op te halen om, onder meer, het kapitaal van de Ierse banken te versterken. De EU die geld leent bij grootbanken om het aan andere grootbanken te geven, zoiets roept vragen op. Zeker bij de Europese burgers die binnenkort de rekening gepresenteerd krijgen voor dit roekeloze bankieren.

Misschien brengt WikiLeaks hier tijdig klaarheid.

Rik Van Cauwelaert