Voorafbetalingen terugvragen: maandag 12 april wordt 30 april 2010

“Het Belgisch stelsel van voorafbetalingen is zo archaïsch en rechtsonzeker als het maar zijn kan.”José Haustraete (Professor Universiteit Gent)

De rekeninguittreksels van de voorafbetalingen 2009 vermelden 12 maart 2010 als verzendingsdatum. Dit betekent dat uiterlijk komende maandag 12.4 de voorafbetaling geheel of gedeeltelijk kan worden teruggevraagd, overgeboekt naar 2010 of overgeboekt naar een ontvangkantoor der belastingen. De fiscale administratie verlengde evenwel ten uitzonderlijke titel de termijn voor de aanvraag tot 30 april 2010 .

Voor overboekingen kan de aanvraag per fax (0257/99510) of e-mail (ontv.voorafbetalingen@minfin.fed.be) doch een (aangetekend) schrijven is aan te bevelen. Aanvragen tot vervroegde terugebetaling moeten evenwel per (aangetekend) schrijven.

Er is maar één – in de praktijk zeer moeilijk realiseerbare – raad : betaal nooit meer dan de uiteindelijk verschuldigde belasting! Iedere Belg ontvangt liefst belastingen terug maar het is wellicht zinloos eerst een te hoog bedrag te storten als voorafbetaling en misschien pas 26 maand later dat bedrag renteloos terug te ontvangen. Bovendien worden de dossiers met teruggave van belastingen logischerwijze bij de fiscale administratie eerst onder ogen genomen en bij iedere fiscale aangifte van om het even welke Belg zijn opmerkingen te maken. Het Belgisch stelsel van voorafbetalingen is zo archaïsch en rechtsonzeker als het maar zijn kan!

Zo slaagt de Belgische fiscale administratie er niet in intresten per dag te berekenen terwijl banken sinds mensenheugenis intresten per dag berekenen. Eén dag te laat voorafbetalen daarentegen, betekent drie maanden of meer renteloos krediet aan de Schatkist. Noemt dat nog ernst en rechtvaardigheid ? Is dit geen “fiscale defraude” ? Men moet bovendien in een glazen bol kunnen kijken om het resultaat van de komende negen maanden te bepalen !

In Nederland daarentegen is er wel rechtszekerheid en wordt de VA – die in Nederland staat voor “voorlopige aanslag” – gebaseerd op het te betalen bedrag in het verleden. Zelfs op eenvoudige elektronische vraag en motivatie kan te allen tijde dit bedrag verlaagd worden en wordt er hetzij een debetintrest en eenzelfde creditintrest al naargelang te weinig of teveel werd betaald. Waarom kan dat in België alleen binnen de maand na de toezending van het rekeninguittreksel ? Antwoord : de Schatkist verdient er (veel) aan.

In België daarentegen is het nog erger : de voorafbetalingen moet én juist én tijdig betaald zijn en dat geldt zelfs voor beide partners afzonderlijk. Betaalt vb. de man teveel en de vrouw te weinig , dan is er een renteloze lening door de man aan de Schatkist en betaalt de echtgenote toch de dure verhoging. Noemt men dat een “gezinsvriendelijke” en “burgervriendelijke” fiscale wetgeving ?

Vandaag terugvragen is ook vol risico’s : het resultaat 2009 is onmogelijk gekend vandaag voor de overgrote meerderheid van de bedrijven. Teveel terugvragen betekent dus minimum 12 maanden renteloos krediet enerzijds maar een zeer dure verhoging anderzijds, indien later blijkt dat er teveel werd teruggevraagd : een verkeerde beslissing kost dus tweemaal … .

Bovendien is de verhoging bijzonder duur : die verhoging wegens onvoldoende of ontijdige voorafbetaling is bijna onbetaalbaar hoog gezien die verhoging te betalen is zuur verdiende netto-euro’s, nl. nadat eerst de hoogste belasting en sociale bijdragen zijn betaald.

Zo is bij een reëel (para)fiscaal belastingtarief van 60 % de verhoging voor 2009 voor particulieren niet 6,75 % x 90 % = 6,075 % maar eigenlijk 15,1875 % ! Inderdaad : 15,1875 % – (15,1875 x 60 %) = 15,1875 – 9,1125 belastingen = 6,05 %, waarmee de verhoging kan betaald worden. Is dit geen woekerintrest ? Waarom het stelsel van de verhoging wegens onvoldoende of ontijdige voorafbetalingen alleen voor bedrijven en vrije beroepen geldt, is wel een open vraag. Idem dito : waarom kunnen vennootschappen geen bonificatie krijgen ? Enkel bepaalde Belgen kennen m.a.w. een hoger belastingtarief hetgeen zeker op discriminatie wijst !

Conclusie : het Belgisch stelsel van de voorafbetaling is vooral belastingverhogend en zorgt voor een zeer oncomfortabel gevoel , zowel voor de belastingplichtigen als voor hun adviseurs : niet alleen is er de rechtsonzekerheid maar ook de zware sanctie. Uiterlijk maandag 12 april is de voorafbetaling 2009 wijzigbaar maar met het risico dat het resultaat 2009 nog niet voldoende bekend is. Vergeet ook niet de rangorde van de gevraagde terugbetaling / overboeking te vermelden bij een aanvraag : uiteraard de minst interessante – vb. deze tegen 20.12.2009 – eerst terug te vragen .

Eén troost : wie uiterlijk 10 april 2009 voorafbetaalde mag zich 33 % vergissen vooraleer een verhoging toebedeeld te krijgen. Bij 100% voorafbetaling uiterlijk 10 april 2009 krijgen particulieren nog een bonificatie maar vennootschappen wordt deze rechtvaardige en gemotiveerde regel ontzegd. Niet-bedrijven kennen daarentegen nooit een verhoging en steeds een belastingvrije bonificatie indien er voorafbetaald wordt tot het verschuldigde saldo aan belastingen. Eén gouden raad : betaal uiterlijk op 10 april en betaal tegen die datum tussen 75 à 100% van het geraamde bedrag m.a.w. betaal nooit teveel !

José Haustraete Bedrijfsrevisor Professor Universiteit Gent