Grondwettelijk Hof: ‘Geen verplichte lessen godsdienst of zedenleer’

Twee ouders die wilden dat hun kind vrijgesteld werd van de lessen godsdienst of zedenleer, hadden een rechtszaak aangespannen tegen de stad Brussel. © Belga

Volgens het Grondwettelijk Hof moeten leerlingen in het officieel onderwijs vrijgesteld kunnen worden van lessen godsdienst of zedenleer. De uitspraak heeft mogelijk ook gevolgen voor de manier waarop de lessen in Vlaanderen worden georganiseerd.

Een uitspraak van het Grondwettelijk Hof heeft wellicht ook gevolgen voor de levensbeschouwelijke vakken in het Vlaamse onderwijs. Volgens het Hof mogen ouders niet worden verplicht hun levensbeschouwing kenbaar te maken en moeten ze zonder motivatie hun kind kunnen vrijstellen van de lessen. Onderwijsminister Hilde Crevits wil het arrest eerst grondig bestuderen voor ze reageert.

Het Grondwettelijk Hof sprak zich donderdag uit over de manier waarop de lessen worden geregeld in het officieel onderwijs van de Franse gemeenschap. Het stelt dat leerlingen, indien de ouders dat wensen, moeten kunnen worden vrijgesteld van de lessen moraal of godsdienst, zonder daarvoor een motivatie te geven.

In Vlaanderen is het zo dat de officiële scholen, bijvoorbeeld van het gemeenschaps- of het stedelijk onderwijs, de keuze moeten aanbieden tussen de erkende godsdiensten. Daarnaast moeten ze zedenleer aanbieden, een vak dat niet op een godsdienst is gebaseerd. Slechts na een gemotiveerde aanvraag kan een vrijstelling worden verkregen.

Het Grondwettelijk Hof sprak zich uit op vraag van een Brussels koppel dat zijn levensbeschouwing niet kenbaar wilde maken door de inschrijving van een kind op school. In deze uitspraak ging het wel over het officieel onderwijs van de Franse Gemeenschap. Volgens het Hof is dat inderdaad in strijd met het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens.

Vrijstelling van lessen godsdienst en zedenleer

Volgens het Grondwettelijk Hof waarborgt het decretale kader zoals het in de Franse gemeenschap bestaat, niet dat de cursussen godsdienst of niet-confessionele zedenleer “informatie of kennis verspreiden op tegelijk ‘objectieve, kritische en pluralistische’ wijze”, zoals de rechtspraak van het Europees Hof voor de Rechten van de Mens voorschrijft.

Uit die rechtspraak volgt dat “de leerlingen vrijgesteld moeten kunnen worden om de cursus godsdienst of zedenleer te volgen”. Dit dient om het recht van de ouders te verzekeren, dat hun kinderen niet geconfronteerd worden met conflicten tussen enerzijds de godsdienstige of zedelijke opvoeding die ze op school krijgen, en anderzijds de godsdienstige of filosofische overtuigingen van de ouders.

Rechtszaak tegen stad Brussel wegens godsdienstlessen

De uitspraak is het antwoord op een prejudiciële vraag van de Raad van State. Twee ouders hadden bij de Raad van State een rechtszaak aangespannen tegen de stad Brussel. De ouders wilden dat hun dochter vrijgesteld werd van de lessen godsdienst of zedenleer, opdat hun levensbeschouwelijke visie niet bekend zou geraken.

Het Franstalige Centre d’Action Laïque (CAL) is verheugd met het arrest. “Als het hoogste rechtscollege van het land zegt dat ons systeem in tegenspraak is met de rechten van de mens, dient een regering te reageren en zijn systeem aan te passen”, vindt adjunct-secretaris-generaal Benoît Van der Meerschen.

“Invoering vak levensbeschouwing en burgerschap dringt zich op” (Meuleman)

“Minister van Onderwijs Hilde Crevits kan de discussie over de invoering van een vak levensbeschouwing en burgerschap niet langer voor zich uitschuiven.” Dat zegt Vlaams parlementslid Elisabeth Meuleman in een reactie op het arrest van het Grondwettelijk Hof dat bepaalt dat leerlingen moeten kunnen vrijgesteld worden van de lessen moraal of godsdienst.

Volgens Meuleman bewijst het arrest de noodzaak van een debat over “een moderne invulling van de levensbeschouwelijke vakken in ons onderwijs”. Minister Crevits mag dat debat volgens haar “niet langer voor zich uitschuiven”. De huidige levensbeschouwelijke indeling is volgens haar ook niet meer van deze tijd. De Groen-politica verwijst ook naar de discussie over de deradicalisering.

“Die discussie bewijst het belang van interreligieuze dialoog en wederzijds begrip. Het loont om verschillende visies samen te brengen. We moeten daarom de discussie over de invoering van een soort eenheidsvak burgerschap, filosofie en levensbeschouwing aangaan”.

(Belga/NS)

Een tijd geleden werd in Vlaanderen nog fel gedebatteerd over de manier waarop de lessen godsdienst en zedenleer ingevuld worden. Onder meer Knack-journalist Joël De Ceulaer vond het tijd om de levensbeschouwelijke kooplieden uit onze scholen te ranselen.

Op de opiniepagina’s van Knack.be pleitte onder meer leraar niet-confessionele zedenleer Hannah Lavoiret voor één algemeen vormend levensbesc vak.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content