Patrick Martens

Op het verkeerde spoor

De veelgeplaagde treinreiziger is niet gediend van spoorbazen die elkaar bekampen.

De veelgeplaagde treinreiziger is niet gediend van spoorbazen die elkaar bekampen.

Na het verschrikkelijke treinongeval in Buizingen in februari trokken Jannie Haek, Marc Descheemaecker en Luc Lallemand zij aan zij op. De bazen van respectievelijk de NMBS Holding, de vervoersmaatschappij NMBS en infrastructuurbeheerder Infrabel waren eensgezind over veilig treinverkeer als de hoogste prioriteit.

Om het niet bij woorden te laten, stelde het trio samen met voogdijminister voor Overheidsbedrijven Inge Vervotte (CD&V) een maand later reeds een plan voor om de investeringen in de veiligheid op het spoor aanzienlijk te versnellen.

De goede verstandhouding die daarbij aan de top van het nationale spoorbedrijf werd geëtaleerd, is evenwel slechts schone schijn.

Vooral gedelegeerd bestuurder Descheemaecker van de vervoerstak van de NMBS maakt daar geen geheim van. Zijn bedrijf kijkt voor het vervoer van reizigers en goederen in 2009 – en ondanks een toelage van ongeveer 1 miljard euro voor die publieke dienstverlening – aan tegen een tekort van bijna 500 miljoen. In dat verlies zijn uitzonderlijke kosten in verband met de door overheid overgenomen pensioenverplichtingen inbegrepen.

Het nationale en internationale reizigersverkeer gaat voor 170 miljoen in het rood. Het grote zorgenkind NMBS Logistics, het vroegere B-Cargo, doet daar 120 miljoen bovenop.

In een vurig pleidooi pro domo legt Descheemaecker, die zich ook voortdurend moet verantwoorden voor toenemende stiptheidsproblemen, de oorzaak voor dat slechte bedrijfsresultaat voornamelijk buiten zijn bedrijf. Behalve de gestegen energiekosten en een duur loonakkoord waarover niet hij maar de NMBS Holding heeft onderhandeld, blijft hij herhalen dat de vervoersmaatschappij te weinig kapitaal heeft meegekregen.

De NMBS Holding en Infrabel hebben daarentegen meer financiële armslag, maar drijven toch hun facturen voor het engageren van personeel en het gebruik van de spoorinfrastructuur op. Meer inkomsten uit het reizigersverkeer puren is dan weer niet mogelijk omdat de overheid een stevige vinger in de pap heeft bij het vastleggen van de tarieven.

Als bedrijfsleider heeft Descheemaecker niet op alle punten ongelijk. Maar veel uitzicht op beterschap is er niet meteen, omdat in de samenwerking tussen de drie spoorentiteiten de klad zit. ‘De spanningen in het groepsmodel zijn opgelopen’, zegt Descheemaecker daarover in De Tijd. In mensentaal wil dat zeggen dat de drie spoorbazen, die ook ieder een politieke stempel dragen (Haek is SP.A, Lallemand is PS en Descheemaecker is Open VLD), zwaar ruzie hebben over de bedrijfsvoering. Dat is al zo sinds begin 2005, toen de oude NMBS onder druk van Europa werd omgevormd in drie aparte ondernemingen. De negatieve weerslag van dat gebakkelei werd twee jaar geleden bovendien uitvoerig beschreven in het zogenaamde rapport-Berger. Ook Europa liet in die periode weten dat de NMBS-structuren anders en beter moeten.
Minister Vervotte is misschien te beleefd om de vuile was van de spoortop buiten te hangen, maar ze moet niet langer wachten om de organisatiesporen bij de NMBS te verleggen.

Patrick Martens

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content