De Joodse roots van de comics in Berlijn

In het Joods Museum van Berlijn loopt een expositie over het aandeel van Joodse tekenaars in de strips.

De tentoonstelling is te zien tot 8 augustus in het Joodse Museum, Lindenstrasse 9-14, Berlijn. Toegang 4 euro. Voor meer info, zie hier.

Batman, Superman en Hulk hebben meer met elkaar gemeen dan je zou denken. Het zijn niet alleen superhelden die over magische krachten beschikken, ze hebben ook geestelijke vaders die familie van elkaar zijn. Want de superhelden hebben hun bestaan vaak te danken aan de zonen van Oost-Europese, Joodse emigranten die zich in New York vestigden en daar van hun tekentalenten gebruik maakten om af te rekenen met hun vijanden: nazi’s, Japanners, booswichten allerlei. Mannen als Stan Lee/Jack Kirby (The Incredible Hulk uit de Marvel Strips), Jerome Siegel (Superman) en Bob Kane (Batman) gaven op die manier ook krachtige impulsen aan de Amerikaanse strip- en popcultuur.

Om die mannen te eren organiseert het Joodse museum in Berlijn een speciale en kleurrijke tentoonstelling onder de titel ‘Helden, freaks en superrabbi’s. De Joodse kleur van de comics’. Er zijn honderden objecten van veertig kunstenaars te zien, waaronder tweehonderd originele tekeningen, talrijke schetsen en uiteraard ook de strips en comics zelfs. Getoond wordt welke weg de Joodse tekenaars aflegden sedert het einde van de 19de eeuw, toen de eerste strip-afleveringen in New Yorkse kranten begonnen te verschijnen.

Die weg leidde uiteindelijk naar de graphic novels van Art Spiegelman, die in 1992 voor ‘Maus I en II’ (een allegorie van de Holocaust: de katten als achtervolgers, de muizen als slachtoffers) de Pulitzer-prijs kreeg, en van de oudere Will Eisner, die met ‘Contract with God’ over het alledaagse leven in de Bronx en met ‘The Spirit’-serie een grote invloed had op de ‘film noir’.

Van Eisner, die de echte geestelijke vader van de ‘getekende roman’ was, stamt de bekende uitspraak: ‘For me, the enemy is life, and people’s struggle to prevail is essentially the theme that runs through all my books.’ Anders dan Stan Lee, Jerome Siegel en Bob Kane wijdden Will Eisner en Art Spiegelman zich vanaf de late jaren zeventig aan typisch Joodse thema’s.

Er worden in Berlijn ook tekeningen uit het beroemde blad ‘Mad’ van de Underground Comic Uitgeverij EC getoond met de beruchte coverheld Alfred E. Neuman, de mascotte van het blad: een scheelkijkende en grijnzende lefgozer met sproeten en een ontbrekende voortand.

Een apart onderdeel van de expositie is gewijd aan Joodse comic-tekenaars uit Israël en Europa.

Piet de Moor

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content