Was een boek het motief voor de moord op Pasolini?

De Italiaanse schrijver en regisseur Pier Pasolini werd in 1975 vermoord. Was een literair fragment het motief?

Vijfendertig jaar geleden werd de Italiaanse schrijver en regisseur Pier Pasolini op het strand van Ostia vermoord. De 17-jarige Pino Pelosi, een mannelijke prostitué, werd voor de daad veroordeeld. Pelosi, die al lang weer op vrije voeten is, werkt nu als tuinier. Hij bestrijdt sinds enige tijd de gangbare opvatting dat een afrekening binnen het homomilieu tot de moord op Pasolini heeft geleid.

Pelosi beweert dat hij niet de enige dader was, en dat Pasolini in opdracht werd vermoord. Vijf daders zouden bij de misdaad betrokken geweest zijn. Inmiddels worden verbanden gelegd met een nieuw gegeven en krijgt een nieuwe complottheorie voedsel.

Volksvertegenwoordiger Marcello Dell’Utri pakte immers recent uit met meer nieuws over de moord op de linkse regisseur. Dell’Utri, die een goede kennis van de Italiaanse premier Berlusconi is, werd wegens zijn relaties met de maffia tot een lange gevangenisstraf veroordeeld. Nu beweert deze Dell’Utri dat hij een niet gepubliceerd hoofdstuk uit de onvoltooide roman ‘Petrolio’ (verschenen in 1992) van Pasolini bezit. Dat hoofdstuk zou zestig bladzijden beslaan en sensationeel nieuws bevatten over de Italiaanse politiek in de vroege jaren zeventig. Dell’Utri zegt dat hij dit fragment gelezen heeft, maar het manuscript zelf wil of kan hij niet tonen.

Dit ontbrekende hoofdstuk uit Pasolini’s roman zou na de moord op de regisseur uit diens woning ontvreemd zijn. Het zou allerlei opzienbarende onthullingen bevatten, onder meer over een vliegtuigongeval dat het leven kostte aan de linkse ondernemer Enrico Mattei. Mattei, een christen-democraat, was de stichter van de aardoliemaatschappij ENI en deed in de jaren zestig bloeiende zaken met de toenmalige Sovjet-Unie. Francesco Rosi, de regisseur van het meesterwerk ‘Cadaveri eccellenti’, heeft over de verdachte dood van Mattei de beroemde film ‘I Caso Mattei’ (1972) gemaakt.

Volgens krantenberichten zou de huidige Italiaanse minister van Binnenlandse Zaken de politie verzocht hebben om de diefstal van het verdwenen hoofdstuk uit het boek van Pasolini te onderzoeken en het manuscript op te sporen. De minister van Justitie kondigde op zijn beurt aan dat het niet in zijn vermogen lag de zaak Pasolini opnieuw te openen. Dat had namelijk Walter Veltroni, een ex-minister van Cultuur, in het publiek geëist.

Volgens Veltroni is het niet moeilijk om te onderzoeken of Pasolini werkelijk door meerdere daders werd omgebracht. Dat zou door een DNA-analyse snel uitgemaakt kunnen worden, want de kleren die Pasolini destijds droeg, hangen in het Romeinse Museo Criminologico.

Over de moord op Pasolini doen verschillende complottheorieën de ronde. Deze misdaad inspireerde destijds een aantal regisseurs. In 1995 draaide Marco Tullio Giordana de film ‘Pasolini, un delito italiano’. Eerder, in 1980, had Giordana ook al de film ‘Maledetti vi amero’ over hetzelfde thema gemaakt.

Piet de Moor