Redding van de euro kan beginnen na voorwaardelijke Duitse zegen voor ESM

Het Duits Constitutioneel Hof stelt dat het Europees stabiliteitsfonds (ESM) niet in strijd is met de Duitse grondwet maar verbindt daar wel enkele voorwaarden aan. Loopt het Duitse engagement hoger op dan 190 miljard euro dan moet alles terug naar het parlement.

Het Duits Constitutioneel Hof stelt dat het Europees stabiliteitsfonds (ESM) niet in strijd is met de Duitse grondwet maar verbindt daar wel enkele voorwaarden aan. Loopt het Duitse engagement hoger op dan 190 miljard euro dan moet alles terug naar het parlement.

Opmerkelijk is ook de opmerking van het Hof dat de zwijgplicht van ESM-medewerkers er niet mag toe leiden dat het Duits parlement onvoldoende geïnformeerd wordt. Het Hof geeft tot slot ook mee dat het zich pas later zal uitspreken over de grondwettelijkheid van de obligatie-aankopen door de Europese Centrale Bank (ECB).

Opmerkelijke voorwaarden maar allicht niet van die aard om op korte termijn roet in het euro-eten te gooien. Nu kan in termen van de bestrijding van het eurocrisis het echte werk beginnen.

Met de Duitse twijfel omtrent het ESM minstens voor de korte termijn grotendeels van tafel kan dit fonds snel in stelling gebracht worden, tenzij er alsnog nieuwe politieke problemen zouden rijzen rond bijvoorbeeld de concrete kapitalisering van het fonds en de deelname daaraan van landen in problemen. Hier zou de 190 miljard-limiet opgelegd door het Duits Constitutioneel Hof wel voor problemen kunnen zorgen.

Ook kunnen de Duitse politici er ook niet zomaar aan voorbij dat uit een recente opiniepeiling bleek dat een meerderheid van de Duitsers dit ESM niet ziet zitten. Maar goed, het uitgangspunt is nu toch dat binnenkort het ESM up and running zal zijn.

Een operationeel ESM maakt dat ook de Europese Centrale Bank (ECB) haar vorige week ontvouwde strategie kan gaan ontplooien. Onder impuls van haar voorzitter Mario Draghi kwam de raad van bestuur van de ECB vorige week tot de conclusie dat zij voor noodlijdende eurolidstaten zou interveniëren op de obligatiemarkten mits deze landen een sanerings- en herstructureringsprogramma afsluiten met dat ESM. Het blijft een moeilijk gegeven dat de Duitse centrale bank, de Bundesbank, zich tegen de Draghi-strategie voor de ECB bleef en blijft afzetten.

Bijkomend puntje sedert vanochtend: zit het er in dat het Duits Cosntitutioneel Hof binnen afzienbare tijd ook problemen begint te maken rond de ECB-aankopen?

Evenzeer blijft het een gegeven dat de regeringsleiders van Spanje en Italië de voorbije dagen luidop verkondigden dat zij, in geval van een aanvraag tot hulp in de richting van het ESM, geen bijkomende voorwaarden inzake economisch en budgettair beleid zouden aanvaarden. Uiteraard zijn die uitlatingen vooral bedoeld voor interne politieke consumptie maar ze creëren een onbehagelijke omgeving voor de ECB (en voor de markten).

Wat gaat de ECB doen als er slappe akkoorden tussen probleemlanden en het ESM tot stand komen? Gaat zij zich dan ook verplicht voelen tot interventies? Hoe gaat de ECB de controle op de afgesproken programma’s doen? En vooral: hoe reageert de ECB als een land de afspraken niet nakomt?

Verder spreekt het voor zich dat, met het nieuwe ECB-beleid op tafel en het Duitse groen licht voor het ESM, de arbeid aan de verdere politieke en economische unie onverdroten verder moet gezet worden. Ook dienen individuele landen verder orde op zaken te stellen inzake bijvoorbeeld hun publieke financiën en hun concurrentievermogen. Belangrijke hindernissen werden opgeruimd, het echte werk kan nu van start gaan. De tijd blijft dringen.