Proces-De Gelder: Het bloed(t) onder de toga

Bloeden lijkt nauwelijks een werkwoord: wie bloedt ondergaat de wonde. Toga’s lijken harnassen maar zijn het niet.

Wie als koele ‘waarnemer’ (zo immens bevoordeeld op de slachtoffers) processen volgt, zou die drie keer moeten kunnen overdoen.

De eerste keer (echt) live in de zittingszaal, het voorrecht van ook de live bloggers die het voor u en mij overal online overbrengen. Zij krijgen in de eerste lijn de harde feiten met de toga-retoriek. Meestal leveren advocaten daar ook een poging tot logica: ook over het ongerijmde.

De tweede keer moet u alles eens overdoen zonder klank: enkel met de lichaamstaal van de pleiter. Vermassen demonstreerde die in de ‘kasteelmoord’ ooit over zijn eigen cliënt, maar ook advocaten zélf verdienen wel eens die test. Een procedé dat steeds meer toegepast wordt om de authenticiteit van politici – of zelfs pausen – in hun grote speeches te ontleden: hebben ze het over de eigen grandeur of over hun échte zorg voor anderen.

Volg dat schouwspel dan de derde keer met een blinddoek, en enkel met de klankband dus: tekst maar ook klankkleur. Schreeuwen, krijsen of tieren ze ? Of zit er warmte in hun stem, en wanneer fluisteren ze ? Waar ligt hun nadruk en waar parkeren ze hun stilte waar ze hun punt – hun waarheid, dus die van hun cliënt – met intense maar stille nadruk even laten insijpelen. Of rammen ze gewoon door, voortgedreven door energiedrank of eigenwaan.

In het proces De Gelder was er één grote onbekende. Niet de beklaagde van wie de raadsels gemeengoed waren, maar zijn pleiter: voor de uitdaging van zijn eerste assisenpleidooi, het pleidooi van zijn leven. Eén tegen allen: zelfs verbaal – maar niet juridisch – ook soms tegen zijn eigen, o zo onmogelijke cliënt.

Meester Jacques Haentjens haalde niet alleen kersverse wetenschappelijke witte konijnen uit de hoed van zijn heel erg pertinent pleidooi. Eigenlijk was Haentjens zélf het wit konijn van die bloederige assisen. Wit in de zin van opoffering want zonder de zin van een authentieke zending kan niemand zo’n onmogelijke opdracht aanvaarden. Die houterige, bescheiden man gelooft – terecht – dat iedereen in de rechtszaal van een rechtstaat juridische verdediging verdient. Door voor Kim De Gelder te pleiten getuigt hij van de essentie van een onterecht verguisd beroep: dat van advocaat – ook die van de duivel.

Dat beroep osmoseert dezer dagen vooral in assisen met die van public relations. PR is een eerbaar beroep maar PR vermengen met dat van advocaat onteert. Jacques Haentjens kon eerbaar pleiten dat hij de afgelopen jaren vooral iets gedaan had waarin advocaten net niet uitblinken: “zwijgen en luisteren”. Met die nuchtere intro sloeg hij meteen veel tegenpleiters de koorden in. Vandaag was het ‘his day in court’ en dat deed hij voortreffelijk volgens de weinige vrienden daar, en zelfs een pak van zijn vele vijanden.

Onderschat een advocaat in toga dus nooit want hij of zij is per definitie vermomd. De mens onder de toga kan uitgroeien tot de grootste, ook dank zij de camouflage die een toga toelaat. En herleid een advocaat vooral nooit tot de cliënt die hij verdedigt.

Jaak Haentjens is in dit proces niet gestart als de voorste, maar kreeg een waardige lengte voorsprong in de essentie.

Voorsprong in zijn soberheid tegenover advocaat Van Eeckhaut jr. die De Gelder net niet uitdaagde zich zelf op te knopen want daar had die zielige, verwarde eenzaat in de beklaagdenbank inderdaad de moed niet voor gehad. En zouden de slachtoffers daar gebaat mee geweest zijn zonder proces ? Durf het dan vader Piet Van Eeckhaut te vragen.

Voorsprong in zijn relevantie tegenover Vermassen die het ook al nodig vond uit te pakken met een andere, eigen zaak: de reus van de Bende van Nijvel. Dat is inderdaad pas een reus tegenover die nietige De Gelder. Alsof Vermassen nu al het verhelderend antwoord gevonden had waar Luxemburg ondertussen drie maanden procestijd voor uittrekt met het #Bommeleeër schandaal van diezelfde donkere 80-er jaren van onze vorige eeuw. Die vergelijking door Vermassen getuigt van overmoed die onkunde omarmt.

Zoeken togadragers de quote voor het 7-uur journaal of de jury ? Zoeken ze de waarheid of de waan van het spektakel ? In Twittertaal #dtv of: durf het hen zelf eens te vragen, want ook advocaten lopen wonden op.

Het antwoord kan het verschil maken tussen een pleitpleister, dan wel het ongestelpte bloed onder een moedige toga.