Wat vangen we aan met alt-right extremisme?

© Dino

Het slachtoffer van de beruchte Facebookcollage van de ex-ondervoorzitter van Jong N-VA stapt naar de radicaliseringsagent. Maar hoort zo’n klacht thuis bij die instantie? ‘Wij maken geen onderscheid tussen ideologieën.’

Vorige week publiceerde Dylan Vandersnickt, toenmalig ondervoorzitter van Jong N-VA, een collage op Facebook waarop een linkse VUB-studente herkenbaar in beeld komt. Naast de gesuggereerde verkrachting van de studente, die lid is van de PVDA-studentenbeweging Comac, figureert het hoofd van een medestudent, dat onder schot wordt gehouden door een pistool.

Radicaliseringsambtenaren treden enkel op wanneer men een concrete daad van geweld verwacht.

Maarten De Waele, projectmedewerker radicalisering VVSG

Naomi Stocker, de studente in kwestie, besloot een klacht in te dienen bij de politie. Maar daar bleef het niet bij. Ze contacteerde ook de deradicaliseringsambtenaar van Dendermonde.

Dat is opvallend. Radicalisering wordt meestal in verband gebracht met moslimextremisme. Dat staat ook te lezen in het ‘actieplan ter preventie van radicaliseringsprocessen die kunnen leiden tot extremisme en terrorisme’, dat de Vlaamse Regering goedkeurde in 2015. Daarin wordt duidelijk gewag gemaakt van Syriëstrijders en de opkomst van Islamitische Staat (IS).

‘Ongepast’

Volgens Maarten De Waele is het moeilijk om te zeggen of de klacht serieus behandeld zal worden. Hij is projectmedewerker radicalisering bij de Vereniging van Vlaamse Steden en Gemeenten (VVSG). ‘Het deradicaliseringsbeleid staat open voor alle soorten klachten over extremisme, van welke herkomst dan ook. Maar radicaliseringsambtenaren treden enkel op wanneer men een concrete daad van geweld verwacht en dat is niet het geval in deze zaak.’

Op zich is radicaal achter een zaak staan niet gevaarlijk.

Parick Loobuyck, moraalfilosoof

De Waele denkt dat het slachtoffer beter gaat aankloppen bij Unia, het Interfederaal Gelijkekansencentrum. Die mening is ook moraalfilosoof Patrick Loobuyck aangedaan. Volgens hem heerst in deze zaak een vorm van spraakverwarring. ‘Mijnheer Vandersnickt lijkt mij geen gewelddadig profiel te hebben. Op zich is radicaal achter een zaak staan niet gevaarlijk. Daarom is de klacht bij de deradicaliseringsambtenaar eerder ongepast.’

In het geval van de collage op Facebook is het slachtoffer beter af bij Unia, dat specifiek voor zo’n gevallen werd opgericht, zegt Loobuyck. ‘Daar zullen ze bekijken of de uitspraken van Vandersnickt überhaupt strafbaar zijn.’

‘Geen cijfers over oorsprong radicalisering’

Hoe vaak komt een melding over alt-right extremisme binnen? De Waele: ‘Er bestaan jammer genoeg geen cijfers over de ideologische oorsprong van meldingen. Wellicht houden gemeenten dat bewust voor zich om geen angst te creëren bij de bevolking. Wel weten we dat mensen extreemrechtse radicalisering minder snel melden dan religieus extremisme.’

We weten dat mensen extreemrechtse radicalisering minder snel melden dan religieus extremisme.

Maarten De Waele, projectmedewerker radicalisering VVSG

De herkomst van de meldingen is evenwel heel gevarieerd. ‘Zowel allochtone als autochtone Vlamingen doen aangifte over vermoedelijke radicalisering.’

‘Heil Trump!’

De kikker die op de beruchte collage staat is Pepe the Frog, een symbool dat werd gekaapt door de Amerikaanse conservatie alt-rightbeweging. Naar eigen zeggen was Vandersnickt daarvan niet op de hoogte. Hij vind het dan wel weer ‘dom’ dat Matt Furie, de bedenker van het beest, de kikker dood verklaarde in mei. ‘Hij heeft het eigenlijk weggegeven’, zei Vandersnickt in ‘De Afspraak’ op maandag.

Volgens Furie was het gebruik van zijn creatie door extreemrechtse bewegingen te ver doorgeschoten. De Anti-Defamation League, een Amerikaanse organisatie die strijdt tegen antisemitisme, voegde Pepe zelfs toe aan haar database van haatsymbolen. Volgens de organisatie ‘misbruiken antisemieten het cartoonfiguurtje om mensen lastig te vallen en om haat te verspreiden op sociale media.’

De alt-rightbeweging vergaarde bekendheid in aanloop van de Amerikaanse presidentsverkiezingen van 2016. Via alternatieve nieuwsmedia als Breitbart tracht de beweging te wegen op het publieke debat.

In een interview in 2016 zei Steve Bannon dat de alt-rightbeweging wel nationalistisch, maar niet racistisch is. Bannon werkte tot zijn aanstelling als raadgever van president Trump bij Breitbart.

Hij vergelijkt de beweging het liefst met de ‘Europese identiteitsbewegingen’ als die van het Franse Front National en het Duitse Alternative für Deutschland. Toch trekt de beweging ook figuren aan als Richard B. Spencer. Het filmpje waarop deze blanke nationalist kort na Trumps overwinning ‘Heil Trump!’ scandeert voor een publiek dat als antwoord de nazigroet toont, ging de wereld rond.

Is er eigenlijk een verschil tussen extreemrechtse radicalisering en andere vormen? Patrick Loobuyck: ‘Politieke en religieuze radicalisering verlopen gelijkaardig. Iemand kan zodanig opgaan in een idee dat het extreem wordt. Maar zolang het bij een mening blijft, bestaat er op zich geen gevaar voor de veiligheid.’

We weten dus niet hoeveel klachten er over alt-rightextremisme bestaan in België. Dylan Vandersnickt vond de heisa alvast ‘overgedramatiseerd’ en hij zag geen erg in zijn cartoon. In ‘De Afspraak’ verklaarde hij dat de collage ‘ironisch’ was en net een ‘aanklacht tegen seksueel geweld’. Vandersnickt is ondertussen wel opgestapt bij Jong N-VA.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content