Spanning in de onderzoekscommissie naar aanslagen 22 maart

© Jurgen Augusteyns

Er heerst politieke hoogspanning nu de onderzoekscommissie stilaan een akkoord bereikt. Dat blijkt uit de lekken die de jongste dagen en uren opduiken.

De onderzoekscommissie naar de aanslagen van 22 maart nadert stilaan een akkoord over het luik veiligheidsarchitectuur, al moeten de gevoeligste knopen nog worden doorgehakt. Dat valt niet alleen links en rechts te horen, maar blijkt ook uit de lekken die de jongste uren en dagen opdoken. Met name over de politiek gevoelige punten van de verbindingsofficier in Turkije en de aanwezigheid van Bart De Wever op een vergadering van N-VA-minister Jan Jambon met de politietop.

Daags na de aanslagen had Jambon de premier zijn ontslag aangeboden, toen bleek dat Turkse informatie over één van de daders de zomer voordien verre van optimaal behandeld was door de Belgische veiligheidsdiensten. Jambon bleef uiteindelijk aan, maar haalde in de Kamer wel hard uit naar verbindingsofficier Sébastien Joris van de politie in Turkije.

Minstens in de ogen van de oppositie toonde Joris nadien aan dat hem weinig tot niets te verwijten viel. Ook zijn directe chef bevestigde dat hij de procedures correct gevolgd heeft. Maar Jambon en zijn partij blijven erbij dat de man proactiever had moeten optreden en dat de minister dus terecht openlijk kritiek had geuit. Die tegenstrijdige visies in één consensustekst gieten, blijkt niet evident. De RTBF citeerde vrijdag uit een tussentijdse tekst die wel degelijk kritiek uit op Joris.

Hij had zich uit eigen beweging kunnen afvragen of de in Turkije opgepakte Ibrahim El Bakraoui – die zich nadien dus opblies op Brussels Airport – de voorwaarden van zijn vrijlating niet geschonden had door het land te verlaten. Joris had ook sneller bijkomende info kunnen vragen en een regeling moeten treffen tijdens zijn vakantie, aldus de voorlopige tekst. Belangrijke kanttekening is wel dat de ‘draft’ ook ruimschoots ingaat op de elementen à décharge.

Ander heikel punt is de aanwezigheid van De Wever op de veelbesproken vergadering met Jambon en de politietop. Die wordt in de voorlopige tekst weliswaar “inopportuun” genoemd, maar er staat ook te lezen dat ze te verklaren valt door het dreigende ontslag van Jambon. In een eerder versie zou sprake geweest zijn van een “onaanvaardbare” aanwezigheid.

Afgeklopt zijn die passages echter niet. Dat stukken werktekst op de straatstenen beland zijn, wijst er alvast op dat niet iedereen er zich al in kan vinden. Maar ook binnen de oppositie wordt vrijdag opgemerkt dat het lekken van teksten ook voor oppositieleden misschien niet zo slim is. Het biedt de buitenwereld immers de kans om na te gaan waar de oppositie haar standpunten nog heeft afgezwakt en akkoord is gegaan met minder forse bewoordingen.

Verschillende commissieleden bevestigen trouwens dat beide politiek gevoelige punten vooral een zaak zijn waar N-VA en de oppositie over touwtrekken. Meerderheidspartijen CD&V, Open Vld en MR zouden zich afzijdig houden en coalitiepartner N-VA op deze punten dus allerminst actief steunen.

Een finaal akkoord is wellicht ten vroegste pas voor binnen een week of twee, merken verschillende betrokkenen nog op. Meer dan één commissielid moest deze week zijn kat sturen omdat hij of zij elders verwacht werd, bijvoorbeeld in de onderzoekscommissie rond Kazachgate.

Bovendien zijn de experts van de commissie op dit moment bezig met het herschrijven van de teksten op basis van de laatste gesprekken, waarna nog het nodige vertaalwerk én zeker nog een discussieronde volgt.

Partner Content