Plastic op uw bord in ruil voor een gave huid

De Amerikaanse staat New York verbood recent het gebruik van microplastics in cosmetica. De rest van de VS en Europa staan onder druk hetzelfde te doen. “Dat is nodig want het gaat de verkeerde kant op”, zegt Lisbeth Van Cauwenberghe (UGent).

Cosmeticabedrijven maken sterk gebruik van microplastics in hun producten. Dat zijn miniscule deeltjes die toxische stoffen bevatten. Ze zijn in onder meer douchegel, tandpasta en gezichtsscrubs te vinden. Omdat microplastics zo klein zijn, worden ze niet gefilterd door het rioolsysteem waardoor ze in de zeeën en oceanen terecht komen. Verschillende diersoorten krijgen de deeltjes vervolgens binnen en dragen zo giftige stoffen met zich mee. Uiteindelijk belanden deze microplastics op ons bord, meldt The Independent.

“Microplastics zijn kleine bolletjes die voornamelijk worden opgegeten door ongewervelden zoals mosselen, pieren en plankton. Het kan ook dat grotere vissen zoals tonijn microplastics binnen krijgen omdat zij de kleinere dieren opeten, zo zet het proces zich verder”, aldus Lisbeth Van Cauwenberghe, doctoraatstudente milieu-toxicologie en aquatische ecologie aan de UGent. “We hebben al onderzoek gedaan naar microplastics in winkelproducten en we hebben het in onder andere mosselen en oesters gevonden. Het zou me niet verbazen als ook garnalen microplastics bevatten.”

Gezondheidsrisico’s zijn nog niet bekend

“Over de precieze effecten van microplastics hebben we nog geen zicht maar er volgt zeker onderzoek naar”, zegt de studente. “Wat we wel weten is dat microplastics bij dieren door de darmwand heen kunnen om zich zo in het bloed te vestigen. Vroeger heeft men zelfs testen op mensen gedaan, met hetzelfde resultaat. Wat de concrete gezondheidseffecten zijn weten we dus nog niet, maar microplastics bevatten naast de eigen chemische additieven ook nog andere toxische stoffen die zich in het zeewater bevinden. Gezond is het dus zeker niet.”

New York weert microplastics

Na een grootschalig onderzoek in eigen land besliste de Amerikaanse staat New York onlangs alle microplastics uit de cosmetica- en schoonheidssector te bannen. Daarmee is New York de eerste plek ter wereld waar de deeltjes niet meer in verzorgingsproducten zijn toegestaan. Wetenschappers en milieuactivisten roepen de rest van de VS en Europa op om dezelfde regelgeving door te voeren. Voorlopig met weinig succes, want slechts enkele cosmeticabedrijven gingen al akkoord om op enkele jaren tijd microplastics uit hun producten te weren, aldus The Independent.

“In Nederland bestaat er al een applicatie waarmee je cosmeticaproducten kan scannen om te zien of er microplastics in zitten en ook in België zijn er al stappen gezet”, aldus Van Cauwenberghe. Voedings- en schoonheidsmultinational Unilever is een van de bedrijven die zich hebben geëngageerd om microplastics uit hun cosmeticaproducten te halen. “Unilever beloofde tegen 2017 alle microplastics te bannen uit haar producten. Dat is toch al erg positief. Als alle cosmeticabedrijven dat doen, dan is er al een erg grote stap gezet.”

Afvaldumping is de grote boosdoener

Het grootste probleem is echter de afvaldumping, verklaart de studente. “Er drijven tonnen plastic op zee. Een groot deel ervan zijn nog grote stukken zoals plastic flessen, die moeten allemaal nog afgebroken worden tot microplastics. Die deeltjes worden op hun beurt weer opgegeten door zeedieren waarna het nogmaals in onze voeding terecht komt. Het dumpen van plastic afval in en rond de zee gebeurt dagelijks dus de problematiek rond microplastics is nog lang niet van de baan. De mensen moeten bewuster omgaan met hun plastic afval. Nu al zitten we met grote problemen want zelfs al zouden we vandaag nog massaal beginnen sorteren en recycleren zoals het moet, dan nog duurt het jaren voor het milieu volledig microplasticsvrij is.” (KVW)