Instorting Antarctisch ijsplateau is ‘onstuitbaar’, kan zeespiegel 4 meter doen stijgen (VIDEO)

De Thwaites-gletsjer in Antarctica. © REUTERS
Tom Vandyck
Tom Vandyck Tot 2014 correspondent in de VS voor Knack.be

Door de opwarming van de aarde is het instorten van het reusachtige West-Antarctische ijsplateau niet meer tegen te houden, stellen twee nieuwe studies. Dat kan de zeespiegel tot vier meter doen stijgen, met bijzonder kwalijke gevolgen voor de mensheid.

De studies komen van de Nasa en de University of Washington, beide in de VS. Een stijging van de zeespiegel met vier meter is mogelijk nog honderden jaren veraf, maar toch moet er rekening mee gehouden worden dat de zee alleen al door het afkalvende West-Antarctische ijsplateau een meter hoger kan komen te staan tegen 2100, zeggen de wetenschappers.

Dat is een stuk meer dan het doorgaans conservatieve klimaatpanel van de VN (het IPCC) voorspelt. Dat hield bij zijn eigen schatting geen rekening met het verdwijnen van het West-Antarctische ijsplateau.

Een meter meer deze eeuw zou funest zijn voor steden en andere gebieden aan de kusten die bedreigd worden door de stijging van de zeespiegel. Ieder centimeter meer maakt hen kwetsbaarder voor overstromingen en stormvloeden, zoals degene die volgde op orkaan Sandy in New York in 2012 of de stormen de Groot-Brittannië recent teisterden.

Een nog grotere stijging op termijn zou nog kwalijker zijn. Volgens de VN woont haast de helft van de mensheid binnen de 150 kilometer van de oceaan. Ook driekwart van de miljoensteden ligt bij de zee, net als veel vruchtbare landbouwgronden die zich vaak in overtsromingsgevoelige rivierdelta’s bevinden. En dan zijn er landen als Bangladesh of Nederland die bij het huidge zeeniveau al niet of nauwlijks boven de zeespiegel uit komen.

Kettingreactie

Het smelten is zo goed als zeker het gevolg van klimaatverandering, stelde de Nasa op een persconferentie. Daardoor vreet warm water onderkant van de ijsschollen weg. Het gevolg is dat het hele ijsplateau op termijn ten dode opgeschreven is.

Zelfs als de uitstoot van broeikasgassen als CO2, die de oorzaak zijn van klimaatverandering, drastisch wordt teruggeschroefd, kan het proces niet meer tegengehouden worden, stellen de wetenschappers. “We zijn het point of no returngepasseerd”, zei Eric Rignot, een onderzoeker van de University of Washington, aan de Amerikaanse media. “Het systeem zit in een soort niet te stoppen kettingreactie. Ieder proces in die reactie voedt het volgende.”

De Nasa bestudeerde zes gletsjers in de regio. Samen bevatten ze genoeg water om de zeespiegel wereldwijd met een meter te laten stijgen. Eén daarvan, de Pine Island-gletsjer, werd sinds 1992 al 31 kilometer korter.

De studie van de University in Washington concentreerde zich op de Thwaites-gletsjer. Daarvan is al jaren bekend dat hij instabiel is. De nieuwe studie bevestigt dat de gletsjer afsmelt en waarschuwt dat hij de ‘stop’ is die het hele ijsplateau op zijn plaats houdt.

De gletsjer zelf kan de zeespiegel met een halve meter doen stijgen. Volgt de rest van het ijsplateau, dan komt daar nog eens 3-4 meter bij.

Geen tijdelijke trend

Vraag is hoe snel dat allemaal zal gaan. “Het verdunnen van het ijs is niet zomaar een tijdelijke trend”, zei Ian Joughin, een onderzoeker op de University of Washington aan de Britse krant The Guardian. “Waarschijnlijk zal dat zich afspelen op twee tot tien eeuwen.”

Hoeveel eeuwen het wordt, valt te bezien, maar de onderzoekers zeggen dat het waarschijnlijkste scenario 200 tot 500 jaar is.

De inhoud op deze pagina wordt momenteel geblokkeerd om jouw cookie-keuzes te respecteren. Klik hier om jouw cookie-voorkeuren aan te passen en de inhoud te bekijken.
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content