Woede en frustratie op klimaattop in Doha

De VN-klimaatgesprekken in Doha die vrijdag worden afgerond, dreigen op niets uit te lopen, zeggen vertegenwoordigers van burgerorganisaties uit diverse landen.

Rijke industrielanden willen niets “op tafel leggen” als het gaat om het terugdringen van de CO2-uitstoot en financiële steun aan arme landen, zegt Celine Charveriat van Oxfam International. “Het gaat net als bij de WTO-onderhandelingen, waar rijke landen alles weigeren tot in de laatste minuut”, zegt Charveriat. De sfeer op de top (COP18) is gespannen en boos, zegt ze.

“Zonder ambitie van ontwikkelde landen zijn we nergens”, zegt Emmanuel Diamini, voorzitter van de Afrikaanse groep van onderhandelaars. “Ambitie” verwijst naar het verlagen van de uitstoot van broeikasgassen die vrijkomen door de verbranding van fossiele brandstoffen. Zelfs als grote economieën zoals de Verenigde Staten, Canada, Japan en de Europese Unie hun huidige doelen halen, kunnen de temperaturen op aarde volgens de laatste wetenschappelijke inzichten stijgen met 4 tot 10 procent.

Tyfoon Bopha

Het overgrote deel van de CO2-uitstoot die bijdraagt aan de klimaatverandering komt van ontwikkelde landen. “Als wij vragen om verlaging van de uitstoot door rijke landen, krijgen we te horen dat we voortgang blokkeren”, zei Diamini tijdens een persconferentie.

“Als de ambities nu niet worden bijgesteld, wanneer dan wel?”, zei Yeb Sano, hoofd van de delegatie van de Filipijnen. “In ons land zijn honderdduizenden mensen dakloos geworden of opgevangen in evacuatiecentra door de tyfoon Bopha. We moeten niet doen wat invloedrijke politici willen, maar wat 7 miljard mensen nodig hebben. Hier in Doha moet het gebeuren.”

Veel van de frustratie richt zich op de Amerikaanse weigering ook maar iets toe te geven. “Het Amerikaanse onderhandelingsteam moet vervangen worden”, zegt Kumi Naidoo, hoofd van Greenpeace International. “Ze zijn al vier jaar bezig de onderhandelingen te blokkeren.”

“Mensen sterven als gevolg van de klimaatverandering. Ze raken hun huizen kwijt, hun inkomen en hun eten. Het is triest om te zien dat rijke landen de voortgang actief blokkeren, om de winst te kunnen blijven opstrijken uit hun kolen-, olie- en bosbouwindustrie”, zegt Naidoo.

Financiële crisis

Kristian Ruby, lid van de EU-delegatie, zegt dat de sfeer die in Europa is ontstaan door de financiële crisis het onmogelijk maakt nu de ambities bij te stellen. De EU wil in 2014 opnieuw vergaderen over de reductie van de uitstoot. “VN-secretaris-generaal Ban Ki-moon wil hiervoor een top van wereldleiders bijeenroepen in 2014. En tegen die tijd hebben we ook de laatste wetenschappelijke resultaten van de klimaatcommissie van de VN, het IPCC”, zegt Ruby.

Er is vooruitgang, maar niet genoeg, erkent hij. Volgens hem werkt China tegen, omdat het land hogere ambities eist van rijke landen. “Een van de sleutels tot succes is de Verenigde Staten zo ver krijgen dat ze nieuw financiële toezeggingen doen”, zegt hij.
Arme landen zeggen minstens 60 miljard dollar nodig te hebben tussen 2013 en 2015 om de effecten van de klimaatverandering te verzachten. Deze landen kregen volgens verzekeringsbedrijf Munich Re in de afgelopen dertig jaar te maken met een stijging van 600 procent van extreme weersomstandigheden.

Regeringen konden biljoenen vinden om de financiële crisis te bezweren, maar deze crisis is veel groter, zegt Charveriat. Ook Canada blokkeert de voortgang, zegt ze. “Canada is rijk en welvarend geworden dankzij zijn fossiele brandstoffenindustrie, maar weigert ook maar iets te betalen voor de vervuiling van de atmosfeer. Wat mankeert dat land? Ze zouden de leiding moeten nemen. Maar samen met de VS is Canada een van de grootste achterblijvers.” (IPS/TE)