Windmolens en vleermuizen: ‘Samenwerking met windmolensector bestaat al’

© iStock

Het agentschap Natuur en Bos vraagt dat windmolens stoppen met draaien wanneer vleermuizen uitvliegen. Zo kunnen bedreigde vleermuizen beter beschermd worden. Vlaams minister van Energie Bart Tommelein loopt niet warm voor het voorstel.

Veel soorten vleermuizen zijn met uitsterven bedreigd. Volgens Joris ­Everaert van het Instituut voor Natuur en Bos ­(INBO) dreigen nieuwe windmolens een zware impact te hebben op de resterende populatie, aldus Het Nieuwsblad. ‘Europees onderzoek gaat ervan uit dat een turbine in een risico­gebied – in bosrijke gebieden en langs de kust – tot twintig vleermuizen kan doden op jaarbasis. Voor Vlaanderen ontbreken cijfers, maar in Duitsland gaan ze uit van 250.000 vleermuisslacht­offers per jaar’, benadrukt Everaert.

Over de oorzaak variëren de theorieën. ‘Sommigen denken dat de sonar van de dieren in de war raakt door het draaien van de wieken. Andere experts menen dat ze zelfs gelokt worden door de turbines, omdat ze die verwarren met bomen en denken dat ze daar veilig een nest kunnen maken.’

Energieproducenten moeten daarom bij de bouw van nieuwe windturbines niet alleen rekening houden met vogelsterfte, lawaaioverlast en de slagschaduw, maar ook met vleermuizen. Het Vlaamse agentschap Natuur en Bos verspreidde recent een richtlijn, waarbij wordt gepleit voor ‘milderende maatregelen’. Die houden in dat de windturbines iets later opstarten, pas bij een wind van 6 meter per seconde. En dat ze de wieken stilhouden op momenten dat de vleermuizen uitvliegen op zoek naar voedsel. Dat gebeurt ’s nachts, op voorwaarde dat het zeker 10 graden warm is en het niet of nauwelijks regent. De maat­regelen gelden vooral van begin april tot eind oktober.

Tommelein: ‘Stop met excuses zoeken om niet te in te zetten op hernieuwbare energie’

Iedereen die begaan is met de natuur zou ons net moeten helpen om het aantal windmolens omhoog te krijgen

Bart Tommelein, Vlaams minister van Energie

Vlaams minister van Energie Bart Tommelein (Open VLD) maakt in een reactie duidelijk dat hij niet te vinden is voor het plan van het Vlaamse agentschap Natuur en Bos. ‘Het is de hoogste tijd dat we allemaal samen onze schouders onze hernieuwbare energie zetten, en stoppen met excuses te zoeken om dat niet te doen’, zo klinkt het.

‘Iedereen die begaan is met de natuur zou ons net moeten helpen om het aantal windmolens omhoog te krijgen’, zo luidt het. Beperkingen zijn voor de minister wel mogelijk, maar hij benadrukt dat die gefundeerd moeten zijn en ingesteld moeten worden ‘na overleg en akkoord’.

Samenwerking met windmolensector bestaat al

Natuurpunt laat weten dat er al ongeveer twee jaar zo’n overleg is met de energiesector om onnodige slachtoffers bij de vleermuizen te vermijden en dat de eerste akkoorden al een jaar geleden zijn afgesloten. Die maatregelen zijn nu al standaardpraktijk in Wallonië en de ons omringende landen. Vlaanderen hinkt echter achterop

‘In Melle in Oost-Vlaanderen loopt een eerste pilootproject, een vrijwillige samenwerking tussen natuurbeschermers en windmolenexploitanten’, aldus Natuurpunt. ‘Daar zal de aanwezigheid van vleermuizen rond molens nauwlettend gemonitord worden. Het project is een samenwerking tussen Natuurpunt en windmolenexploitanten EDF Luminus. Er lopen ook gesprekken met Wase Wind en Ecopower over andere projecten. Het toont dat het mogelijk is om in gesprek tot oplossingen te komen. Blijkbaar is minister Tommelein niet op de hoogte van deze initiatieven.’

‘Het productieverlies voor windmolens is in de meeste gevallen beperkt tot minder dan 1 procent. Maar voor de vleermuizen kan het een wereld van verschil betekenen’, voegt Natuurpunt er nog aan toe.

Het productieverlies voor windmolens is in de meeste gevallen beperkt tot minder dan 1 procent. Maar voor de vleermuizen kan het een wereld van verschil betekenen.

Natuurpunt

Ook producent Engie benadrukt dat er nu al rekening wordt gehouden met de vleermuizen. ‘We hebben bijvoorbeeld nu al windturbines die gedurende bepaalde periodes niet draaien. En sinds kort zijn er ook turbines uitgerust met detectoren’, zegt woordvoerder Mathias Pierquin. ‘Bovendien houden we bij de bouw ook altijd rekening met de natuurlijke biotopen.’

Verder staat de Vlaamse Windenergie Associatie (VWEA) open voor gesprekken om de windmolens automatisch te laten stilvallen op momenten dat vleermuizen uitvliegen. ‘Wat ons betreft kan daar zeker over gesproken worden’, zegt Bert Bode, directeur van VWEA. ‘Maar we pleiten er wel voor om dat af te laten hangen van een expertenoordeel. Want momenteel is er voor Vlaanderen maar zeer weinig wetenschappelijke informatie beschikbaar.’ Concreet stelt Bode voor om voor elk windmolenpark apart na te gaan in welke mate er een gevaar voor vleermuizen bestaat. ‘En als dat het geval is, moet er bekeken worden om welke soort het gaat. Want niet elke vleermuis is even bedreigd.’

Partner Content