Wereldwijde voedselproductie loopt gevaar door verwoestijning

Omdat verwoestijning catastrofale gevolgen heeft en nog zal hebben, komen 193 samen om het probleem te bespreken.

Verwoestijning is een stille crisis die leidt tot droogte, voedselschaarste en armoede. Een gebied twee keer zo groot als Europa is al gedegradeerd. In Zuid-Korea buigen 193 landen zich nu over een hernieuwde aanpak.

“Twee miljard mensen dragen de gevolgen van verwoestijning, landdegradatie en droogte”, zei Luc Gnacadja, uitvoerend secretaris van de UNCCD, deze week. De UNCCD, de VN Conventie ter Bestrijding van Desertificatie, praat deze en volgende week over de resultaten van het actieplan van de afgelopen tien jaar. Als de inspanningen niet snel verbeteren, loopt de wereldwijde voedselproductie gevaar, zeggen experts. De lidstaten overwegen ook de oprichting van een wetenschappelijke organisatie, vergelijkbaar met het VN-klimaatpanel dat onderzoek doet naar klimaatverandering.

Slecht beleid

Landdegradatie is vooral het gevolg van slecht beleid, in combinatie met veranderingen in regenval. De oorzaak is meestal het overdadige ploegen van land, het verwijderen van alle oogstresten en overbegrazing. Het is net als bij versleten banden: het proces duurt lang en je merkt er niets van, totdat het te laat is.

“Technisch gezien is het eenvoudig om er iets aan te doen”, zegt Pier Paolo Roggero, wetenschapper aan de Universiteit van Sassari in Italië. Het probleem ligt bij het beleid. Economisch gezien is het niet aantrekkelijk om iets te doen aan een proces wat pas op zo’n lange termijn zichtbaar is. “Er zijn helaas niet zo veel succesverhalen te vertellen.” Gedwongen door armoede of hoge kosten proberen boeren en herders vaak zo veel mogelijk uit hun land te halen, met uitputting als gevolg.

Het lukt de meeste regeringen niet om de degradatie van vruchtbaar land te keren. Van de 3 procent aardoppervlakte die geschikt is voor landbouw en veeteelt is 24 procent al gedegradeerd. Sinds 1997 zijn de lidstaten die meedoen aan de UNCCD al tien keer bijeengekomen, maar er is geen verdrag of akkoord waar ze zich aan moeten houden. De UNCCD richt zich met name op richtlijnen, goede voorbeelden en assistentie bij nationale of regionale actieplannen.

Grote Groene Muur

“Regeringen schrijven wel verklaringen, maar hebben in de praktijk nog weinig van de grond gekregen”, zegt Kwon Byong Hyon, voorzitter van het platform van honderd maatschappelijke organisaties op de conferentie. Kwon zelf is een bekende voorvechter van de “Grote Groene Muur” in de Chinese Kubuqiwoestijn, waarvoor miljoenen bomen en heesters zijn gepland. “Door met lokale gemeenschappen te werken hebben maatschappelijke organisaties wel veel weten te bereiken”, aldus Kwon. (IPS/SL)